Trong một ao tự nhiên (hoặc một ruộng lúa, một khu rừng,...) thường có những quần thể sinh vật nào? Tập hợp các quần thể sinh vật sống trong đó gọi là gì?
Bài 40: Quần xã sinh vật
Mở đầu (SGK Cánh diều - Trang 186)
Thảo luận (1)
Câu hỏi 1 (SGK Cánh diều - Trang 186)
Lấy ví dụ và chỉ ra các đặc điểm cho thấy đó là một quần xã sinh vật.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo!
– Ví dụ quần xã sinh vật: Quần xã sinh vật rừng mưa nhiệt đới.
– Các đặc điểm cho thấy quần xã sinh vật rừng mưa nhiệt đới là quần xã sinh vật:
+ Đây là tập hợp các quần thể sinh vật thuộc nhiều loài khác nhau như quần thể cây chuối hột, quần thể lim xanh, quần thể dương xỉ, quần thể khỉ, quần thể rắn hổ mang, quần thể thỏ, quần thể vi sinh vật,… Các sinh vật trong đây có mối quan hệ gắn bó với nhau như một thể thống nhất.
+ Tập hợp các quần thể sinh vật này cùng sống trong một không gian và thời gian nhất định.
(Trả lời bởi Thanh An)
Câu hỏi 2 (SGK Cánh diều - Trang 186)
Quan sát hình 40.1 và cho biết số lượng loài ở hai quần xã có sự khác nhau không? Vì sao?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo!
- Số lượng loài ở hai quần xã trên có sự khác nhau, quần xã sinh vật vùng sa mạc có số lượng loài ít hơn quần xã rừng rụng lá theo mùa.
- Giải thích: Có sự khác nhau về số lượng loài ở hai quần xã trên là do môi trường sống ở các khu vực này khác nhau. Ở khu vực quần xã rừng rụng lá theo mùa có khí hậu ôn đới thích hợp với sự sinh trưởng và phát triển của nhiều loài động, thực vật → số lượng loài đa dạng hơn. Còn ở vùng sa mạc, điều kiện sống khắc nghiệt (nắng nóng, thiếu nước) nên chỉ có một số ít loài có thể tồn tại, sinh trưởng và phát triển → số lượng loài ít đa dạng hơn.
(Trả lời bởi Thanh An)
Luyện tập (SGK Cánh diều - Trang 187)
Nêu một số ví dụ về loài ưu thế, loài đặc trưng.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo!
- Ví dụ về loài ưu thế: Trong quần xã rừng ở Vườn quốc gia Ba Vì, một số loài cây gỗ như sồi xanh, thành ngạch là loài ưu thế; lúa là loài ưu thế trong quần xã ruộng lúa; bò rừng Bison là loài chiếm ưu thế trong quần xã đồng cỏ lớn ở Bắc Mỹ;…
- Ví dụ về loài đặc trưng: Cá cóc Tam Đảo là loài đặc trưng của rừng nhiệt đới Tam Đảo; cây tràm là loài đặc trưng của quần xã rừng U Minh; cây cọ là loài đặc trưng ở quần xã vùng đồi Phú Thọ;…
(Trả lời bởi Thanh An)
Câu hỏi 3 (SGK Cánh diều - Trang 187)
Nêu ý nghĩa của một số biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo!
(Trả lời bởi Thanh An)
Biện pháp
Ý nghĩa của biện pháp
- Tuyên truyền về ý thức bảo vệ đa dạng sinh học.
- Giúp người dân hiểu về tầm quan trọng của đa dạng sinh học, từ đó nâng cao ý thức bảo vệ đa dạng sinh học.
- Xây dựng các khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia; bảo vệ rừng.
- Giúp bảo tồn môi trường sống tự nhiên của quần thể sinh vật, bảo vệ các quần thể sinh vật khỏi sự đe dọa bởi các hoạt động của con người.
- Nghiêm cấm khai thác, săn bắt, buôn bán trái phép các loài sinh vật hoang dã có nguy cơ bị tuyệt chủng.
- Giúp tránh khai thác quá mức gây ảnh hưởng đến khả năng phục hồi của quần thể sinh vật.
Tìm hiểu thêm (SGK Cánh diều - Trang 187)
Tìm hiểu Luật Đa dạng sinh học và nêu những hành vi bị nghiêm cấm.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo!
- Luật Đa dạng sinh học là luật quy định về bảo tồn và phát triển bền vững đa dạng sinh học; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong bảo tồn và phát triển bền vững đa dạng sinh học.
- Những hành vi bị nghiêm cấm:
+ Săn bắt, đánh bắt, khai thác loài hoang dã trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của khu bảo tồn (trừ việc vì mục đích nghiên cứu khoa học); lấn chiếm đất đai, phá hoại cảnh quan, hủy hoại hệ sinh thái tự nhiên, nuôi trồng các loài ngoại lai xâm hại trong khu bảo tồn.
+ Xây dựng công trình, nhà ở trong khu bảo vệ nghiêm ngặt hoặc trong phân khu phục hồi sinh thái của khu bảo tồn, trừ công trình phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh.
+ Săn bắt, đánh bắt, khai thác bộ phận cơ thể, giết, tiêu thụ, vận chuyển, mua bán trái phép các loài thuộc danh mục loài nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ; quảng cáo, tiếp thị, tiêu thụ trái phép sản phẩm có nguồn gốc từ loài thuộc danh mục loài nguy cấp, quý hiếm.
+ Nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng và trồng cấy nhân tạo trái phép loài động, thực vật hoang dã thuộc danh mục loài nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ.
+ Nhập khẩu, phóng thích trái phép sinh vật biến đổi gene, mẫu vật di truyền của sinh vật biến đổi gene.
+ Nhập khẩu, phát triển loài ngoại lai xâm hại.
+ Tiếp cận trái phép nguồn gene thuộc danh mục loài nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ.
+ Chuyển đổi trái phép mục đích sử dụng đất trong khu bảo tồn.
(Trả lời bởi Thanh An)