Nội dung:

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẢNG NGÃI ĐỀ CHÍNH THỨC (Đề thi có 01 trang) KÌ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2019 - 2020 Môn thi: NGỮ VĂN Ngày thi: 5/6/2019 Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giao bài) I. ĐỌC HIỂU (3 điểm) Đọc đoạn trích dưới đây và thực hiện các yêu cầu: Nhờ các bạn thân mà ta mở rộng chân trời của ta được, khi giao du với họ mà kinh nghiệm của ta tăng tiến là lúc đó, cá tính của ta mạnh mẽ và vững rồi đấy. Hết thảy chúng ta đều có một cái gì để tặng bằng hữu, dù chỉ là một nét đặc biệt của cá tính ta, một quan điểm độc đáo về đời sống hoặc cái tài kể chuyện vui. Tiếp xúc với nhiều bạn bè, tâm hồn ta phong phú lên, rồi làm cho tâm hồn những bạn sau này của ta cũng phong phú lên. (Trích “Tìm thêm bạn mới”, Ý cao tình đẹp – Nguyễn Hiến Lê dịch, 2004, tr. 115) Câu 1 (0,5 điểm): Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn trích? Câu 2 (0,5 điểm): Xác định 1 phép liên kết và chỉ ra những từ ngữ thực hiện phép liên kết ấy trong đoạn văn: “Hết thảy chúng ta đều có một cái gì để tặng bằng hữu, dù chỉ là một nét đặc biệt của cá tính ta, một quan điểm độc đáo về đời sống hoặc cái tài kể chuyện vui. Tiếp xúc với nhiều bạn bè, tâm hồn ta phong phú lên, rồi làm cho tâm hồn những bạn sau này của ta cũng phong phú lên.” Câu 3. (1 điểm) Theo tác giả, chúng ta có thể tặng bằng hữu những gì? Câu 4 (1 điểm) Em có đồng ý với ý kiến: “Nhờ các bạn thân mà ta mở rộng chân trời của ta được”? Vì sao? II. LÀM VĂN (7 điểm) Câu 1 (2 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, em hãy viết đoạn văn nghị luận (7 – 10 câu) trình bày suy nghĩ về tình bạn của tuổi học trò. Câu 2 (5 điểm) Cảm nhận 2 đoạn thơ sau: “Ngày xuân con én đưa thoi Thiều quang chín chục đã ngoài sau mươi Cỏ non xanh tận chân trời Cành lê trắng điểm một vài bông hoa” (Cả nh ng ày xuân, trích Truyện Kiều, Nguyễn Du, SGK Ngữ văn tập 1) “Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung Bốn bề bát ngát xa trông Cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia” (Kiều ở lầu Ngưng Bích, trích Truyện Kiều, Nguyễn Du, SGK Ngữ Văn tập 1) ĐÁP ÁN I. ĐỌC HIỂU (3 điểm) Câu 1. Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận Câu 2. - Phép lặp từ “một”, “tâm hồn”. - Phép thế từ “bằng hữu” – “bạn bè”. Câu 3. Điều mà mỗi chúng ta có thể tặng bằng hữu là: một nét đặc biệt của cá tính ta, một quan điểm độc đáo về đời sống hoặc cái tài kể chuyện vui. Câu 4. Có. Vì: Mỗi bạn bè là một sắc màu. Mỗi người bạn có một nét cá tính, một phẩm chất riêng mà ta có thể học tập được. Chơi với bạn cũng là dịp để mỗi người tự nhìn nhận, điều chỉnh mình, hoàn thiện bản thân mình. II. LÀM VĂN (7 điểm) Câu 1. 1. Yêu cầu về hình thức: - Trình bày đúng đoạn văn khoảng 7 – 10 câu. - Văn phong lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. 2. Yêu cầu về nội dung: * Tình bạn tuổi học trò là gì? Là tình bạn nảy nở khi còn ngồi trên ghế nhà trường. * Biểu hiện: - Đồng hành cùng nhau trong học tập. - Cùng nhau tham gia và thực hiện những hoạt động chung, nhóm, câu lạc bộ. - Chia sẻ tâm tư nguyện vọng, niềm vui nỗi buồn với nhau. * Ý nghĩa: - Tình bạn tuổi học trò đẹp sẽ là kí ức ngọt ngào của ta thuở cắp sách đi học. - Tình bạn tuổi học trò đẹp là động lực để ta noi gương bạn, hỗ trợ nhau học tập. - Tình bạn tuổi học trò đẹp giúp ta hoàn thiện bản thân mình. * Làm thế nào để có tình bạn tuổi học trò đẹp? * Liên hệ bản thân. Câu 2. 1. Yêu cầu về hình thức: - Viết đúng hình thức bài văn có đủ 3 phần: Mở bài, thân bài, kết bài. - Văn phong rõ ràng, trôi chảy, không mắc lỗi dùng từ, đặt câu, lỗi chính tả. 2. Yêu cầu về nội dung: a. Khái quát: - Đây là những vần thơ được xem là tuyệt bút làm nên kiệt tác Truyện Kiều. - 2 Đoạn thơ nói lên 2 đặc trưng của tài năng Nguyễn Du: nghệ thuật miêu tả cảnh thiên nhiên và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình. - Vị trí 2 đoạn thơ: đây là 4 câu thơ đầu trong Cảnh ngày xuân và Kiều ở lầu Ngưng Bích. b. Phân tích, cảm nhận: * Đoạn thơ trong “Cảnh ngày xuân”: “Ngày xuân con én đưa thoi Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi” - Với bút pháp miêu tả kết hợp với hình ảnh chọn lọc “con én đưa thoi”, tác giả đã gợi ra trước mắt người đọc giữa bầu trời cao, trong xanh, mênh mông, là hình ảnh những cánh chim én bay lượn vút qua vút lại như thoi đưa. - “Chim én” là loài chim đặc trưng của mùa xuân, thường xuất hiện khi mùa xuân về. - “Thiều quang” là ánh sáng hồng, rạng rỡ, ấm áp của mùa xuân. - Ngoài ra, để tô điểm cho bức tranh xuân đó, tác giả còn miêu tả màu sắc tươi xanh của cỏ non và sắc trắng tinh khôi của bông hoa lê, tạo cho bức tranh sinh động: “Cỏ non xanh tận chân trời Cành lê trắng điểm một vài bông hoa” Câu thơ trở thành một bức họa đầy màu sắc tươi tắn. Trên nền xanh của cỏ biếc trải dài lan rộng như một tấm thảm tới tận chân trời được điểm xuyết bằng một vài bông hoa lê màu trắng gọi cho người đọc thấy được cảnh mùa xuân mới mẻ, tinh khôi, giàu sức sống. => Qua đó, chúng ta thấy được tài năng nghệ thuật miêu tả và tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, yêu thiên nhiên của Nguyễn Du. * Đoạn thơ trong Kiều ở lầu Ngưng Bích: “Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung” - Với nghệ thuật đối lập “non xa” – “trăng gần” và cách dùng từ Hán – Việt “khóa xuân”, tác giả đã giới thiệu với người đọc về lầu Ngưng Bích là nơi khóa kín tuổi xuân, giam lỏng cuộc đời Kiều. Đã biết bao đêm, nàng cô đơn, thao thức nơi ngôi lầu ấy. Ở trên lầu cao nhìn ra xa, Kiều thấy dãy núi và mảnh trăng như ở cùng trong một bức tranh. - Vì nơi đây nằm trơ trọi giữa không gian mênh mông và xung quanh hoang vắng: “Bốn bề bát ngát xa trông Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia” - Bằng cách sử dụng từ láy “bát ngát” kết hợp với phép đối “cồn nọ” – “dặm kia” đã mở rộng không gian ra nhiều phía, tô đậm thân phận cô đơn của Kiều. Nhìn ra bốn vể không một bóng người, Kiều chỉ thấy những cồn cát vàng trải dài và trên những dặm đường xa, gió cuốn bụi hồng bay lên. c. Đánh giá: - Đoạn thơ trong Cảnh ngày xuân kết tinh tài năng của Nguyễn Du trong miêu tả bức tranh thiên nhiên rộng lớn khoáng đạt. - Đoạn thơ trong Kiều ở lầu Ngưng Bích lại kết tinh tài năng của Nguyễn Du trong thấu hiểu tâm lí nhân vật, tả cảnh ngụ tình. => Nguyễn Du thật là một người có cái nhìn trông thấu sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt nghìn đời.