1. Các chí tuyến và các vòng cực trên Trái Đất
- Chí tuyến:
+ Khái niệm: các chí tuyến là những đường có ánh sáng mặt trời chiếu vuông góc với mặt đất vào các ngày hạ chí và đông chí.
+ Trên bề mặt Trái Đất có 2 đường chí tuyến: Chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam.
- Các vòng cực:
+ Khái niệm: các vòng cực là những đường giới hạn khu vực có ngày và đêm dài 24 giờ.
+ Có 2 vòng cực trên Trái Đất: Vòng cực Bắc và vòng cực Nam.
- Các chí tuyến và vòng cực là ranh giới phân chia các vành đai nhiệt (1 vành đai nóng, 2 vành đai ôn hòa, 2 vành đai lạnh).
2. Sự phân chia bề mặt Trái đất ra các đới khí hậu theo vĩ độ
- Tương ứng với 5 vành đai nhiệt, trên Trái đất cũng có 5 đới khí hậu theo vĩ độ.
+ 1 đới nóng
+ 2 đới ôn hòa
+ 2 đới lạnh
a. Đới nóng (hay nhiệt đới)
– Giới hạn: Từ chí tuyến Bắc đến chí tuyến Nam.
– Đặc điểm: Quanh năm có góc chiếu ánh sánh Mặt Trời tương đối lớn, thời gian chiếu sáng trong năm chênh lệch nhau ít. Lượng nhiệt hấp thu được tương đối nhiều nên quanh năm nóng.
– Gió thổi thường xuyên: Tín phong.
– Lượng mưa trung bình: 1000mm – 2000mm.
b. Hai đới ôn hòa (hay ôn đới)
– Từ chí tuyến Bắc đến vòng cực Bắc và từ chí tuyến Nam đến vòng cực Nam.
– Đặc điểm: Lượng nhiệt nhận được trung bình, các mùa thể hiện rất rõ trong năm.
– Gió thổi thường xuyên: Tây ôn đới
– Lượng mưa trung bình: 500 -1000mm
c. Hai đới lạnh (hay hàn đới)
– Giới hạn: Từ vòng cực bắc về cực bắc và vòng cực Nam về cực Nam.
– Đặc điểm: Khí hậu giá lạnh, băng tuyết quanh năm.
– Gió thổi thường xuyên: Đông cực.
– Lượng mưa trung bình dưới 500mm.
