Ôn tập ngữ văn lớp 6 học kì II

Alice Nguyễn

Soạn bài Ôn tập văn miêu tả

nguyen minh ngoc
13 tháng 4 2018 lúc 21:14

Câu 1 (trang 120 sgk ngữ văn 6 tập 2): Điều làm nên cái hay, cái độc đáo của đoạn văn của Nguyễn Tuân là:

Đoạn văn miêu tả có cái hay và độc đáo nằm ở:

- Chọn cảnh độc đáo: cảnh bình minh trên biển.

- Sử dụng các hình ảnh đặc sắc: chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây bụi, mặt trời tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ quả trứng thiên nhiên; chân trời màu ngọc trai.

- Cách so sánh độc đáo: mặt trời- trứng, chân trời, ngấn bể sạch- tấm kính lau hết mây bụi, cảnh bình minh- mâm lễ phẩm tiến ra từ bình minh.

=> Tài quan sát, cảm nhận tinh tế, cách viết linh hoạt của tác giả.

Câu 2 (trang 120 sgk ngữ văn 6 tập 2): Tả cảnh đầm sen hoa nở

Dàn bài tả đầm sen đang mùa nở hoa.

Mở bài

Giới thiệu về địa điểm ngắm hồ sen, thời gian sen nở (từ tháng 5- 6).

Thân bài:

- Tả bao quát hình ảnh đầm sen.

+ Quang cảnh xung quanh đầm sen, không khí của đầm sen.

- Tả chi tiết.

+ Hình dáng của lá sen: bản rộng, tròn, che kín mặt nước, giống những chiếc áo phao để nâng đỡ hoa.

+ Hoa: cánh màu hồng nhạt/ trắng muốt, cánh hoa xòe rộng xếp đều quanh đài hoa, mỗi cánh hoa như chiếc thuyền nan thu nhỏ.

+ Đài hoa: như chiếc nón rộng lòng, xanh ngắt, trên đài hoa lấm tấm hạt ngọc vàng.

+ Cuống hoa dài, mọc thẳng, xung quanh được bao bởi gai nhỏ, sần sùi.

+ Búp hoa ( hoa khi chưa nở): giống như hai bàn tai khum khum úp lại với nhau, màu xanh thẫm/xanh nhạt.

- Tả hồ sen ở nhiều thời điểm khác nhau: lúc sáng sớm, giữa trưa nắng, lúc hoàng hôn buông xuống.

- Có thể tả hoạt động của con người trên hồ sen: hái hoa, ướp trà, chụp ảnh cùng với hoa.

Kết bài

Cảm nhận về vẻ đẹp của đầm sen lúc đang nở rộ.

Câu 3 (trang 121 sgk ngữ văn 6 tập 2): Miêu tả một em bé ngây thơ, bụ bẫm đang tập đi

- Tả hình dáng của em bé:

+ Chiều cao

+ Gương mặt

+ Nước da

+ Ánh mắt.

- Tả hoạt động tập đi của bé:

+ Bước chập chững

+ Vịn tay vào mẹ, vào tường, vào xe tập đi

+ Cười thích thú khi được cổ vũ, khen ngợi

- Tả hoạt động tập nói của bé

+ Bập bẹ nói từng từ

+ Thích bắt chước nói theo người lớn

Câu 4 (trang 121 sgk ngữ văn 6 tập 2):

Bài học đường đời đầu tiên:

- Đoạn văn miêu tả: "Đôi càng tôi…rất đỗi hùng dũng"

+ Miêu tả về vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn.

- Đoạn văn tự sự: "Một hôm… em chạy sang".

→ Đoạn văn tự sự kể lại cuộc đối thoại giữa Dế Mèn và Dế Choắt.

Buổi học cuối cùng

- Đoạn văn miêu tả: "Tôi bước qua hàng ghế dài… cặp kính lớn đặt ngang trang sách".

- Những hình ảnh so sánh ví von:

+ Đôi cánh tôi ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi.

+ Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.

→ Sự so sánh sinh động, trực quan giúp người đọc tưởng tượng, liên tưởng chàng dế đẹp, khỏe mạnh.

nguyen minh ngoc
13 tháng 4 2018 lúc 21:15

Câu 1: Đọc đoạn văn của Nguyễn Tuân trong bài tập 1 SGK, cho biết: điều gì đã tạo nên cái hay và độc đáo cho đoạn văn?

Trả lời:

Đoạn văn của Nguyễn Tuân hay và độc đáo nhờ các yếu tố:

- Lựa chọn được các chi tiết, hình ảnh đặc sắc, thể hiện được linh hồn của tạo vật.

- Có những liên tưởng so sánh, nhận xét độc đáo.

- Có vốn ngôn ngữ giàu có, miêu tả cảnh vật một cách sống động, sắc sảo.

- Thể hiện rõ thái độ, tình cảm của người tả đối với đối tượng được tả.

Câu 2: Nếu tả cảnh một đầm sen đang mùa hoa nở, em sẽ lập dàn ý cho bài văn ấy như thế nào?

Trả lời:

1. Mở bài: Giới thiệu đầm sen đang mùa hoa nở ở quê em.

2. Thân bài: Đi vào tả chi tiết:

- Cảnh sắc chung của đầm sen.

- Lá sen toả rộng, xanh rờn.

- Những nụ sen đua nhau nở, khoe bộ cánh phớt hồng tươi tắn dưới nắng mai.

- Hương sen thơm ngào ngạt bay toả khắp không gian.

- Đài sen, nhị sen mũm mĩm rung rinh trong gió ...

3. Kết bài: Đứng trước đầm sen nở, tâm hồn con người trở nên thanh thoát, một cảm giác nhẹ nhàng ùa đến bên con người thật dễ chịu biết bao.

Câu 3: Nếu miêu tả một em bé ngây thơ, bụ bẫm đang tập đi, tập nói thì em sẽ lựa chọn những hình ảnh và chi tiết tiêu biểu, đặc sắc nào? Em sẽ miêu tả theo thứ tự nào?

Trả lời:

Tả em bé có thể chú ý các hình ảnh sau:

- Dáng bụ bẫm, vẻ ngây thơ, ngộ nghĩnh.

- Đang tập đi lẫm chẫm ...

- Nói bi bô, ngọng líu nhưng vẫn ríu rít cả ngày ...

Câu 4: Đọc lại Bài học đường đời đầu tiên của Tô Hoài và Buổi học cuối cùng của A. Đô-đê, sau đó hãy tìm ở mỗi bài một đoạn văn miêu tả và một đoạn văn tự sự. Căn cứ vào đâu mà em nhận ra điều đó? Chỉ ra một vài liên tưởng, ví von so sánh mà em cho là độc đáo và thú vị của hai tác giả trong hai bài văn trên.

Trả lời:

1. Bài học đường đời đầu tiên:

* Đoạn văn miêu tả:

Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn cùn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gì-lê. Đôi càng bè bè, nặng nề, trông đến xấu. Râu ria gì mà cụt cố một mẩu và mặt mũi thì lúc nào cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ.

* Đoạn văn tự sự:

Dế Choắt trả lời tôi bằng một giọng rất buồn rầu:

- Thưa anh, em cũng muốn khôn nhưng không khôn được. Đụng đến việc là em thở rồi, không còn hơi sức đâu mà đào bới nữa. Lắm khi em cũng nghĩ nỗi nhà của thế này là nguy hiểm, nhưng em nghèo sức quá, em đã nghĩ ròng rã hàng máy tháng cũng không biết làm như thế nào. Hay bây giờ em nghĩ thế này ... Song anh cho phép em mới dám nói.

2. Buổi học cuối cùng

* Đoạn văn miêu tả:

Thầy Ha- men đã chuẩn bị cho ngày hôm đó những tờ mẩu mới tinh, trên có xiết bằng chữ rông thật đẹp: Pháp, An- dát, Pháp, An - dát. Những tờ mẫu bay trưàc bàn học trông như những lá cờ nhỏ bay phấp phới khắp xung quanh lớp. Ai nấy chăm chú hết sức và cứ im phăng phắc! Chỉ nghe thấy tiếng sột soạt trên giấy.

Đoạn văn tự sự:

Rồi thấy cầm một quyển ngữ pháp và đọc bài học cho chúng tôi. Tôi kinh ngạc thấy sao mình hiểu đến thế. Tất cả những điều Thúy nói, tôi thấy thật dễ dàng, dễ dàng. Tôi cũng chưa cho là mình chăm chú đến thế, và cả thầy giáo nữa, chưa bao giờ thầy kiên nhẫn giảng giải đến thể.

* Căn cứ nhận diện đoạn văn miêu tả và đoạn văn tự sự:

- Đoạn văn miêu tả: có hình ảnh, chi tiết miêu tả cụ thể, sinh động, liên tưởng, ví von, so sánh, chẳng hạn:

Chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. (Hình dáng yếu đuối, tội nghiệp của Dế Choắt).

Đoạn văn tự sự tập trung kể người, kể việc.



nguyen minh ngoc
13 tháng 4 2018 lúc 21:15
1. Nhận xét về nghệ thuật miêu tả trong đoạn văn sau: Sau trận bão, chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi. Mặt trời nhú lên dần dần, rồi lên cho kì hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển ửng hồng. Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh để mừng cho sự trường thọ của tất cả những người chài lưới trên muôn thủa biển Đông. (Nguyễn Tuân) Gợi ý: - Đánh giá về nghệ thuật miêu tả, cần bám vào một số điểm: Chi tiết, hình ảnh được miêu tả trong đoạn văn có tiêu biểu, có lột tả được linh hồn của sự vật không? Các chi tiết, hình ảnh ấy được miêu tả theo trình tự nào?, Người viết đã quan sát, tưởng tượng, liên tưởng, so sánh như thế nào?, Ngôn ngữ diễn đạt có tinh tế, sắc sảo không? Tình cảm, cảm xúc của người viết bộc về cái được bộc lộ qua đoạn văn miêu tả đó như thế nào? - Trong đoạn văn, Nguyễn Tuân đã thể hiện sự đặc sắc, độc đáo trong miêu tả ra sao? (tất cả các hình ảnh miêu tả đã được tác giả thể hiện hết sức độc đáo, cho thấy một khả năng quan sát tinh tế, sức liên tưởng phong phú và trình độ sử dụng ngôn ngữ điêu luyện.) 2. Nếu tả quang cảnh đầm sen đang mùa hoa nở, em sẽ lập dàn ý cho bài văn ấy như thế nào? Gợi ý: - Mở bài: Giới thiệu về cảnh sẽ tả. - Thân bài: suy nghĩ để quyết định xem sẽ chọn hình ảnh, hương vị, màu sắc,…như thế nào để làm nổi bật được vẻ đẹp của đầm sen mùa hoa nở? Em sẽ lựa chọn thứ tự miêu tả ra sao? Chỗ nào cần dừng lại để nhấn mạnh lâu hơn? - Kết bài: Cảnh đầm sen vào mùa hoa nở để lại trong em ấn tượng và cảm xúc gì? 3. Nếu miêu tả một em bé ngây thơ, bụ bẫm đang tập đi, tập nói thì em sẽ lựa chọn những hình ảnh và chi tiết tiêu biểu, đặc sắc nào? Em sẽ miêu tả theo thứ tự nào? Gợi ý: Đây là bài tập rèn cho các em kĩ năng lựa chọn và sắp xếp các chi tiết, hình ảnh khi miêu tả con người đang hoạt động. Cần xác định rõ đối tượng miêu tả: em bé đang tập đi, tập nói. Chú ý miêu tả theo trình tự: đặc điểm về ngoại hình của em bé à hình ảnh em bé tập đi à hình ảnh em bé tập nói (giọng nói, miệng, nét mặt,...). 4. Tìm trong hai bài văn Bài học đường đời đầu tiênBuổi học cuối cùng mỗi bài một đoạn văn miêu tả, một đoạn văn tự sự. Gợi ý: Nhớ lại đặc điểm của văn tự sự, phân biệt với đặc điểm của văn miêu tả để xác định cho chính xác. Trong một đoạn văn có sự kết hợp cả tự sự và miêu tả thì căn cứ vào đặc điểm nổi bật của đoạn (chủ yếu là tự sự hay miêu tả?) để định loại. Là tự sự thì người viết tập trung chủ yếu vào kể sự việc, diễn biến, kết quả của nó. Là miêu tả thì người viết làm nổi bật hình ảnh của người hoặc cảnh. 5. Nhận xét về việc dùng các hình ảnh so sánh trong miêu tả ở hai bài văn trên. Gợi ý: Chú ý các hình ảnh so sánh đặc sắc, giàu sức gợi tả: "Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua.", "Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.", "Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi-lê."; "...Pháp, An-dát, Pháp, An-dát. Những tờ mẫu treo trước bàn học trông như những lá cờ nhỏ bay phấp phới khắp xung quanh lớp.", "...tôi thấy thầy Ha-men đứng lặng im trên bục và đăm đăm nhìn những đồ vật quanh mình như muốn mang theo trong ánh mắt toàn bộ ngôi trường nhỏ bé của thầy..."
nguyen minh ngoc
13 tháng 4 2018 lúc 21:15

Câu 1: Nhận xét về nghệ thuật miêu tả trong đoạn văn sau:
Sau trận bão, chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi. Mặt trời nhú lên dần dần, rồi lên cho kì hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển ửng hồng. Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh để mừng cho sự trường thọ của tất cả những người chài lưới trên muôn thủa biển Đông.
(Nguyễn Tuân)
Trả lời:
- Có rất nhiều yếu tố trong đoạn văn trên được nhà văn Nguyễn Tuân kết hợp:

Những hình ảnh so sánh độc đáo, sang trọng. Ngôn ngữ sử dụng đầy phong phú. Cảnh vật được miêu tả sống động, đặc sắc. Sử dụng một số từ ngữ mang tính biểu cảm như: tròn trĩnh, hồng hào, …


Câu 2: Nếu tả quang cảnh đầm sen đang mùa hoa nở, em sẽ lập dàn ý cho bài văn ấy như thế nào?
Trả lời:
Mở bài: Giới thiệu địa điểm, thời gian ngắm quang cảnh đấmen đang mùa hoa nở.
Thân bài:
- Tả bao quát đầm sen: khung cảnh rộng, đẹp, thời tiết, …
- Tả chi tiết đầm sen:

Lá sen Những nụ sen Hoa sen Đài sen Nhị sen …

Kết bài: bày tỏ biểu cảm, tình cảm của em về đầm sen.

Câu 3: Nếu miêu tả một em bé ngây thơ, bụ bẫm đang tập đi, tập nói thì em sẽ lựa chọn những hình ảnh và chi tiết tiêu biểu, đặc sắc nào? Em sẽ miêu tả theo thứ tự nào?
Trả lời:
Chi tiết tiêu biểu, đặc sắc tả em bé: miêu tả từ hình dáng -> hành động, tính cách.
Hình dáng: bụ bẫm, ngộ nghĩnh, tinh nghịch, …
Hành động: đang tuổi tập đi nên còn lững chững, miệng thì cười toe toét, nói bi ba bi bô, …

Câu 4: Tìm trong hai bài văn Bài học đường đời đầu tiên và Buổi học cuối cùng mỗi bài một đoạn văn miêu tả, một đoạn văn tự sự.
Trả lời:
- Bài học đường đời đầu tiên:
Đoạn văn tự sự: “Dế Choắt trả lời tôi bằng một giọng … anh cho phép em mới dám nói.”
Đoạn văn miêu tả: “Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò … cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ.”
- Buổi học cuối cùng:
Đoạn văn tự sự: “Rồi thấy cầm một quyển ngữ pháp … giáng giải đến thể.”
Đoạn văn miêu tả: “Thầy Ha – men đã chuẩn bị cho ngày hôm đó … sột soạt trên giấy.”
=> Nhận thấy đoạn văn miêu tả: mang đến hình ảnh chi tiết, sống động, chân thực hơn, dễ dàng giúp ta hình dung, liên tưởng được diễn biến của câu truyện.

Câu 5: Nhận xét về việc dùng các hình ảnh so sánh trong miêu tả ở hai bài văn trên.
Trả lời:
Những hình ảnh so sánh trong đoạn văn miêu tả ở hai bài viết trên làm tăng tính gợi hình, gợi cảm, sống động, chân thực, làm nổi bật được sự vật, sự việc đang nói đến.

Như vậy với một số kiến thức và bài tập ở trên đã giúp cho các em củng cố hơn về thể loại văn miêu tả. Trong văn miêu tả các em cần phải biết kết hợp nhiều yếu tố, phép tu từ để làm tăng tính gợi hình, gợi cảm, làm nổi bật được sự vật, sự việc.

Hi vọng qua bài Soạn bài Ôn tập văn miêu tả, các em đã nắm được những nội dung cơ bản nhất của bài học. Hẹn gặp lại và chúc các em học tập đạt kết quả tốt.

nguyen minh ngoc
13 tháng 4 2018 lúc 21:16

Câu 1 (trang 120 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Cái hay và độc đáo của đoạn văn là ở:

- Sử dụng từ biểu cảm chỉ hình dáng, màu sắc: Tròn trĩnh, quả trứng hồng hào, ...

- Sử dụng hình ảnh so sánh có tính gợi tả, tráng lệ, sang trọng.

Câu 2 (trang 120 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Mở bài: Giới thiệu địa điểm, thời gian ngắm hoa.

Thân bài:

- Cái nhìn bao quát đầm sen.

- Tả thiên nhiên: Mây, trời, gió, mặt nước...

- Tả chi tiết đầm sen: Lá sen, búp, hoa (những cánh hoa mềm, mịn), nhị sen vàng,...

- Hoạt động con người: Hái sen, chèo thuyền,..

Kết bài: Suy nghĩ và cảm xúc của em.

Câu 3 (trang 121 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Miêu tả một em bé ngây thơ, bụ bẫm đang tập đi, tập nói, có thể lựa chọn những chi tiết tiêu biểu (thứ tự từ hình dáng đến hành động, tính cách):

- Hình dáng: Độ tuổi, dáng vẻ (bụ bẫm, mập mạp), làn da (trắng mịn, hồng hào), mái tóc (xoăn, mỏng tơ), ...

- Tính nết, hành động: Hiếu động, ngoan ngoãn, cách tập đi, tập nói...

Câu 4 (trang 121 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Bài học đường đời đầu tiên

Buổi học cuối cùng

Đoạn văn miêu tả

Cái chàng Dế Choắt... nhiều ngách như hang tôi.

Tôi bước qua ghế dài ... thanh tra hoặc phát phần thưởng.

Đoạn văn tự sự

Tôi chui tọt vào hang ... không chui nổi vào tổ tao đâu!

Khi qua trước trụ sở xã ... chuyện gì nữa đây?”

Liên tưởng, ví von, so sánh độc đáo

- Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua.

- Hai cái răng đen nhánh ...

- Những tờ mẫu ... như những lá cờ nhỏ...

Dấu hiệu nhận ra đoạn văn miêu tả và tự sự:

- Đoạn văn miêu tả: Tạo ra sự hình dung thường là về ngoại hình, có sử dụng sự quan sát, tưởng tượng, ví von.

- Đoạn văn tự sự: Sự kể lại, tái hiện câu chuyện qua lời kể tác giả hoặc nhân vật.

nguyen minh ngoc
13 tháng 4 2018 lúc 21:16

1. Đây là một đoạn văn tả cảnh mặt trời trên biển rất hay và đọc đáo. Theo em, điều gì đã tạo nên cái hay và độc đáo cho đoạn văn?

Sau trận bão, chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi. Mặt trời nhú lên dần dần, rồi lên cho kì hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển ửng hồng. Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh để mừng cho sự trường thọ của tất cả những người chài lưới trên muôn thủa biển Đông.

(Nguyễn Tuân)

Đoạn văn của Nguyễn Tuân hay và độc đáo bởi tác giả đã sử dụng những yếu tố nghệ thuật:

Trình tự miêu tả: theo thứ tự trước khi mặt trời mọc rồi đến khi mặt trời lặn Lựa chọn được các chi tiết, hình ảnh đặc sắc, thể hiện được linh hồn của tạo vật. Sự liên tưởng so sánh độc đáo của nhà văn: như một tấm kính, y như mâm lễ phẩm, quả trứng hồng, … Có vốn ngôn ngữ giàu có, miêu tả cảnh vật một cách sống động, sắc sảo. Thể hiện tình cảm, thái độ của người viết đối với sự vật.

2. Nếu tra quang cảnh một đầm sen đang mùa hoa nở, em sẽ lập dàn ý cho bài văn ấy như thế nào?

Gợi ý:

Mở bài: Nêu như thế nào? Thân bài: Tả cụ thể những hình ảnh và chi tiết tiêu biểu, nổi bật gì? Em định tả theo thứ tự như thế nào? Kết bài: Đầm sen gợi cho em những suy nghĩ và cảm xúc gì?

Dàn ý tham khảo:

Mở bài:

Giới thiệu hoàn cảnh được ngắm đầm sen vào mùa nở hoa Nêu quang cảnh chung: Đầm sen rộng mênh mông có tới vài mẫu nằm ngay đầu làng toàn là sen hồng đang vào độ ra bông.

Thân bài: Đi vào tả chi tiết:

Cảnh sắc chung của đầm sen.

Tả mặt hồ: nước trong, sóng gợn lăn tăn theo gió, vài chú chim bói cá, …

Tả lá sen, bông sen, hương sen

Mùi hương sen tỏa trong không gian Hồ sen khi có gió, vào lúc chiều tà

Kết bài: Cảm nhận của em khi đứng trước đầm sen ấy: Đứng trước đầm sen nở, tâm hồn con người trở nên thanh thoát, một cảm giác nhẹ nhàng ùa đến bên con người thật dẻ chịu biết bao.

3. Nếu tả một em bé ngây thơ, bụ bẫm đang tập đi, tập nói thì em sẽ lựa chọn những hình ảnh và chi tiết tiêu biểu, đặc sắc nào? Em sẽ miêu tả theo thứ tự nào?

Miêu tả theo trình tự ngoại hình đến hình ảnh bé tập đi, tập nói.

Những chi tiết tiêu biểu đặc sắc khi tả một em bé ngây thơ, bụ bẫm đang tập đi, tập nói là:

Ngoại hình: bụ bẫm, trắng trẻo, ngộ nghĩnh… Dáng đi: đi chập chững từng bước, … Giọng nói: nói bi bô, nói ríu rít cả ngày mặc dù chưa rõ,…

4. Đọc lại Bài học đường đời đầu tiên của Tô Hoài và Buổi học cuối cùng của A. Đô-đê, sau đó hãy tìm ở mỗi bài một đoạn văn miêu tả và một đoạn văn tự sự. Căn cứ vào đâu mà em nhận ra điều đó? Chỉ ra một vài liên tưởng, ví von so sánh mà em cho là độc đáo và thú vị của hai tác giả trong hai bài văn trên.

Bài học dường đời đầu tiên:

Đoạn văn miêu tả:

Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn cùn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gì-lê. Đôi càng bè bè, nặng nề, trông đến xấu. Râu ria gì mà cụt cố một mẩu và mặt mũi thì lúc nào cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ.

Đoạn văn tự sự:

Dế Choắt trả lời tôi bằng một giọng rất buồn rầu:

– Thưa anh, em cũng muốn khôn nhưng không khôn được. Đụng đến việc là em thỏ rồi, không còn hơi sức đâu mà đào bới nữa. Lắm khi em cũng nghĩ nỗi nhà của thế này là nguy hiểm, nhưng em nghèo sức quá, em đã nghĩ ròng rã hàng máy tháng cũng không biết làm như thế nào. Hay bây giờ em nghĩ thế này … Song anh cho phép em mới dám nói.

Buổi học cuối cùng

Đoạn văn miêu tả:

Thầy Ha- men đã chuẩn bị cho ngày hôm đó những tờ mẩu mới tinh, trên có xiết bằng chữ rông thật đẹp: Pháp, An- dát, Pháp, An – dát. Những tờ mẫu bay trưàc bàn học trông như những lá cờ nhỏ bay phấp phới khắp xung quanh lớp. Ai nấy chăm chú hết sức và cứ im phăng phắc! Chỉ nghe thấy tiêhg sột soạt trên giấy.

Đoạn văn tự sự:

Rồi thấy cầm một quyển ngữ pháp và đọc bài học cho chúng tôi. Tôi kinh ngạc thấy sao mình hiểu đến thế. Tất cả những điều thúy nói, tôi thấy thật dễ dàng, dễ dàng. Tôi cũng chưa cho là mình chăm chú đến thế, và cả thầy giáo nữa, chưa bao giờ thầy kiên nhổn giáng giải đến thể.

Căn cứ nhận diện đoạn văn miêu tả và đoạn văn tự sự:

Đoạn văn miêu tả: có hình ảnh, chi tiết miêu tả cụ thể, sinh động, liên tưởng, ví von, so sánh. Đoạn văn tự sự tập trung kể người, kể việc.

Trong cả 2 bài đều có những so sánh, liên tưởng rất độc đáo, ví dụ:

Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc. Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi-lê. … Pháp, An-dát, Pháp, An-dát. Những tờ mẫu treo trước bàn học trông như những lá cờ nhỏ bay phấp phới khắp xung quanh lớp. … tôi thấy thầy Ha-men đứng lặng im trên bục và đăm đăm nhìn những đồ vật quanh mình như muốn mang theo trong ánh mắt toàn bộ ngôi trường nhỏ bé của thầy …
Lưu Phương Ly
14 tháng 4 2018 lúc 15:33
Soạn bài: Ôn tập văn miêu tả

Câu 1 (trang 120 sgk ngữ văn 6 tập 2): Điều làm nên cái hay, cái độc đáo của đoạn văn của Nguyễn Tuân là:

Đoạn văn miêu tả có cái hay và độc đáo nằm ở:

- Chọn cảnh độc đáo: cảnh bình minh trên biển.

- Sử dụng các hình ảnh đặc sắc: chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây bụi, mặt trời tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ quả trứng thiên nhiên; chân trời màu ngọc trai.

- Cách so sánh độc đáo: mặt trời- trứng, chân trời, ngấn bể sạch- tấm kính lau hết mây bụi, cảnh bình minh- mâm lễ phẩm tiến ra từ bình minh.

=> Tài quan sát, cảm nhận tinh tế, cách viết linh hoạt của tác giả.

Câu 2 (trang 120 sgk ngữ văn 6 tập 2): Tả cảnh đầm sen hoa nở

Dàn bài tả đầm sen đang mùa nở hoa.

Mở bài

Giới thiệu về địa điểm ngắm hồ sen, thời gian sen nở (từ tháng 5- 6).

Thân bài:

- Tả bao quát hình ảnh đầm sen.

+ Quang cảnh xung quanh đầm sen, không khí của đầm sen.

- Tả chi tiết

+ Hình dáng của lá sen: bản rộng, tròn, che kín mặt nước, giống những chiếc áo phao để nâng đỡ hoa.

+ Hoa: cánh màu hồng nhạt/ trắng muốt, cánh hoa xòe rộng xếp đều quanh đài hoa, mỗi cánh hoa như chiếc thuyền nan thu nhỏ.

+ Đài hoa: như chiếc nón rộng lòng, xanh ngắt, trên đài hoa lấm tấm hạt ngọc vàng.

+ Cuống hoa dài, mọc thẳng, xung quanh được bao bởi gai nhỏ, sần sùi.

+ Búp hoa ( hoa khi chưa nở): giống như hai bàn tai khum khum úp lại với nhau, màu xanh thẫm/xanh nhạt.

- Tả hồ sen ở nhiều thời điểm khác nhau: lúc sáng sớm, giữa trưa nắng, lúc hoàng hôn buông xuống.

- Có thể tả hoạt động của con người trên hồ sen: hái hoa, ướp trà, chụp ảnh cùng với hoa.

Kết bài

Cảm nhận về vẻ đẹp của đầm sen lúc đang nở rộ.

Câu 3 (trang 121 sgk ngữ văn 6 tập 2): Miêu tả một em bé ngây thơ, bụ bẫm đang tập đi

- Tả hình dáng của em bé:

+ Chiều cao

+ Gương mặt

+ Nước da

+ Ánh mắt.

- Tả hoạt động tập đi của bé:

+ Bước chập chững

+ Vịn tay vào mẹ, vào tường, vào xe tập đi

+ Cười thích thú khi được cổ vũ, khen ngợi

- Tả hoạt động tập nói của bé

+ Bập bẹ nói từng từ

+ Thích bắt chước nói theo người lớn

Câu 4 (trang 121 sgk ngữ văn 6 tập 2):

Bài học đường đời đầu tiên:

- Đoạn văn miêu tả: "Đôi càng tôi…rất đỗi hùng dũng"

+ Miêu tả về vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn.

- Đoạn văn tự sự: "Một hôm… em chạy sang".

→ Đoạn văn tự sự kể lại cuộc đối thoại giữa Dế Mèn và Dế Choắt.

Buổi học cuối cùng

- Đoạn văn miêu tả: "Tôi bước qua hàng ghế dài… cặp kính lớn đặt ngang trang sách".

- Những hình ảnh so sánh ví von:

+ Đôi cánh tôi ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi.

+ Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.

→ Sự so sánh sinh động, trực quan giúp người đọc tưởng tượng, liên tưởng chàng dế đẹp, khỏe mạnh.


Các câu hỏi tương tự
Lưu Quang Mạnh
Xem chi tiết
Nguyễn Tú Chi
Xem chi tiết
Tinh Nyka
Xem chi tiết
Pug sama
Xem chi tiết
Nguyễn Đình Lực
Xem chi tiết
Nguyen Nhi
Xem chi tiết
Nguyễn Viết Hùng
Xem chi tiết
Thêu Đỗ
Xem chi tiết
Xem chi tiết