Khi đặt bút viết những dòng "Tự bạch", văn hào Nga Lép Tôn-xtôi đã có gần trọn vẹn những thành tựu khiến tên tuổi của ông bất tử. Nghĩa là ông không cần phải làm bất cứ điều gì cũng đủ để trở thành một tấm gương về mọi phương diện. Người đời, hậu thế, như lẽ thường tình, sẽ mỗi ngày lại tô điểm cho ông những nét đẹp mới, hoàn hảo hoá chúng để cuối cùng – như vẫn xảy ra – biến tất cả thành huyền thoại về một con người không có tì vết. Lép Tôn-xtôi chắc chắn cũng biết rõ điều đó.
Nhưng đúng ở thời khắc huy hoàng ấy, thay vì rao giảng những điều cao siêu và đó nhận sự ngưỡng mộ, nhà văn của nước Nga và của nhân loại lại âm thầm viết những lời tự bạch, kể ra đủ thứ tội lỗi xấu xa mình mắc phải, những việc nhơ nhuốc mình đã từng làm. Ta hãy thử xem trong tâm hồn của thiên tài chứa những gì.
“Tôi không thể nhớ lại những năm ấy mà không cảm thấy kinh hãi, ghê tởm và đau lòng. Tôi đã từng giết người trên chiến trường, từng thách gọi đấu súng để giết, từng thua bạc, ăn tiêu biết bao công sức của những người nông nô, trừng phạt họ, tà dâm, lừa đảo. Rồi nói dối, ăn cắp, dâm ô theo mọi cách, nát rượu, bạo hành, giết người… Không có tội ác nào mà tôi đã không mắc phải…”.
