truyện là thể loại trước thuật được các sử gia dùng để ghi chép tiểu sử, hành trạng, công tích của các nhân vật lịch sử. Bên cạnh các tác phẩm văn xuôi dạng truyện truyền kỳ, trong văn học trung đại các tác phẩm thơ có cốt truyện tự sự cũng được gọi là các truyện, hoặc truyện thơ.
-truyện kí là truyện viết sự việc có thật xãy ra trong cuộc sống, thời gian địa điểm. Là nội dung nói về sự việc nhất định.
Ký là tên gọi cho một nhóm thể tài nằm ở phần giao nhau giữa văn học và cận văn học (báo chí, chính luận, ghi chép tư liệu các loại), chủ yếu là văn xuôi tự sự.
* Truyện và phần lớn các thể kí đều thược loại hình tự sự.
- Tự sự là phương thức tái hiện bức tranh đời sống bằng tả và kể là chính.
- Tác phẩm tự sự đều có lời kể, các chi tiết, hình ảnh về thiên nhiên , xã hội, con người thể hiện cái nhìn và thái độ của người kể.
* Truyện phần lớn dựa trên tưởng tượng, sáng tạo. Tác giả dựa trên cơ sở quan sát, tìm hiểu đời sống và con người theo sự cảm nhận đánh giá của tác giả. Như vậy những gì được kể trong truyện không phải là đã từng xảy ra đúng như vậy trong thực tế, còn kí là kể lại những gì đã xảy ra trong thực tế.
* Trong truyện thường có cốt truyện, nhân vật. Còn trong kí thường có cốt truyện, có khi không có cả nhân vật. Trong truyện và kí đều có người kể chuyện hay người trần thuật, có thể xuất hiện trực tiếp dưới dạng một nhân vật hoặc gián tiếp ở ngôi thứ 3 thể hiện theo lời kể.