- hình ảnh con đò là hình ảnh quen thuộc, chứa chất nhiều ý trong những câu ca dao của người xưa, luôn gắn liền với mối tình quê, với hình ảnh của người phụ nữ đưa đò :
"trăm năm đành nỗi hẹn hò
cây đa bến cũ con đò khác đưa"
"Nong tằm ao cá nương dâu
Đò xưa bến cũ nhớ câu hẹn hò."
"Con đò với gốc cây đa
Cây đa muôn thuở chẳng xa con đò"
( riêng bài này thì mình mới lớp 6, chưa phân ra được nhiều ý, chỉ làm được bằng này, bạn thông cảm )
các bài ca dao có hình ảnh con cò , thuyền - bến , muối - gừng:
+ con cò ( con đò hay con cò nhỉ ? ) :
- Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm, lộn cổ xuống ao
Ông ơi ông vớt tôi nao
Tối có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con!
- Con cò bay lả bay la
Bay từ cửa Phủ, bay ra cánh đồng
+ thuyền - bến :
- Thuyền về có nhớ bến chăng ?
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền
+ muối - gừng :
- Tay nâng chén muối, đĩa gừng
Gừng cay muối mặn, xin đừng có quên
- Muối ba năm muối đang còn mặn
Gừng chín tháng, gừng hãy còn cay
Đôi ta tình nặng nghĩa dày
Có xa nhau đi nữa, ba vạn sáu ngàn ngày mới xa.
1/- Cây đa trốc gốc trôi rồi
Đò đưa bến khác em ngồi đợi ai ?
2/- Đò còn mà bến không đưa
Cây đa trốc gốc, lá chưa lìa cành
3/- Đò đưa anh bước lên bờ
Đi không trở lại, đò chờ suốt năm
4/- Sông kia qua được mấy đò
Để em cầm nón che cho mấy người ?
5/- Sông dài được mấy đò ngang
Ai nhiều nhân nghĩa em mang trong lòng
6/- Sông sâu sào ngắn khó dò
Muốn qua thăm bậu sợ đò không đưa
7/- Đò đưa một chuyến năm tiền
Đưa luôn hai chuyến trả liền một quan
h/ả con đò quen thuộc sinh động,gợi nhớ về quê hương, chất chứa ân tình....
ca dao
THUYỀN-BẾN
thuyền về có nhớ bến chăng
bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền
CON CÒ:
con cò lấp lé bụi tre
Sao cò lại muốn lăm le vợ người
Vào đây ta hát đôi lời
Để cho cò hiểu sự đời , ở ăn
Sự đời cò lấy làm răn
Để cho cò khỏi băn khoăn sự đời
Con cò lặn lội bờ ao
Hỡi cô yếm đào lấy chú tôi chăng
Chú tôi hay tửu hay tăm
Hay nước chè đặc hay nằm ngủ trưa
Ngày thì những muốn trời mưa
Đêm thì ước những cho thừa trống canh
Con cò lặn lội bờ ao
Ăn sung sung chát ăn đào chua
Ngày ngày ra đứng cổng chùa
Trông ra Hà Nội xem vua đúc tiền
Ruộng tư điền không ai cày cấy
Liệu cô mình ở vậy được chăng
Mười hai cửa bể anh cũng đóng đăng
Cửa nào lắm cá anh quăng lưới (chài) vào
Con cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo đưa chồng, tiếng khóc nỉ non
Nàng về nuôi cái cùng con
Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng
Con cò lặn lội bờ sông
Ngày xuân mòn mỏi má hồng phôi pha.
Em về giục mẹ cùng cha
Chợ trưa, dưa héo nghĩ mà buồn tênh.
Con gà hắn mổ hột kê
Con ngựa ăn gò mả, con rồng về Bình Long
Núi Đồng Dương, dê chạy giáp vòng
Ngó về long hải, con cá nằm ngất ngư
Em về em lạy mẫu từ rồi đi theo anh.
- Con diều nó đậu bông trang
Con voi ăn núi Tương, con rùa bò Đá Quy.
Ngó lên cây lồ ô, con quạ ngủ li bì
Ngó về sông rạch, con tôm đi bạc hà
Em về thưa mẹ cùng cha
Qua đà đối đặng, em theo ta cho rồi.
Con cò là con cò con
Mẹ đi xúc tép để con coi nhà
Mẹ đi lặn lội đường xa
Chân mẹ la đà đạp phải khúc lươn
Ông kia có chiếc thuyền lườn
Chớ vào bụi rậm xem lươn bắt cò
Ông kia chống gậy lò dò
Đi vào bụi rậm xem cò bắt lươn
MUỐI VÀ GỪNG:
Tay nâng chén muối, đĩa gừng
Gừng cay muối mặn, xin đừng có quên
...................
Tay tiên chuốc chén rượu đào
Đổ đi thì tiếc uống vào thì say
Tay bưng chén muối, đĩa vừng
Gừng cay muối mặn, xin đừng quên nhau
..........................
Tay bưng đĩa muối chấm gừng
Gừng cay muối mặn, xin đừng bỏ nhau
Tay bưng đĩa muối sàng rau
Căn duyên ông trời định, bỏ nhau sao đành.
...........................
Tay bưng đĩa muối chấm gừng
Gừng cay muối mặn, ta biểu đừng tưởng tơ
Gió ngọt ngào nhiều ngọn xơ rơ
Con chim vào lồng thậm khó, con cá vào lờ thậm gay
........................
Muối ba năm muối đang còn mặn
Gừng chín tháng, gừng hãy còn cay
Đôi ta tình nặng nghĩa dày
Có xa nhau đi nữa, ba vạn sáu ngàn ngày mới xa.
..................................
Muối để ba năm muối hãy còn mặn
Gừng ngâm chín tháng gừng hãy còn cay
Đã có lời chàng đó thiếp đây
Can chi lo chuyện đổi thay rứa chàng
Muối mặn ba năm còn mặn
Gừng cay chín tháng còn cay
Dù ai xuyên tạc lá lay
Sắt son nguyệt giữ lòng này thuỷ chung
Muối mặn ba năm còn mặn,
Gừng cay chín tháng còn cay
Để anh lên xuống cho dày,
Bao giờ thầy mẹ không gả, em cũng bày mùi cho
Muối ba năm muối hãy còn mặn
Gừng chín nước gừng hãy còn cay
Nợ nhà giàu có thì trả, không thì vay
Duyên chàng nợ thiếp chớ đổi thay bạn cười
Muối ba năm muối hãy còn mặn
Gừng chín nước gừng hãy còn cay
Đạo vợ chồng chớ có đổi thay
May thì đặng câu danh vọng, rủi ăn mày cũng theo nhau
Hạt muối mặn ba năm còn mặn
Lát gừng cay chín tháng còn cay
Hai ta ơn trượng nghĩa dày
Chưa bao năm tháng dứt rày nghĩa nhơn
Hạt muối ba năm còn mặn
Lát gừng cay sắc chín nước còn cay
Anh thương em cha mẹ không hay
Ngọn đèn trao trước gió, chẳng biết xoay phương nào
