Bài thơ thứ nhất
Nhớ xưa đang thuở triều Hùng
Vũ Ninh nổi đám bụi hồng nẻo xa
Trời thương Bách Việt sơn hà
Trong nơi thảo mảng nẩy ra kỳ tài
Lên ba đang tuổi anh hài
Roi vàng ngựa sắt ra oai trận tiền
Một phen khói lửa dẹp yên
Sóc Sơn nhẹ bước thần tiên lên trời
.Bài thơ thứ hai
Nhớ xưa thứ sáu Hùng Vương
Hai mươi tám tướng, tướng cường nữ nhung
Xâm thượng cậy thế khoe hùng
Quân sang đóng chật một vùng Vũ Ninh.
Trời cho thánh tướng giáng sinh
Giáng về Phù Đổng ẩn hình ai hay
Mới lên ba tuổi thơ ngây
Nghe vua cầu tướng ngày rày ra quân
Gọi sứ phán bảo ân cần
Roi vàng ngựa sắt đề binh tức thì
Thánh vương khi ấy ra uy
Nửa chiều sấm sét, tức thì giặc tan.
Áo nhung cởi lại Linh San
Thoắt đà thoát nợ trần hoàn lên tiên.
Giúp vua dẹp nước đã yên
Quốc dân hương lửa ức niên phụng thờ.
(Bài hát dân gian Hội Gióng)
*
Sáu đời Hùng vận vừa suy
Vũ Ninh có giặc mới đi cầu tài.
Làng Phù Đổng có một người
Sinh ra chẳng nói, chẳng cười trơ trơ.
Những ngờ oan trái bao giờ,
Nào hay thần tướng đợi chờ phong vân.
Nghe vua cầu tướng ra quân,
Thoắt ngồi, thoắt nói muôn phần khích ngang.
Lời thưa mẹ, dạ cần vương,
Lấy trung làm hiếu một đường phân minh.
Sứ về tâu trước triều đình,
Gươm vàng, ngựa sắt đề binh tiến vào.
Trận mây theo ngọn cờ đào,
Ra uy sấm sét, nửa chiều giặc tan.
Áo nhung cởi lại Linh San,
Thoắt đà thoát nợ trần hoàn lên tiên.
Miếu đình còn dấu cố viên.
Chẳng hay chuyện cũ lưu truyền có không?
(Trích Đại Nam Quốc sử diễn ca)
*
PHÙ ĐỔNG THIÊN VƯƠNG
Tinh anh dấu được khí kiền khôn,
Thiên tướng vang lừng tám cõi đồn.
Nghe tiếng Hùng vương bẻn nảy việc,
Mảng danh, nghịch tặc đã kinh hồn.
Vợt vàng ngựa sắt hằng di để,
Làng Gióng non Trâu miếu hãy còn.
Tự điển trời nam ngôi đệ nhất,
Âm phò quốc thế vững bằng non.
Lê Thánh Tông (Hồng Đức Quốc âm thi tập)
*
KHÔNG ĐỀ
Vệ Linh xuân thụ bạch vân nhàn
Vạn tử thiên hồng diễm thế gian
Thiết mã tại thiên, danh tại sử
Uy anh lẫm lẫm dữ giang san.
Ngô Chi Lan
(Dịch:
Cây xuân non Vệ tráng mây ngàn
Muôn tía nghìn hồng, đẹp thế gian,
Ngựa sắt lên trời, tên chép sử
Anh hùng sống mãi với giang san.)
*
VỊNH ĐỔNG THIÊN VƯƠNG
Tam tải tiềm long thế vị tri,
Nhất triêu phấn khởi đại thi vi.
Kim tiên phá lỗ thiên thanh chấn,
Thiết mã đằng không cổ tích kỳ.
Việt điện kiền khôn lưu vĩ tích,
Ân giao thảo mộc thức dư uy.
Chi kim từ vũ tùng phong động,
Do tưởng đương niên đắc thắng quy.
Cao Bá Quát.
Dịch:
Rồng nấp ba năm ai biết chi
Vùng lên một sớm tỏ thiên uy.
Roi vàng phá giặc, trời rung động,
Ngựa sắt đè mây, chuyện cổ kỳ.
Đất Việt non sông, thành tích kể,
Cõi Ân cây cỏ diệu công nghe,
Thông reo, gió thổi nơi đền miếu,
Tưởng thấy Thiên Vương đại thắng về.
Vũ Đình Liên dịch
*
Ôi sức trẻ! Xưa trai Phù Đổng
Vươn vai lớn bổng dậy nghìn cân
Cưỡi lưng ngựa sắt bay phun lửa
Nhổ bụi tre làng, đuổi giặc Ân !
Tố Hữu (Trích bài Theo chân Bác)
*
NGẪM VỀ THÁNH GIÓNG
Thánh Gióng
Ăn cơm cà của dân mà lớn
Áo giáp dân cho che chở thân mình
Cưỡi ngựa sắt rèn từ con dao, cái cuốc
Không có dân thì chỉ là cậu bé mà thôi.
Thánh Gióng
Thắng giặc Ân rồi trở về trời
Để đất nước cho nhân dân làm lụng
Không ở lại kể lể công lao và độc quyền lãnh đạo
Không thông lưng với kẻ thù để giữ cái ngai.
Thánh Gióng
Ông đánh giặc vì dân chứ không phải vì mình
Nên không ghi độc quyền cho mình vào giáp cốt
Và ruộng của dân cứ để dân cày
Không gom thành của chung rồi chia nhau hưởng lợi.
*
Thánh Gióng
Ông về trời đã mấy ngàn năm
Mà hồn thiêng trở thành bất tử
Tre đằng ngà như còn bốc lửa
Dân vẫn trồng gìn giữ nước non.
Tp. Tuyên Quang, đêm 19/2/2013
Võ Xuân Tửu
*
HUYỀN THOẠI THÁNH GIÓNG
Tác giả: Thiềng Đức
Phù Đổng Thiên Vương… quê Bắc Ninh
Hùng Vương thứ 6… không yên bình
Giặc Ân khó diệt… Vua rao tuyển
Giúp nước… nhân tài chọn chính danh
Một trẻ xin đi đánh… giúp Vua
Yêu cầu roi, ngựa, giáp… cho vừa
Cả ba binh khí đều bằng sắt
Vua lệnh quan quân phải kịp mua
Ông trẻ vươn vai… cao một trượng
Nhảy lên ngựa sắt thoảng vung roi
Giặc Ân tan tác theo đường múa
Đến Núi Sóc thiêng… vút thẳng trời
Vua truyền xây dựng đền Phù Đổng
Ngày giỗ tháng tư mở hội hè
“Thánh Gióng” dân tôn… ghi sách sử
Sóc Sơn đúc tượng*… trọn tình quê…
tietkimquyduc / Thiềng Đức – 12/3/2011
Tượng đồng khánh thành ngày 5/10/2010.
*
THÁNH GIÓNG
Đời Hùng Vương thứ sáu
Nước nhà đang bình yên
Bỗng giặc Ân khát máu
Sang xâm lấn nước mình
Chúng đem quân bạo ngược
Đốt phá bao xóm làng
Khắp đường quê bến nước
Xác chết nằm ngổn ngang
Vua cầm lòng không được
Sai sứ giả mau mau
Tìm người tài giúp nước
Mong thoát nạn binh đao
Thuở ấy làng Phù Đổng
Có một chuyện kỳ khôi
Cậu bé tên là Gióng
Ba tuổi, chưa nói cười
Một hôm loa vang gọi
Của sứ giả: – Loa loa!
Ai là người tài giỏi
Mau ra cứu nước nhà!
Gióng đang nằm trên võng
Lắng nghe, bật dậy ngay
Vội bảo với mẹ Gióng
– Mẹ mời sứ vào đây!
Mẹ sững sờ ngạc nhiên
Nhìn con như kẻ lạ
Dù nửa ngờ nửa tin
Vẫn ra mời sứ giả
Sứ giả bước vào nhà
Gióng cất lời dõng dạc
– Hỡi sứ giả nghe ta
Về tâu vua gấp gấp
Đúc cho ta một ngựa
Một chiếc gậy cầm tay
Và thêm chiếc nón nữa
Đều bằng sắt, đem đây!
Sứ giả vội đi ngay
Trong lòng vui ra mặt
Ngựa phóng như tên bay
Về kinh thành tức khắc
Gióng cười bảo mẹ rằng:
– Bây giờ con đói lắm
Mẹ nấu cơm con ăn
Để con thêm sức mạnh
Bao nhiêu nồi cơm nếp
Cả làng thổi, đem sang
Gióng ta ăn sạch hết
Không một chút ngại ngần
Rồi vươn vai đứng dậy
Thoắt hóa thành chàng trai
Đưa tay chân vung vẫy
Oai phong không nhường ai
Các lò rèn trong nước
Bận rộn suốt ngày đêm
Đúc ngựa, nón, gậy sắt
Mang về cho Gióng xem
Gióng cầm gậy uốn thử
Gậy liền gãy làm đôi
Gióng nhayt lên lưng ngựa
Ngựa khuỵu chân tức thời
Mọi người đều kinh ngạc
Trước sức mạnh siêu nhiên
Bèn đúc ngựa gậy khác
Nặng đến trăm người khiêng
Gióng liền đội nón sắt
Tay cầm gậy vội vàng
Nhảy phốc lên lưng ngựa
Ngựa tung chân hí vang
Gióng từ biệt mẹ hiền
Và bà con làng xóm
Cùng lớp lớp thanh niên
Rầm rập xông ra trận
Giặc Ân tràn khắp lối
Cướp của rồi đốt nhà
Bức hiếp dân vô tội
Trẻ già đều không tha
Gióng cau mày giận dữ
Thúc ngựa sắt xông lên
Giặc huênh hoang chống cự
Gậy Gióng dập chết liền
Ngựa sắt càng thêm khoái
Phun lửa đốt thành tro
Bất ngờ gậy sắt gãy
Gióng không hề âu lo
Vội cúi xuống bên đường
Nhổ bụi tre làm gậy
Quất vào đầu đối phương
Giặc thua to, cút chạy.
Đánh đuổi xong giặc Ân
Cùng đoàn quân chiến thắng
Gióng cưỡi ngựa qua làng
Nhằm Sóc Sơn bay thẳng.
Người đời sau tưởng nhớ
Đến công đức của ông
Nên lập đén thờ tự
Đức Phù Đổng Thiên Vương.
Nguyễn Lãm Thắng
(Phỏng theo truyện thần thoại Việt Nam.)
*
THÁNH GIÓNG
Ẩn náu ba năm Phù Đổng đây
Kinh thiên động địa đợi mong ngày
Diệt thù cướp nước vung roi sắt
Thiêu giặc cứu dân cưỡi ngựa bay
Lạc Việt mừng vui yên bờ cõi
Bầy Ân khiếp đảm sợ nơi này
Đỉnh Sơn thông réo chào đưa tiễn
Thánh Gióng về trời rẽ gió mây
Nguyễn Bình Xuyên
Bài họa của Lê Trường Hưởng:
THÁNH GIÓNG
Lên ba Phù Đổng cất lời đây
Chờ Chiếu Vua ban đã đến ngày
Bỗng lớn vụt mau như ánh chớp
Chợt cao vút chóng tựa rồng bay
Bụi Tre nhổ bật xua quân đó
Roi sắt múa tung dẹp giặc này
Núi Sóc Sơn Người về Thượng giới
Hình còn in bóng giữa trời mây
Bài họa của Hồ văn Thiên :
HỘI GIÓNG
Thiên thần bất tử chính là đây
Phù Đổng sinh ra ở đất này
Núi Sóc lập đền thiêng thánh hóa
Gia Bình ghi dấu tích tre bay
Hàng năm hội Gióng cùng hành lễ
Dân chúng Phù Linh thảy nhớ ngày
Diễn trận nhớ công người phá giặc
Cầu trời cho lặng gió quang mây
26-3-2014
Bài họa của Lê Phước Vang
PHÙ ĐỔNG THIÊN VƯƠNG
Lưu ly truyền thuyết kể từ đây
Chú bé ba năm đợi một ngày
Vâng lệnh ngọc hoàng đi đuổi giặc
Xin lời cha mẹ thẳng đường bay
Phi nhanh ngựa sắt phun ra lửa
Đánh bại quân An khỏi chốn này
Sứ giả về tâu vua tặng thưởng
“Thiên vương Phù Đổng ” rẽ trời mây.
*
TƯỢNG ĐÀI THÁNH GIÓNG
Ô tô vượt đỉnh Đá Chồng
Dâng hương chiêm bái tượng đồng uy nghiêm
Nơi xưa Thánh hóa, dấu thiêng
Giáp thần cởi lại, lưng yên về Trời
Tám mươi tấn tượng, đồng thoi
Hiên ngang khí phách, ngời ngời oai phong
Tấm gương dòng giống Lạc Rồng
Hào hùng, sáng ngọn cờ hồng đỉnh non
Thánh bay trên đỉnh Sóc Sơn
Lòng chưa nguôi nỗi căm hờn giặc Ân
Ngựa người như áng hồng vân
Chở che, khích lệ tinh thần Việt Nam
Báo cho Bắc Quốc gian tham
Đừng hòng xâm lấn giang san anh hùng
Non sông gấm vóc trường tồn
Đánh Tây, dẹp Bắc kinh hồn ngoại xâm
Thánh về Trời, chửa yên tâm
Bởi chưa dẹp lũ gian thần nội bang !!!
