- Trong bài thơ ta thấy anh đội viên đã hai lần thức giấc: thức giấc lần thứ nhất và thức giấc lần thứ ba. Lần thức giấc thứ hai không được kể bởi vì lần này đã tiếp liền với lần thứ nhất trong một trạng thái nửa thức nửa ngue "Anh đội viên mơ màng/Như nằm trong giấc mộng".
- So sánh tâm trạng và cảm nghĩ của hai anh đội viên:
+ Thức dậy thấy trời đã khuya mà Bác vẫn ngồi bên bếp lửa với vẻ mặt trầm ngâm khiến anh thấy thương Bác vô cùng. Anh còn chứng kiến cảnh Bác đốt thêm bếp lửa, cảnh Bác đi nhẹ nhàng dém chăn cho từng người một nên càng yêu kính Bác hơn và thấy bóng Bác cao lồng lộng bao trùm lên che chở cho mọi người còn ấm hơn cả ngọn lửa hồng. Trong trạng thái nửa tỉnh nửa mê anh thấy lòng mình thổn thức vì xúc động nên đã thì thầm hỏi Bác "Bác ơi! Bác chưa ngủ? - Bác có lạnh lắm không?". Rồi sau đó lòng anh bề bộn những nỗi lo sức khỏe của Bác.
- Lần sau nữa thức dậy anh hốt hoảng giật mình thấy Bác vẫn chưa ngủ. Anh nằng nặc xin Bác đi ngủ nhưng Bác cho biết Bác ngủ không an lòng: "Bác thương đoàn dân công - Đêm nay ngủ ngoài rừng" trong cảnh gió lạnh, mưa rơi. Anh chợt thấy vui mừng vì đã hiểu được tấm lòng cao đẹp của Bác Hồ và anh cùng thức luôn với Bác.
Trong bài thơ '' Đêm nay bác không ngủ '' kể lại 2 lần anhđội viên thức dậy thấy bác không ngủ . Tâm trạng anh qua 2 lần như sau :
Lần đầu:
- Anh ngạc nhiên vì trời đã khuya mà Bác vần “trầm ngâm” bên bếp lứa. Việc làm của Bác khiến anh xúc động bởi anh hiếu Bác ngồi đốt lửa đề sưởi ấm cho các chiến sĩ.
- Niềm xúc động lớn hơn khi chứng kiến cảnh Bác đi “dém chăn” cho chiến sĩ nhẹ nhàng. Trong trạng thái mơ màng, anh cảm nhận được sự lớn lao, gần gũi của vị lãnh tụ
=> Hình ảnh Bác hiện ra qua cái nhìn xúc động của anh chiến sĩ trong trạng thái mơ màng vừa lớn lao, vĩ đại, nhưng lại hết sức gần gũi, sưởi ấm lòng anh hơn ngọn lửa hồng.
- Anh thổn thức, lo lắng: Mời Bác đi nghỉ => lo cho sức khoẻ của Bác.
+ Lần thứ 3: thấy Bác vẫn ngồi đinh ninh. Sự lo lắng của anh đã thành sự hốt hoảng, thực sự. Nếu ở lần đầu anh chĩ dám thì thầm hỏi nhỏ, thì giờ đây, anh hết sức năn nỉ, nũng nịu rất đáng yêu.
- Anh cảm nhận một lần nữa thật sâu xa, thấm thìa tấm lòng mênh mông của Bác với nhân dân, thấu hiểu tình thương, đạo đức cao cả của Bác. Anh đã lớn thêm lên về tâm hồn, tình cảm khi được hưởng một hạnh phúc thật lớn lao.
Bởi thế nên: “Lòng vui sướng ... cùng Bác”
Bài thơ đã thế hiện chân thực tình cảm của anh đội viên, cũng là tình cảm chung của bộ đội và nhân dân đối với Bác Hồ. Đó là lòng kính yêu vừa thiêng liêng vừa gần gũi, niềm hạnh phúc được nhận tình yêu thương và sự chăm sóc của Bác Hồ, là niềm tự hào về lãnh tụ vĩ đại mà bình dị. Bài thơ không kế về lần thứ hai anh đội viên thức giấc. Điều này cho thấy trong đêm ấy anh đã nhiều lần tĩnh giấc và lần nào anh cũng chứng kiến Bác không ngủ. Từ lần thức dậy thứ nhất đến lần thứ ba, tâm trạng anh mới có sự biến đổi rõ rệt.
~ Chúc bn học tốt!~
