Ở ong mật, ong cái có bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội (2n) trong khi ong đực lại có bộ nhiễm sắc thể đơn bội (n). Nguyên nhân nào đã dẫn đến sự khác nhau về bộ nhiễm sắc thể ở ong đực và ong cái?
Ở ong mật, ong cái có bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội (2n) trong khi ong đực lại có bộ nhiễm sắc thể đơn bội (n). Nguyên nhân nào đã dẫn đến sự khác nhau về bộ nhiễm sắc thể ở ong đực và ong cái?
Những ví dụ nào sau đây là sinh sản ở sinh vật? Giải thích.
a) Tôm, cua mọc lại càng sau khi bị gãy.
b) Voi mẹ sinh ra voi con.
c) Cây cam ra hoa, kết trái.
d) Cây đậu phát triển từ hạt đậu.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo:
a) Tôm, cua mọc lại càng sau khi bị gãy không phải là sinh sản ở sinh vật. Do không có sự tạo thành cá thể mới, mà chỉ tái tạo một bộ phận của cơ thể.
b) Voi mẹ sinh ra voi con là sinh sản ở sinh vật. Do có sự tạo thành cá thể mới.
c) Cây cam ra hoa, kết trái là sinh sản ở sinh vật. Do có sự tạo thành cá thể mới trong trường hợp cây cam sinh sản hữu tính và tạo hạt.
- Có thể không phải là sinh sản ở sinh vật. Do không có sự tạo thành cá thể mới khi cây cam tạo quả không hạt.
d) Cây đậu phát triển từ hạt đậu không phải là sinh sản ở sinh vật. Do không có sự tạo thành cá thể mới, đây là một giai đoạn trong quá trình phát triển của cây đậu.
(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Cho ví dụ về một số sinh vật (động vật, thực vật) có hình thức sinh sản vô tính, sinh sản hữu tính.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo:
- Ví dụ về loài sinh vật có sinh sản hữu tính: người, gà, chó, mèo, trai sông, giun đất,...
(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
- Ví dụ về sinh vật có sinh sản vô tính: các loại khoai, cây mía, dương xỉ.
Quan sát Hình 23.2 và 23.3, hãy xác định các dấu hiệu đặc trưng trong quá trình sinh sản ở dâu tây và người.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo:
(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Dấu hiệu đặc trưng
Sinh sản ở dâu tây
Sinh sản ở người
Hình thành cơ thể mới
Cơ thể mới được hình thành từ một phần cơ thể mẹ, không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái.
Sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái tạo thành hợp tử. Hợp tử phát triển thành cơ thể mới.
Vật chất di truyền và truyền đạt vật chất di truyền
Sinh sản vô tính dựa trên cơ sở quá trình nguyên phân. Do đó, tế bào ở cơ thể mới mang bộ nhiễm sắc thể giống hệt bộ nhiễm sắc thể ở tế bào cơ thể mẹ.
Sinh sản hữu tính dựa trên cơ sở quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh. Do đó, cơ thể mới có sự tái tổ hợp vật chất di truyền của bố và mẹ, tạo nên nhiều tổ hợp gene đa dạng.
Điều hòa sinh sản
Quá trình sinh sản vô tính được điều hòa chủ yếu thông qua cơ chế kiểm soát chu kì tế bào.
Quá trình sinh sản hữu tính được điều hòa chủ yếu thông qua điều hòa quá trình phát sinh giao tử dưới sự tác động của các hormone.
Nhiều loài sinh vật trong tự nhiên (ruột khoang, trùng sốt rét,…) có thể sinh sản vô tính hoặc sinh sản hữu tính tùy theo từng giai đoạn phát triển, điều kiện môi trường,… Điều này có ý nghĩa như thế nào đối với các loài sinh vật đó?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo:
- Điều này giúp sinh vật tồn tại và thích nghi với điều kiện môi trường, giai đoạn sống.
- Ví dụ ở thủy tức: Khi điều kiện thuận lợi, thủy tức sinh sản vô tính bằng đâm chồi, nhưng khi điều kiện sống khó khăn thì chúng chuyển sang sinh sản hữu tính. Hợp tử được hình thành có vỏ bọc bảo vệ, sống tiềm sinh cho đến khi có điều kiện thuận lợi trở lại thì tiếp tục phát triển.
+ Sinh sản vô tính: Các chồi mọc lên từ vùng sinh chồi ở giữa cơ thể. Lúc đầu là một mấu lồi, sau đó lớn dần lên rồi xuất hiện lỗ miệng và tua miệng của con non, thủy tức non sau đó tách khỏi cơ thể mẹ thành một cơ thể độc lập và hình thành cơ thể trưởng thành.
+ Sinh sản hữu tính: Tế bào trứng được tinh trùng của thủy tức đực đến thụ tinh. Sau khi thụ tinh, trứng phân cắt nhiều lần rồi tạo ra thủy tức con. Sinh sản hữu tính thường xảy ra khi thiếu thức ăn, ở mùa lạn.
(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)