Bài 21. Hiện tượng nhiễm điện

Khởi động (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 94)

Hướng dẫn giải

Sau một thời gian hoạt động, cánh quạt bị bám nhiều bụi do các nguyên nhân sau:

Hiện tượng tĩnh điện: Khi quạt hoạt động, ma sát giữa không khí và cánh quạt làm cánh quạt bị nhiễm điện. Lực tĩnh điện này hút các hạt bụi nhỏ trong không khí và khiến chúng bám vào bề mặt cánh quạt.

Lưu thông không khí và bụi: Khi quạt quay, nó hút và đẩy không khí liên tục, kéo theo bụi từ môi trường xung quanh. Một phần bụi va vào cánh quạt và bám dính vào đó.

Độ ẩm trong không khí: Nếu không khí có độ ẩm cao, bụi dễ kết dính lại trên cánh quạt thay vì bị thổi bay. Lâu ngày, lớp bụi trở nên dày hơn và khó lau chùi hơn.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 94)

Hướng dẫn giải

Bước 1:

- Khi đưa đầu thước nhựa (chưa được cọ xát) đến gần các vụn giấy, các vụn giấy không bị hút hoặc chỉ có rất ít vụn giấy chuyển động về phía thước.

- Giải thích: Thước nhựa chưa bị nhiễm điện, nên không có lực hút tĩnh điện tác dụng lên các vụn giấy.

 Bước 2:

- Sau khi cọ xát thước nhựa vào vải khô nhiều lần, rồi đưa đầu thước đến gần các vụn giấy, các vụn giấy bị hút và bám vào thước nhựa.

- Giải thích: Cọ xát thước nhựa vào vải khô làm thước bị nhiễm điện (tích điện do ma sát). Lực tĩnh điện sinh ra có khả năng hút các vụn giấy về phía thước nhựa.

 Bước 3:

- Khi thực hiện lại thí nghiệm nhưng thay vụn giấy bằng các mảnh nilông, ta cũng thấy các mảnh nilông bị hút vào thước nhựa sau khi thước đã được cọ xát vào vải khô.

- Giải thích: Giống như vụn giấy, các mảnh nilông cũng bị hút bởi lực tĩnh điện từ thước nhựa đã nhiễm điện.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 95)

Hướng dẫn giải

Bước 1:

- Sau khi cọ xát hai đầu của ống nhựa 1 với vải khô rồi đặt lên trục quay, ống nhựa có thể quay tự do.

- Giải thích: Việc cọ xát làm ống nhựa bị nhiễm điện, tạo ra điện tích trên bề mặt.

Bước 2:

- Khi cọ xát ống nhựa 2 với vải khô rồi đưa đầu ống nhựa 2 đến gần đầu của ống nhựa 1, ta thấy ống nhựa 1 bị đẩy ra xa.

- Giải thích: Cả hai ống nhựa đều bị nhiễm điện theo cùng một kiểu (do cùng được cọ xát với vải khô), nên chúng mang điện tích cùng dấu và đẩy nhau.

Bước 3:

- Khi thay ống nhựa 2 bằng thanh thủy tinh (đã được cọ xát vào lụa) rồi đưa đến gần đầu ống nhựa 1, ta thấy ống nhựa 1 bị hút về phía thanh thủy tinh.

- Giải thích: Thanh thủy tinh và ống nhựa bị nhiễm điện khác dấu (do chúng được cọ xát với vật liệu khác nhau), nên chúng hút nhau.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 95)

Hướng dẫn giải

Vì A và C mang điện tích khác dấu, nên A và C sẽ hút nhau.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 96)

Hướng dẫn giải

Dùng các mảnh giấy nhỏ: Xé nhỏ một ít giấy và đặt lên bàn, sau đó đưa chiếc lược nhựa lại gần. Nếu các mảnh giấy bị hút lên, chứng tỏ lược đã bị nhiễm điện.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 97)

Hướng dẫn giải

Sau một thời gian hoạt động, cánh quạt bị bám nhiều bụi do các nguyên nhân sau:

Hiện tượng tĩnh điện: Khi quạt hoạt động, ma sát giữa không khí và cánh quạt làm cánh quạt bị nhiễm điện. Lực tĩnh điện này hút các hạt bụi nhỏ trong không khí và khiến chúng bám vào bề mặt cánh quạt.

Lưu thông không khí và bụi: Khi quạt quay, nó hút và đẩy không khí liên tục, kéo theo bụi từ môi trường xung quanh. Một phần bụi va vào cánh quạt và bám dính vào đó.

Độ ẩm trong không khí: Nếu không khí có độ ẩm cao, bụi dễ kết dính lại trên cánh quạt thay vì bị thổi bay. Lâu ngày, lớp bụi trở nên dày hơn và khó lau chùi hơn.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)

Vận dụng (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 97)

Hướng dẫn giải

Hiện tượng này xảy ra do hiện tượng nhiễm điện do cọ xát. Khi ta lau gương, kính cửa sổ hay màn hình tivi bằng khăn vải khô, ma sát giữa khăn vải và bề mặt kính làm cho cả hai vật bị nhiễm điện.

- Bề mặt kính hoặc màn hình tivi bị nhiễm điện và có thể mang điện tích.

- Các sợi bụi vải rất nhẹ, cũng có thể bị nhiễm điện hoặc bị hút bởi bề mặt đã nhiễm điện.

- Lực hút tĩnh điện khiến các hạt bụi vải bám chặt vào bề mặt kính, gương hoặc màn hình tivi.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Thảo luận (1)