Chọn 1 trong 17 mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc (Hình 1.7) và chuẩn bị bài thuyết trình theo gợi ý:
- Nội dung của mục tiêu. - Tại sao mục tiêu này phải phát triển bền vững?
- Việt Nam cần phải làm gì để góp phần thực hiện mục tiêu đó?
Lập bảng thống kê vai trò của Liên hợp quốc theo gợi ý bên vào vở:
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Lĩnh vực
Vai trò
Duy trì hòa bình, an ninh quốc tế
- Liên hợp quốc đã góp phần giải quyết xung đột và tranh chấp ở nhiều khu vực, khôi phục hoà bình và hỗ trợ tái thiết ở nhiều quốc gia.
- Liên hợp quốc xây dựng được một hệ thống các công ước, hiệp ước quốc tế về giải trừ quân bị cũng như ngăn chặn phổ biến vũ khí huỷ diệt hàng loạt, tiêu biểu có Hiệp ước cấm phổ biến vũ khí hạt nhân (1968); Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện (1996); Hiệp ước cấm vũ khí hạt nhân (2017),...
Phát triển
- Liên hợp quốc ưu tiên việc tạo môi trường kinh tế quốc tế bình đẳng, hỗ trợ các nền kinh tế kém phát triển thông qua các chương trình, quỹ, các cơ quan chuyên môn, ...
- Từ năm 1960, Đại hội đồng Liên hợp quốc đề ra các chiến lược phát triển cho từng thập kỉ nhằm huy động sự hợp tác quốc tế cho các mục tiêu phát triển chung.
- Tháng 9 - 2015, tại Hội nghị Thượng đỉnh ở Niu Oóc, Liên hợp quốc thông qua Chương trình nghị sự 2030 với 17 mục tiêu, lấy phát triển bền vững là định hướng xuyên suốt của ba trụ cột kinh tế, xã hội và môi trường.
Quyền lợi con người, văn hóa, xã hội
- Về quyền con người:
+ Năm 1948, Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua Tuyên ngôn Nhân quyền, khẳng định những quyền cơ bản của con người.
+ Tuyên ngôn Nhân quyền làm cơ sở cho việc ra đời hơn 80 công ước và tuyên bố quốc tế về quyền con người nhằm đảm bảo việc thực thi quyền con người, xây dựng một thế giới an toàn và công bằng hơn.
- Về văn hóa, xã hội:
+ Các cơ quan chuyên môn của Liên hợp quốc như Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Tổ chức Lao động quốc tế (ILO),.. đã góp phần thắt chặt sự hợp tác về giáo dục, khoa học, văn hoá, xã hội giữa các quốc gia thành viên, đảm bảo quyền có việc làm, quyền được chăm sóc y tế,... của người dân.
+ Các quỹ, chương trình của Liên hợp quốc như Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA), Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF),... đã thúc đẩy giải quyết các vấn đề thách thức toàn cầu, chú trọng các vấn đề giáo dục, ...
Vẽ sơ đồ mục tiêu và nguyên tắc hoạt động của Liên hợp quốc.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải
Trình bày vai trò của Liên hợp quốc trong việc đảm bảo quyền con người, phát triển văn hóa, xã hội.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Đảm bảo quyền con người:
+ LHQ soạn thảo và thông qua Tuyên ngôn Nhân quyền năm 1948, là văn kiện quốc tế đầu tiên khẳng định các quyền và tự do cơ bản của con người.
+ Giám sát và thúc đẩy việc thực thi các quyền con người trên toàn thế giới.
+ Hỗ trợ các quốc gia xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về quyền con người.
+ Can thiệp trong các trường hợp vi phạm quyền con người nghiêm trọng.
- Phát triển văn hóa, xã hội:+ LHQ thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực văn hóa, giáo dục, khoa học và y tế.
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
+ Hỗ trợ các nước đang phát triển trong việc nâng cao đời sống văn hóa, xã hội.
+ Bảo vệ di sản văn hóa thế giới.
+ Thúc đẩy đối thoại liên tôn giáo và hòa bình.
Trình bày vai trò của Liên hợp quốc trong lĩnh vực thúc đẩy phát triển.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Thúc đẩy hợp tác quốc tế:
+ LHQ tạo diễn đàn cho các quốc gia thảo luận và đề ra các chiến lược phát triển chung.
+ Hỗ trợ các nước đang phát triển thông qua các chương trình viện trợ và hợp tác kỹ thuật.
+ Thúc đẩy thương mại quốc tế tự do và công bằng.
+ Khuyến khích đầu tư quốc tế vào các nước đang phát triển.
- Hỗ trợ phát triển kinh tế:
+ LHQ hỗ trợ các nước thành viên trong việc xây dựng và thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế.
+ Cung cấp các khoản vay ưu đãi và hỗ trợ tài chính cho các dự án phát triển.
+ Hỗ trợ phát triển khoa học kỹ thuật và chuyển giao công nghệ.
- Nâng cao đời sống người dân:+ LHQ thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), bao gồm xóa đói giảm nghèo, cải thiện giáo dục, y tế, và bảo vệ môi trường.
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
+ Hỗ trợ các chương trình y tế và giáo dục cho các nước đang phát triển.
+ Cung cấp cứu trợ nhân đạo trong các trường hợp khẩn cấp.
Nêu vai trò của Liên hợp quốc trong việc duy trì hòa bình, an ninh quốc tế.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Là diễn đàn quốc tế, vừa hợp tác vừa đấu tranh nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới, giữ vai trò quan trọng trong việc giải quyết các tranh chấp và xung đột khu vực.
- Thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị và hợp tác quốc tế về kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế,... giữa các quốc gia thành viên.
- Giúp đỡ các dân tộc về kinh tế, văn hóa, ý tế, nhân đạo, giáo dục.
- Tuy nhiên, hiện nay vai trò của Liên hợp quốc đang bị đe dọa nghiêm trọng bởi những hoạt động của tổ chức này không mang lại hiểu quả tích cực, và tác động từ mâu thuẫn Mĩ - Trung.
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Trình bày mục tiêu và nguyên tắc hoạt động của Liên hợp quốc.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiMục tiêu hoạt động:
- Duy trì hòa bình và an ninh thế giới.- Phát triển các mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc và tiến hành hợp tác quốc tế giữa các nước trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng và quyền tự quyết của các dân tộc.
Nguyên tắc hoạt động:
- Bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc.- Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các nước.
- Không can thiệp vào công việc nội bộ của bất kì nước nào.
- Giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình.
- Chung sống hòa bình và sự nhất trí giữa 5 cường quốc: Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp, Trung Quốc.
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Nêu bối cảnh lịch sử và quá trình hình thành Liên hợp quốc.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiBối cảnh lịch sử và quá trình thành lập Liên hợp quốc:
- Bối cảnh lịch sử:
+ Chiến tranh thế giới thứ hai: Gây ra hậu quả tàn khốc về người và tài sản, thúc đẩy các quốc gia tìm kiếm giải pháp để ngăn chặn chiến tranh trong tương lai.
+ Hạn chế của Hội Quốc Liên: Không thể ngăn chặn sự bùng nổ của Chiến tranh thế giới thứ hai, dẫn đến nhu cầu thành lập một tổ chức quốc tế mới có hiệu quả hơn.
- Quá trình thành lập:+ Tuyên ngôn của Liên hợp quốc: Ký kết vào ngày 1 tháng 1 năm 1942 bởi 26 quốc gia cam kết chống lại phe Trục.
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
+ Tại hội nghị Tê - Hê - Ran ( I-ran, từ này 28 - 11 đến ngày 1 - 12 - 1943), ba nước Liên Xô, Mỹ, Anh khẳng định quyết tâm thành lập Liên Hợp quốc.
+ Tại hội nghị I-an-ta ( Liên Xô, tháng 2 - 1945) ba nước Liên Xô, Mỹ, Anh đã ra quyết định về việc thành lập Liên Hợp Quốc và đồng ý triệu tập hội nghị để thông qua hiến chương Liên hợp quốc.
+ Hội nghị San Francisco: Diễn ra từ tháng 4 đến tháng 6 năm 1945, với sự tham dự của 50 quốc gia, thông qua Hiến chương Liên hợp quốc.
+ Ngày thành lập: 24 tháng 10 năm 1945, khi Hiến chương Liên hợp quốc có hiệu lực.
