Đọc hiểu văn bản: Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật?
Nội dung lý thuyết
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả: Kim Hạnh Bảo - Trần Nghị Du.
2. Tác phẩm
@315080@
- Xuất xứ: 2016, In trong Bách khoa tri thức tuổi trẻ; 10 vạn câu hỏi vì sao - Động vật.
- Phương thức biểu cảm: Nghị luận.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Vai trò của động vật trong cuộc sống của con người
- Động vật gắn liền với tuổi thơ con người:
+ Nhiều người từng dành hàng giờ ngồi nhìn lũ kiến "hành quân".
+ Buộc chỉ vào chân cánh cam làm diều.
- Động vật gắn liền với cuộc sống con người:
+ Gà trống gáy o o gọi thức dậy.
+ Mẻ tôm, cá chế biến những món thanh đạm.
- Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái:
+ Tất cả loài vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người.
+ Mất đi 1 loài cũng tạo vết khuyết trong hệ sinh thái (môi trường sinh tồn của con người).
- Con người cũng chỉ là một loại động vật đặc biệt:
+ Loài khỉ, vượn là tổ tiên con người.
+ Các hành động của chúng rất giống con người.
2. Thực trạng cuộc sống của động vật những năm gần đây
@315203@
- Số lượng các loài động vật giảm đi rõ rệt, nhiều loài trên nguy cơ tuyệt chủng.
- Môi trường sống của động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại.
- Nhiều loài bị con người ngược đãi, săn bắt vô tổ chức và tàn sát.
3. Bài học nhận thức cho con người
- Khi hiểu được động vật, con người sẽ:
+ Không phá rừng, chặt cây vì nhu cầu riêng.
+ Không lạm dụng và cướp đi môi trường của chúng.
→ Hãy đặt bản thân vào vị trí của động vật để cảm nhận.
- Hành động con người cần có: Thay đổi, bảo vệ Trái Đất, để động vật cũng có quyền được sống như con người.
➩ Cần đối xử thân thiện với động vật.
III. Tổng kết
1. Nội dung
Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? nhấn mạnh vai trò quan trọng của động vật đối với con người cũng như Trái Đất. Bên cạnh đó, tác giả còn nêu ra hiện trạng hành động sai trái của động vật cùng lời nhắn nhủ con người phải đặt mình vào vị trí của động vật và bảo vệ chúng.
2. Nghệ thuật
Lập luận chặt chẽ cùng những lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục.
IV. Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài
1. Tìm hiểu nghĩa của các từ ngữ in đậm trong các dòng sau:
a) "Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người,...".
- Tổ tiên: những người thuộc thế hệ đầu tiên của một dòng họ.
b) "Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người".
- Trực tiếp: có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc, không qua khâu trung gian.
- Gián tiếp: không có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc mà phải qua khâu trung gian.
c) "Mỗi loài động vật tồn tại... là kết quả của tạo hoá trong hàng tỉ năm...".
- Tạo hóa: đấng tạo ra muôn vật với mọi sự biến hoá, đổi thay, theo quan niệm duy tâm.
d) "...không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn".
- Tuyệt chủng: là một hiện tượng xảy ra trong tự nhiên khi một loài hoặc một quần thể biến mất hoàn toàn trên Trái Đất.
2. Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lí lẽ có trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất.
- Chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật vì động vật có vai trò quan trọng.
- Động vật gắn liền với tuổi thơ con người:
+ Nhiều người từng dành hàng giờ ngồi nhìn lũ kiến "hành quân".
+ Buộc chỉ vào chân cánh cam làm diều.
- Động vật gắn liền với cuộc sống con người:
+ Gà trống gáy o o gọi thức dậy.
+ Mẻ tôm, cá chế biến những món thanh đạm.
- Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái:
+ Tất cả loài vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người.
+ Mất đi 1 loài cũng tạo vết khuyết trong hệ sinh thái (môi trường sinh tồn của con người).
- Con người cũng chỉ là một loại động vật đặc biệt:
+ Loài khỉ, vượn là tổ tiên con người.
+ Các hành động của chúng rất giống con người.
3. Tác giả đã thể hiện thái độ như thế nào trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong văn bản?
- Tác giả đã thể hiện thái độ bất bình trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật.
- Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn: Môi trường sống cùa động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại, không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn.
4. Hãy tìm trong văn bản một ví dụ, trong đó, người viết nêu lên lí lẽ và dẫn ra các bằng chứng làm sáng tỏ lí lẽ ấy.
Lí lẽ | Bằng chứng |
Vì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao. | Buổi sáng tinh mơ, gà trống gáy vang ò ó o gọi xóm làng thức dậy, lũ chim chích vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông cất vở, được mẻ tôm, mẻ cá nào được đem về chế biến thành những món ăn thanh đảm của thôn quê. |
Những loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ. | Đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi. |
Loài người kì thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật mà thôi. | Nhìn cảnh khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối bằng những ngón tay khéo léo, chúng ta không khỏi ngạc nhiên tự hỏi: Sao chúng có thể giống con người đến vậy? Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người. |
5. Văn bản trên giúp em hiểu biết thêm gì về động vật? Tìm thêm các lí lẽ hoặc bằng chứng khác để làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật?
- Văn bản trên giúp em hiểu được vai trò của động vật và mối quan hệ gắn bó của chúng với con người.
- Một số lí lẽ tìm hiểu thêm như:
+ Động vật cung cấp nguyên liệu: thực phẩm (rươi, ốc, mực, tôm, cá, ếch, rắn, gà, lợn, bò,...), lông (thỏ, cừu, dê, vịt,...), da (tuần lộc, hổ, trâu,...).
+ Động vật làm thí nghiệm: khoa học (ếch, chuột bạch,...), thuốc (thỏ, chuột bạch,...).
+ Động vật hỗ trợ cho con người: lao động (trâu, bò, voi, ...), giải trí (cá voi, hải cẩu, voi, hổ, vẹt, sáo,...), bảo vệ an ninh (chó).
+ Động vật cũng gây hại cho con người như truyền, gây bệnh (trùng sốt rét, ruồi, muỗi, chuột,...).