Chiếc lá cuối cùng

I. Đọc và tìm hiểu chú thích:

1. Đọc- tóm tắt:

2. Tìm hiểu chú thích:

a. Tác giả:

- O-Hen -ri (1862-1910) là nhà văn Mĩ chuyên viết truyện ngắn. Truyện của ông thường nhẹ nhàng nhưng toát lên tinh thần nhân đạo cao cả, tình thương yêu người nghèo khổ, rất cảm động.

b. Tác phẩm:

- “Chiếc lá cuối cùng” là một trong những truyện ngắn để lại cho độc giả nhiều ấn tượng sâu sắc.

- Văn bản trích ở phần cuối của truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng”.

II. Đọc - hiểu văn bản:

1. Thể loại: truyện ngắn.

2. Bố cục: Gồm 3 phần

+ Phần 1: Từ đầu đến “kiểu Hà Lan” → Giôn-xi đợi cái chết.

+ Phần 2: Tiếp theo → “vịnh Na-plơ” → Giôn-xi vượt qua cái chết.

+ Phần3: Phần còn lại → Bí mật của chiếc lá cuối cùng.

3. Phân tích:

a/ Kiệt tác của cụ Bơ - men:

- Cụ Bơ- Men là một hoạ sĩ đã ngoài 60 tuổi , râu xồm, sống bằng cách làm mẫu vẽ cho các hoạ sĩ trẻ tuổi, mơ ước vẽ được một kiệt tác.

- Họ sợ sệt ngó ra ngoài củă sổ, nhìn cây thường xuân, họ nhìn nhau, im lặng.

→ lo lắng cho số phận của Giôn- xi, (nhưng có lẽ trong thâm tâm cụ đang nghĩ đến việc vẽ chiếc lá).

- Cụ lẳng lặng vẽ chiếc lá trên tường vào đêm mưa bão lạnh giá, chiếc lá ấy đã cứu Giôn xi

. - Hành động cao cả, hi sinh thầm lặng vì ng khác → Nói lên tấm lòng yêu thương vô hạn của cụ Bơ men dành cho Giôn-xi.

- Chiếc lá rất giống chiếc lá thật , (cuống lá có màu xanh sẫm, rìa lá hình răng cưa nhuốm màu vàng úa), không ai nhận ra là lá vẽ và đặc biệt hơn chiếc lá đã cứu sống một con người → xứng đáng là một kiệt tác.

⇒ Chiếc lá đc vẽ bằng t/y thương và bằng chính nghị lực sống của cụ Bơ-men.

- Nghệ thuật chân chính có sức mạnh vô cùng to lớn, nó có thể cứu sống đựơc con người, hướng con người tới những điều tốt đẹp. Đó là nghệ thuật xuất phát từ tình yêu thương, từ trái tim nhân đạo bao la của những nghệ sĩ tài ba.

b. tình thương yêu của Xiu:

 - Xiu và Giôn xi là bạn cùng phòng có chung sở thích.

- Xiu vô cùng lo lắng và chăm sóc Giôn xi rất chu đáo, tận tuỵ .

- Ân cần động viên, lo sợ Giôn- xi không bình phục và tuyệt vọng “ Sợ sệt ngó ra ngoài cửa sổ, nhìn cây thường xuân”...kéo mành một cách chán nản. Năn nỉ dỗ dành:

“Em hãy nghĩ đến chị , nếu em không còn muốn nghĩ đến mình nữa. Chị sẽ làm gì đây?”.Thức suốt đêm, nấu cháo, pha sữa... chăm sóc cho Giôn-xi.

- Xiu không hề biết ý định của cụ Bơ-men, vì khi Giôn xi yêu cầu cụ kéo mành lên, cụ đã làm theo một cách chán nản, cúi khuôn mặt hốc hác... Chính Xiu cũng ngạc nhiên khi thấy chiếc lá chưa rụng.

- Nếu Xiu biết trước thì truyện sẽ không hay, nhà văn sẽ không thể kể về sự lo lắng rất chân thành của Xiu với bạn và Xiu cũng không có cơ hội bộc lộ tình cảm của mình.

⇒ Xiu là người bạn tốt, chân thành. Coi bạn là một phần trong cuộc sống của mình, yêu thương, chu đáo, hết mình lo lắng cho bạn.

c. Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi:

- Giôn xi tuyệt vọng, chán nản, căng thẳng mất hết hi vọng sống. (Nằm đếm chiếc lá thường xuân và cho rằng khi chiếc lá cuối cùng lìa cành thì cụ cũng ra đi.)- chờ đợi cái chết.

- Cô đã nhận ra ý nghĩa cuộc sống, cô tự giác ăn uống và cô hi vọng được làm công việc mà cô khao khát.

- Sức khoẻ của cô hồi phục nhanh.

- Nhờ sự kiên cường, gan góc của chiếc lá, mà Giôn- xi có đc bài học về nghị lực sống- t/y cuộc sống.

⇒ Tâm trạng Giôn- xi đã được hồi sinh, cô muốn sống và vui vẻ trở lại, khiến cho sức khoẻ của cô tiến triển tốt đẹp.

“Em thật là một con bé hư...mình tệ như thế nào”. Xin tí cháo và chút sữa pha rượu vang đỏ.

+ Đưa cho em chiếc gương...ngồi dậy.

+ Hy vọng sẽ được đến vịnh Na-plơ.

⇒ Nhà văn kết thúc câu chuyện như vậy đủ để cho người đọc xúc cảm, suy nghĩ, tưởng tượng, suy đoán thêm → là cách tạo dư âm cho truyện.

III/Tổng kết:

1. Nghệ thuật:

- Kết cấu đảo ngược tình huống hai lần trái chiều nhau gây hứng thú, bất ngờ và tạo ấn tượng sâu sắc về sức mạnh của nghệ thuật, sức mạnh của tình yêu thương

(- Lần 1: Sự thay đổi tâm trạng của Giôn xi → Giôn xi tưởng như chết lại sống .

- Lần 2: cụ Bơ- men vẽ chiếc lá cứu được Giôn-xi → cụ đang sống khoẻ mạnh lại chết vì bị viêm phổi.)

2: Nội dung: Chiếc lá cuối cùng là câu chuyện cảm động về tình yêu thương giữa những người nghệ sĩ nghèo. Qua đó tác giả thể hiện quan niệm của mình về mục đích của sáng tạo nghệ thuật.