Bài 4. Lược đồ trí nhớ

1. Lược đồ trí nhớ là gì?

- Lược đồ trí nhớ là một phương tiện đặc biệt để mô tả hiểu biết của cá nhân về một địa phương. Chúng ta có thể diễn tả cảm nhận của mình về địa phương, về cộng đồng xung quanh bằng cách miêu tả bằng lời, vẽ một bức phác hoạ khung cảnh, vẽ một sơ đổ về các địa điểm mình yêu thích, về các nơi ở của họ hàng, bạn bè tại địa phương... 

- Lược đồ trí nhớ trước hết là cảm nhận của cá nhân về không gian xung quanh – một nơi nào đấy – mà người đó đã trải nghiệm. Lược đồ trí nhớ tồn tại trong trí não con người, nhờ thế mà người ta có thể định hướng trong không gian, tìm đường, đi được đến nơi mình muốn đến và trở lại nơi mình muốn trở về mà không cần có bản đồ trong tay hay bất cứ công cụ hỗ trợ nào.

- Khi vẽ lược đồ trí nhớ ra giấy, điều quan trọng là chỉ vẽ ra những đối tượng địa lí nào mà người đó nhớ và cho là chính xác.

- Khi học về địa lí thế giới hay địa lí Việt Nam, những tri thức về không gian và sự phân bố của các đối tượng địa lí, một số thuộc tính của chúng, được lưu giữ trong trí nhớ của cá nhân dưới dạng lược đồ trí nhớ. Trong những tình huống nào đó, người này sẽ nhớ lại các thông tin và và chúng trên giấy.

2. Cách xây dựng lược đồ trí nhớ

Ta có thể xây dựng lược đồ trí nhớ cho những nơi họ chưa từng đến, ví dụ như một du khách có thể đánh dấu trên lược đồ các địa điểm họ muốn đến thăm thông qua tìm hiểu thông tin từ các nguồn khác nhau.

a. Vẽ lược đồ trí nhớ đường đi

- Hồi tưởng điểm xuất phát và điểm kết thúc của quãng đường, hướng đi và khoảng cách giữa các điểm đó.

- Hồi tưởng và xác định những điểm mốc chính trên toàn bộ quãng đường.

- Xác định hướng đi và khoảng cách giữa các điểm mốc với nhau.

Lược đồ trí nhớ từ nhà đến trường Trung học cơ sở.

b. Vẽ lược đồ một khu vực

Khi vẽ một khu vực, cần hồi tưởng lại tổng thể khu vực đó gồm các đối tượng nào; diện tích, hướng, khoảng cách các đối tượng với nhau,...

Lược đồ trí nhớ một trường học.

1. Lược đồ trí nhớ là một phương tiện đặc biệt để mô tả hiểu biết của cá nhân về một địa phương. 

2. Lược đồ trí nhớ tồn tại trong trí não con người, nhờ thế mà người ta có thể định hướng trong không gian, tìm đường, đi được đến nơi mình muốn.

3. Ta có thể xây dựng lược đồ trí nhớ bằng cách vẽ sơ đồ về các địa điểm, phác họa khung cảnh hoặc có thể miêu tả bằng lời.