Bài 37. Địa lý các ngành giao thông vận tải

Nội dung lý thuyết

Các phiên bản khác

1. Đường sắt

Sự phân bố mạng lưới đường sắt trên thế giới phản ánh khá rõ sự phân bố công nghiệp ở các nước, các châu lục

a. Đặc điểm

- Ưu điểm:

      + Chở được hàng nặng, đi xa.

      + Tốc độ nhanh,ổn định, giá rẻ.

- Nhược điểm: Tính cơ động thấp,khả năng vượt dốc nhỏ, đầu tư lớn.

b. Tình hình phát triển

- Tổng chiều dài là 1,2 triệu km.

- Đổi mới về sức kéo (đầu máy chạy bằng hơi nước  đầu máy chạy bằng điêzen chạy bằng điện tàu chạy trên đệm từ).

- Đổi mới về toa xe: mức độ tiện nghi ngày càng cao, các toa chuyên dùng ngày càng đa dạng.

- Đổi mới về đường ray: rộng hơn (ngoài ra đang bị cạnh tranh với đường ô tô).

Tàu L0 Series Maglev (Nhật Bản) đang là tàu có vận tốc nhanh nhất thế giới với vận tốc 602km/h.

2. Đường ô tô

Thế giới hiện nay sử dụng khoảng 700 triệu đầu xe ô tô, trong đó 4/5 là xe du lịch các loại. Ở Hoa Kì và Tây Âu cứ 2 đến 3 người có một xe du lịch.

a. Đặc điểm

- Ưu điểm:

      + Sự tiện lợi, tính cơ động và khả năng thích nghi cao với các dạng địa hình.

      + Đem lại hiểu quả kinh tế cao trên các cự li ngắn và trung bình.

      + Đáp ứng cho yêu cầu vận tải đa dạng của khách hàng.

      + Phối hợp với các hoạt động của các phương tiện khác.

- Nhược điểm: ô nhiễm môi trường.

b. Tình hình phát triển

- Thế giới hiện nay sử dụng khoảng 700 triệu đầu xe ô tô, trong đó 4/5 là xe du lịch các loại. 

- Hệ thống đường ngày càng được hiện đại hóa.

- Phân bố: Bắc Mĩ, Tây Âu, Úc, Nhật Bản,...

@73770@

3. Đường ống

Vận tải bằng đường ống là một loại hình vận tải rất trẻ. Tất cả các đường ống trên thế giới chỉ mới được xây dựng trong thế kỉ XX và khoảng một nửa chiều dài đường ống được xây dựng sau năm 1950.

a. Đặc điểm

- Ưu điểm:

      + Giá rẻ, ít tốn mặt bằng xây dựng

      + Rất hiệu quả khi vận chuyển dầu mỏ, khí đốt.

- Nhược điểm:

      + Không vận chuyển được các chất rắn.

      + Khó khắc phục khi xảy ra sự cố.

Đường ống dẫn dầu và khí đốt.

b. Tình hình phát triển

- Mới xây dựng trong thế kỉ XX

- Gắn liền với nhu cầu vận chuyển dầu mỏ và khí đốt.

- Phân bố: Trung Đông, Hoa Kỳ, Liên Bang Nga, Trung Quốc…

4. Đường sông, hồ

Ở châu Âu, hai đường sông quan trọng nhất là sông Rai-nơ và sông Đa-nuyp. Hai sông này được nối với nhau bằng các kênh đào, và trở thành đường thủy huyết mạch của châu Âu

Thành phố Venice - Italia.

a. Đặc điểm

- Ưu điểm: Vận chuyển được hàng nặng, cồng kềnh, giá rẻ.

- Nhược điểm: Phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên, tốc độ chậm.

b. Tình hình phát triển

- Nhiều sông ngòi được cải tạo, đào nhiều kênh nối các hệ thống sông với nhau, phương tiện được cải tiến, tốc độ tăng.

- Phân bố: Phát triển mạnh ở Hoa Kì, Nga, Canada, châu Âu (sông Rainơ, sông Đanuýp).

@66711@@66707@

5. Đường biển

Vận tải đường biển đảm đương chủ yếu việc giao thông vận tải trên các tuyến đường quốc tế (vận tải viễn dương)

a. Đặc điểm

- Ưu điểm: Đảm đương việc vận chuyển hàng hóa trên các tuyến đường quốc tế, khối lượng luân chuyển hàng hóa lớn

- Nhược điểm: Khối lượng vận chuyển lại không lớn, việc chở dầu gây ô nhiễm môi trường biển và đại dương

b. Tình hình phát triển

- Hiện nay, trên thế giới đang phát triển mạnh các cảng côngtenơ (Container) để đáp ứng xu hướng mới trong vận tải viễn dương.

- Để rút ngắn các khoảng cách vận tải trên biển, người ta đã đào các kênh biển. 

- Đội tàu buôn trên thế giới không ngừng tăng lên.

- Phân bố:2/3 số hải cảng nằm ớ hai bên bờ đối diện Đại Tây Dương. Hoạt động hàng hải ở Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương ngày càng sầm uất.

6. Đường hàng không

Ngành hàng không có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo các mối giao lưu quốc tế, đặc biệt là việc chuyên chở hành khách giữa các châu lục

a. Đặc điểm

- Ưu điểm:

      + Tốc độ nhanh (800 – 900 km/h)

      + Không bị ảnh hưởng bởi địa hình

      + Giao lưu quốc tế đặc biệt chuyên chở hành khác giữa các châu lục.

- Nhược điểm:

      + Cước phí đắt, trọng tải thấp

      + Dễ gây ô nhiễm khí quyển (thủng tầng ôzôn)

b. Tình hình phát triển

- Có 5000 sân bay dân dụng

- ½ sân bay quốc tế tập trung Hoa Kỳ và Tây Âu.

- Các nước là cường quốc về hàng không là: Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Liên Bang Nga…