Bài 23: Mạch xoay chiều ba pha

 MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA

I. Khái niệm về mạch điện xoay chiều ba pha.
- Mạch điện xoay chiều ba pha gồm: Nguồn điện, dây dẫn, các tải ba pha.
1.Nguồn điện ba pha.
- Cấu tạo máy phát điện ba pha:
+ Stato: 3 cuộn dây AX, BY, CZ giống nhau đặt lệch 1200.
AX: Pha A.
BY: Pha B.
CZ: Pha C.
A, B, C: Điểm đầu pha.
X, Y, Z: Điểm cuối pha.
+ Roto: Nam châm điện.
- Nguyên lí làm việc: Khi NS quay đều, trong giây cuốn mỗi pha xuất hiện sđđ xoay chiều một pha. Vì 3 cuộn dây giống nhau đặt lệch 1200 nên sđđ các pha bằng nhau và lệch pha nhau một góc 2bi/3
2. Tải ba pha.
+ ZA: Tổng trở pha A
+ ZB: Tổng trở pha B
+ ZC: Tổng trở pha C
II. Cách nối nguồn điện và tải ba pha.
- Thường có 2 cách nối:
+ Nối tam giác: Điểm đầu pha này nối với điểm cuối pha kia.
+ Nối hình sao: Nối chung 3 điểm cuối X, Y, Z thành điểm trung tính.
1. Cách nối nguồn điện ba pha.
2. Cách nối tải ba pha. (Sơ đồ SGK hình 23.6)
III. Sơ đồ mạch điện ba pha.
1. Sơ đồ mạch điện ba pha.
a.Khái niệm:
- Dây pha: Dây nối từ nguồn ==>tải.
- Dây trung tính:
- Điện áp dây: Điện áp giữa 2 dây pha.(Ud)
- Điện áp pha: Điện áp giữa điểm đầu và điểm cuối một pha.(Up)
- Dòng điện dây: dđ trên dây pha. (Id)
- Dòng điện pha: dđ trong mỗi pha. (Ip)
- Dòng điện trung tính:(Io)
b.Nguồn nối hình sao, tải nối hình sao.
c.Nguồn và tải nối hình sao có dây trung tính.
d.Nguồn nối hình sao, tải nối hình tam giác.
2. Quan hệ giữa đại lượng dây và pha.
Xét với tải ba pha đối xứng:
- Khi nối hình sao: Id = Ip, Ud=√3Up
- Khi nối hình tam giác: Ud = Up, Id=√3Ip

Vd 1: Máy phát điện ba pha có điện áp pha là 220V.
Nếu nối hình sao: Up = 220V, Ud = 380V.
Nếu nối tam giác : Ud = Up = 220V.

Vd 2: Tải ba pha gồm 3 điện trở R = 10Ω, nối tam giác, đấu vào nguồn ba pha có Ud = 380V. Tính dòng điện pha, dđ dây?
Giải : ta có Ud = Up = 380V.
Dđ pha : Ip= (Up/R)=380/10=38A
Dđ dây : Id = Ip = √3 .38 = 65,8

IV. Ưu điểm của mạch điện ba pha bốn dây.
- Tạo ra 2 trị số điện áp khác nhau.
- Điện áp pha trên các tải hầu như vẫn giữ được bình thường, không vượt quá giá trị định mức.