BÀI 22: ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC ĐIỀU KIỆN BÊN NGOÀI ĐẾN QUANG HỢP, Ý NGHĨA CỦA QUANG HỢP

I. Lý thuyết

Cây xanh quang hợp trong những điều kiện khác nhau của môi trường

1. Những điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quang hợp

- Ánh sáng: Cần thiết cho quang hợp. Dựa vào nhu cầu ánh sáng người ta chia thực vật thành các nhóm cây: Cây ưa sáng (phi lao, thông, xà cừ…) và cây ưa bóng (trầu không, lá lốt…). 

+ Để đảm bảo nhu cầu ánh sáng cho cây trồng người ta thương sử dụng biện pháp trồng xen canh.

- Nước: Là nguyên liệu cần cho cây quang hợp, phương tiện vận chuyển các chất trong cây và tham gia điều hòa nhiệt độ cây. Thiếu hoặc thừa nước, quá trình quang hợp của cây bị ảnh hưởng. Để đảm bảo nhu cầu nước cần tưới tiêu hợp lí

- Hàm lượng khí cacbonic: Khi tăng hàm lượng khí cacbonic thì sản phẩm quang hợp tăng. Nhưng nếu tăng quá 0.2% hàm lượng khí cacbonic trong không khí cây sẽ bị đầu độc chết

- Nhiệt độ: Quang hợp của cây chỉ diễn ra bình thườn ở nhiệt độ trung bình 20o -30o. Nhiệt độ quá cao (trên 40o) hoặc quá thấp (0o), quang hợp của hầu hết các cây sẽ bị giảm hoặc ngừng trệ vì các lục lạp hoạt động kém

à Các cây khác nhau đòi hỏi các điều kiện không giống nhau

2. Ý nghĩa của quang hợp

- Các chất hữu cơ và khí oxi do quang hợp của cây xanh tạo ra cần cho sự sống của hầu hết các sinh vật trên trái đất, kể cả con người

II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK

Câu 1: Nêu những điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quang hợp.

Hướng dẫn trả lời: 

-  Ánh sáng cần thiết cho quang hợp, nhưng nhu cầu ánh sáng của các loại cây khác nhau thì khác nhau. Có những cây ưa ánh sáng mạnh (lúa, ngô, khoai…) là cây ưa sáng, có những cây ưa ánh sáng yếu hơn, sống ở nơi có bóng râm (lá lốt, trầu không…) là cây ưa bóng.

-  Nước vừa là nguyên liệu của quang hợp vừa là thành phần chiếm nhiều nhất trong cây. Nước là phương tiện vận chuyển các chất trong cây và tham gia điều hòa mọi hoạt động của cây, điều hòa nhiệt độ của cây…

-   Khí cacbônic là nguvên liệu của quá trình quang hợp. Với hàm lượng khí cacbônic bình thường của không khí là 0,03%, cây có thể quang hợp được, nếu hàm lượng này tăng gấp rưỡi hay gấp đôi thì sản phẩm quang hợp sẽ tăng. Nhưng lên quá cao (0,2% cây sẽ bị chết).

–  Nhiệt độ cũng ảnh hưởng đến quá trình quang hợp. Cây quang hợp bình thường trong khoảng nhiệt độ từ 20°c – 30°c. Nếu nhiệt độ quá cao hay thấp quá thì quá trình quang hợp bị giảm hoặc bị ngừng trệ.

 Câu 2: Vì sao cần trồng cây theo đúng thời vụ?

Hướng dẫn trả lời:

Người ta phải trồng cây đúng thời vụ là vì: các loại cây khác nhau có nhu cầu khác nhau về các  điều kiện ngoại cảnh. Cho nên, muốn cho cây sinh trưởng, phát triển tốt thì phải trồng cây vào thời điểm có khí hậu, thời tiết phù hợp nhất đổi với cây. Có như vậy cây mới sử dụng được các yếu tố ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm… của môi trường phù hợp nhất và hiệu quả nhất.

 Câu 3: Không có cây xanh thì không có sự sống ngày nay trên Trái Đất, điều đó có đúng không ? Vì sao ?

Hướng dẫn trả lời:

- Cây xanh quang hợp tạo ra chất hữu cơ nuôi sống mọi sinh vật trên Trái Đất

- Cây xanh quang hợp tạo ra khí O2 và hấp thụ khí CO2 góp phần duy trì nồng độ các chất khí trong khí quyển phù hợp nhu cầu của mọi cơ thể sống trên Trái Đất.

 Câu 4: Là một học sinh em có thể làm gì để tham gia vào việc bảo vệ và phát triển cây xanh  địa phương ?

Hướng dẫn trả lời:

- Tích cực tham gia phong trào trồng cây gây rừng

- Tham gia chăm sóc bảo vệ cây

- Gương mẫu thực hiện những quy định về bảo vệ môi trường, không chặt đốn, bẻ cành làm hư hại cây xanh.