Bài 21: Cưa và đục kim loại

I. Cắt kim loại bằng tay:

1. Khái niệm

• Cắt kim loại bằng cưa tay là một dạng gia công thô, dùng lực tác động làm cho lưỡi cưa chuyển động qua lại để cắt vật liệu.

• Cắt bằng cưa tay nhằm cắt kim loại thành từng phần, cắt bỏ phần thừa hoặc cắt rãnh…

2. Kĩ thuật cưa:

a. Chuẩn bị:

• Lắp lưỡi cưa vào khung cưa sao cho các răng của lưỡi cưa hướng ra khỏi phía tay nắm

• Lấy dấu vật cần cưa

• Chọn và lắp êtô vừa tầm vóc người đứng.

• Kẹp chặt vật cưa (phôi) cần cưa vào má êtô.

b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 

• Người cưa đứng thẳng,thoải mái, khối lượng cơ thể phân đều lên 2 chân, chân phải hợp với chân trái 1 góc 75⁰ , chân phải hợp với trục của êtô 1 góc 45⁰

• Cầm cưa theo tay thuận tay kia cầm vào khung cưa.

• Thao tác: Kết hợp hai tay và một phần khối lượng cơ thể để đẩy và kéo cưa.Khi đẩy thì ấn lưỡi cưa và đẩy từ từ để tạo lực cắt, khi kéo cưa về, tay trái không ấn, tay phải rút cưa về nhanh hơn lúc đẩy, quá trình lặp đi lặp lại như vậy cho đến khi kết thúc.

3. An toàn khi cưa:

• Kẹp vật cưa phải đủ chặt.

• Lưỡi cưa căng vừa phải, không dùng cưa không có tay nắm hoặc tay nắm bị vỡ.

• Khi cưa gần đứt phải đẩy cưa nhẹ hơn và đỡ vật để vật không dơi vào chân.

• Không dùng tay gạt mạt cưa hoặc thổi mạnh vào cưa vì mạt cưa dễ bắn vào mắt.

II. Đục kim loại:

1. Khái niệm:

• Đục là bước gia công thô, thường được sử dụng khi lượng dư gia công lớn hơn 0.5mm.

2. Kĩ thuật đục:

a. Cách cầm đục và búa:

• Thuận tay nào cầm tay đó,tay kia cầm đục.

• Cách cầm đục: đầu đục cách ngón tay trỏ 20- 30mm.

• Cách cầm búa: cán búa cách ngón út 20- 30mm.

• Chú ý: Khi cầm đục và búa các ngón tay cầm chặt vừa phải để điều chỉnh.

b. Tư thế đục:

• Tư thế,vị trí đứng đục,cách chọn chiều cao bàn êtô giống như ở phần cưa.

• Chú ý: nên đứng về phía sau cho lực đánh búa vuông góc với má kẹp.

c. Cách đánh búa:

• Bắt đầu đục: Để lưỡi đục sát vào mépvật,cách mặt trên của vật từ 0.5-1mm.

• Đánh búa nhẹ nhàng để cho đục bám vào vật khoảng 0.5mm.

• Nâng đục sao cho đục nghiêng với mặt nằm ngang 1 góc 30-35. Sau đó đánh búa mạnh và đều.

Tư thế đục

• Khi chặt đứt ta đặt đục vuông góc với mặt nằm ngang.

• Kết thúc đục: Khi đục gần đứt phải giảm dần lực đánh búa.

3. An toàn khi đục:

• Không dùng búa có cán bị vỡ, nứt.

• Không dùng đục bị mẻ.

• Kẹp vật vào êtô phải đủ chặt.

• Phải có lưới chắn ở phía đối diện với người đục.

• Cần đục, búa chắc chắn, đánh búa đúng đầu đục.

Bài 1:

Em hãy nêu tư thế đứng và thao tác cơ bản khi cưa kim loại? 

Hướng dẫn giải

• Người cưa đứng thẳng,thoải mái, khối lượng cơ thể phân đều lên 2 chân, chân phải hợp với chân trái 1 góc 75^o , chân phải hợp với trục của êtô 1 góc 45°

• Cách cầm cưa: tay phải nắm cán cưa, tay trái nắm đầu kia của khung cưa.

• Thao tác: Kết hợp hai tay và một phần khối lượng cơ thể để đẩy vàkéocưa.Khi đẩy thì ấn lưỡi cưa và đẩy từ từ để tạo lực cắt, khi kéo cưa về, tay trái không ấn, tay phải rút cưa về nhanh hơn lúc đẩy, quá trình lặp đi lặp lại như vậy cho đến khi kết thúc.

Bài 2:

Hãy nêu kỹ thuật cơ bản khi đục kim loại? 

Hướng dẫn giải

• Tư thế đục:

  • Tư thế,vị trí đứng đục,cách chọn chiều cao bàn êtô giống như ở phần cưa.

• Chú ý: nên đứng về phía sau cho lực đánh búa vuông góc với má kẹp.

• Cách đánh búa:

  • Bắt đầu đục: để lưỡi đục sát vào mépvật,cách mặt trên của vật từ 0.5-1mm.

  • Đánh búa nhẹ nhàng để cho đục bám vào vật khoảng 0.5mm.

  • Nâng đục sao cho đục nghiêng với mặt nằm ngang 1 góc 30- 35. Sau đó đánh búa mạnh và đều.

Bài 3:

Để đảm bảo an toàn khi cưa và đục,em cần chú ý những điểm gì? 

Hướng dẫn giải

• Không dùng búa có cán bị vỡ, nứt.

• Không dùng đục bị mẻ.

• Kẹp vật vào êtô phải đủ chặt.

• Phải có lưới chắn ở phía đối diện với người đục.

• Cần đục, búa chắc chắn, đánh búa đúng đầu đục.