Bài 15. Áp suất trên một bề mặt

I. Áp lực là gì?

Học sinh đứng trên sân trường, ô tô trong bãi đỗ xe, bàn ghế đặt trong lớp học, máy móc trong nhà xưởng,... đều tác dụng lực ép có phương vuông góc với mặt sàn. Những lực này gọi là áp lực.

Áp lực là lực ép có phương vuông góc với mặt bị ép.

II. Áp suất

1. Thí nghiệm

2. Công thức tính áp suất

Kết quả thí nghiệm ở mục 1 cho thấy: khi các áp lực khác nhau tác dụng lên diện tích bề mặt, nó làm cho mặt bị ép chịu những biến dạng khác nhau.

Áp suất sinh ra khi có áp lực tác dụng lên một diện tích bề mặt.

Áp suất được tính bằng độ lớn của áp lực trên một đơn vị diện tích bị ép.

\(p=\dfrac{F}{S}\)

Trong đó: p là áp suất, F là áp lực tác dụng lên mặt bị ép có diện tích là S.

Nếu đơn vị lực là niutơn (N), đơn vị diện tích là mét vuông (m²) thì đơn vị của áp suất là niutơn trên mét vuông (N/m²), còn gọi là paxcan, kí hiệu là Pa:

1 Pa = 1 N/m²

Ngoài ra người ta còn dùng một số đơn vị khác của áp suất như:

- Atmôtphe (kí hiệu là atm): 1 atm = 1,013.10⁵ Pa.

- Milimét thuỷ ngân (kí hiệu là mmHg): 1 mmHg = 133,3 Pa.

- Bar: 1 Bar = 10⁵ Pa.

3. Công dụng của việc làm tăng, giảm áp suất

Việc làm tăng, giảm áp suất có công dụng lớn trong đời sống con người. Dựa vào cách làm tăng, giảm áp suất người ta có thể chế tạo những dụng cụ, máy móc phục vụ cho mục đích sử dụng.