Bài 14: Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX

1. Thành tựu về khoa học và kĩ thuật

a) Những thành tựu chủ yếu về khoa học và kĩ thuật

- Các phát minh mới trong kĩ thuật, như tàu thuỷ, máy điện thoại, đèn điện, và súng trường được ra đời nhờ sử dụng máy hơi nước và các phát minh mới trong ngành luyện kim.

- Khoa học tiến bộ trong việc hiểu biết sâu sắc hơn về thế giới tự nhiên và xã hội loài người, với sự phát triển của các lĩnh vực như Khảo cổ học, Nhân chủng học, và Xã hội học.

- Ngành Tâm lý học mới xuất hiện với các nhà tiên phong như I. Pavlov và S. Freud.

- Học thuyết chủ nghĩa xã hội khoa học của C. Mác và Ph. Ăng-ghen là phát minh lớn nhất trong lĩnh vực khoa học xã hội.

b) Tác động của sự phát triển khoa học, kĩ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX

- Các thành tựu khoa học, kĩ thuật thế kỉ XVIII - XIX đã đưa ra hiểu biết mới về thế giới tự nhiên và xã hội loài người. Thuyết tiến hoá của Đác-uyn đem đến quan điểm khác biệt về nguồn gốc con người và tạo vật.

- Những thành tựu đó ảnh hưởng đến đời sống xã hội loài người, tiến vào thời đại văn minh công nghiệp. Máy móc thay thế lao động chân tay, dân số tăng và đời sống tiện nghi hơn.

- Các nước Tây Âu phát triển, tầng lớp giàu có xuất hiện. Nhưng đồng thời, đông người nghèo hơn và phải di cư sang châu Đại Dương và châu Mỹ.

2. Thành tựu về văn học và nghệ thuật

a) Những thành tựu chủ yếu về văn học và nghệ thuật

- Thế kỉ XVIII - XIX chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của văn học, âm nhạc và hội hoạ. Nhiều tác phẩm văn học như Đông Gioăng, Ai-van-hô, Tấn trò đời, Những người khốn khổ, Chiến tranh và hoà bình đã trở thành kinh điển. Âm nhạc cổ điển đạt đỉnh cao với các nhà soạn nhạc như Mô-da, Bét-tô-ven, Lít, Trai-cop-xki.

- Trong hội hoạ, các nghệ sĩ thể hiện hiện thực xã hội và tầng lớp lao động thành thị chăm chỉ. Trường phái Ấn tượng phát triển mạnh ở Pháp trong những năm 1860 và 1870.

b) Tác động của sự phát triển văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX

- Văn học nghệ thuật thế kỉ XVIII - XIX thể hiện chân thực thế giới tự nhiên - xã hội, đời sống và khát vọng của con người trong thời đại công nghiệp.

- Điều này tác động tới quan điểm tư tưởng của tầng lớp tư sản, đồng thời phản ánh mặt trái của chủ nghĩa tư bản và bảo vệ người nghèo khổ.

- Nhiều tác phẩm tác động trực tiếp đến cuộc đấu tranh của nhân dân lao động chống lại áp bức, góp phần tạo nên những cải cách xã hội.