Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới- Vũ Khoan

I. Vài nét về tác giả

- Vũ Khoan (sinh năm 1937)

- Quê quán: huyện Phú Xuyên, Hà Tây (nay thuộc thành phố Hà Nội)

- Cuộc đời và sự nghiệp:

   + Vũ Khoan được biết đến là một nhà chính trị và ngoại giao xuất sắc của Việt Nam

   + Ông từng bắt đầu công việc ngoại giao cho quốc gia từ 1956 với công việc phiên dịch

   + Năm 1990, ông làm Thứ trưởng Bộ ngoại giao

   + Từ 28 tháng 1 năm 2000 đến ngày 8 tháng 8 năm 2002 ông làm Bộ trưởng Bộ Thương mại

   + Ông là Phó Thủ tướng phụ trách kinh tế đối ngoại Việt Nam từ tháng 8 năm 2002 đến cuối tháng 6 năm 2006

  + Với rất nhiều những đóng góp của mình cho nền ngoại giao quốc gia, ông được Nhà nước trao tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất, hai Huân chương Lao động hạng Nhì

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh sáng tác

- Bài viết này đăng trên tạp chí Tia sáng năm 2001, in trong tập Một góc nhìn của trí thức, NXB Trẻ, Thành phố HCM, 2002

2: Bố cục

- Phần 1 từ đầu đến “thiên niên kỷ mới”: Sự chuẩn bị bản thân con người là sự chuẩn bị quan trọng nhất trong hành trang bước vào thế kỉ mới

- Phần 2: tiếp theo cho đến “kinh doanh và hội nhập”: Tình hình thế giới và những nhiệm vụ của đất nước

- Phần 3: tiếp theo cho đến hết. Những điểm manh, điểm yếu của con người Việt Nam và nhiệm vụ của con người khi bước vào thế kỉ mới

II/ Đọc - hiểu văn bản Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới

a/ Sự chuẩn bị bản thân con người để bước vào thế kỉ mới

- Con người là động lực phát triển của lịch sử.

- Trong thời kì nền kinh tế tri thức phát triển → con người giữ vai trò quan trọng.

b/ Bối cảnh thế giới hiện nay và những mục tiêu nhiệm vụ của đất nước

- Bối cảnh thế giới: Khoa học công nghệ phát triển như huyền thoại, sự giao thoa, hội nhập giữa các nền kinh tế ngày càng sâu rộng.

- Nhiệm vụ của nước ta:

+ Thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu.

+ Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

+ Tiếp cận nền kinh tế tri thức.

c/ Những điểm mạnh, điểm yếu của con người Việt Nam

- Thông minh, nhạy bén với cái mới nhưng thiếu kiến thức cơ bản, kém khả năng thực hành.

- Cần cù, sáng tạo nhưng thiếu tính tỉ mỉ, không coi trọng nghiêm ngặt quy trình công nghệ, chưa quen với cường độ lao động khẩn trương.

- Có tinh thần đoàn kết, đùm bọc nhau trong kháng chiến chống ngoại xâm, nhưng thường đố kị trong làm ăn.

- Thích ứng nhanh nhưng lại nhiều hạn chế trong thói quen và nếp nghĩ, kì thị trong kinh doanh, quen thói bao cấp, thói sùng ngoại, bài ngoại hoặc thói khôn vặt, ít giữ chữ tín.

⇒ Cách nêu điểm mạnh, điểm yếu của con người Việt Nam rất cụ thể, chính xác và sâu sắc. Điểm mạnh, điểm yếu luôn được đối chiếu với yêu cầu xây dựng và phát triển đất nước hiện nay. Nêu điểm mạnh, điểm yếu của con người Việt Nam, tác giả đã tôn trọng sự thực, nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, toàn diện, không thiên lệch một phía. Khẳng định và trân trọng những phẩm chất tốt đẹp, đồng thời cũng thẳng thắn chỉ ra những mặt yếu kém, không sa vào sự đề cao quá mức hay tự ti, miệt thị dân tộc.

d/ Nghệ thuật nghị luận

- Lập luận đối chiếu.

- Sử dụng thành ngữ tục ngữ ý vị, sâu sắc, sinh động.

- Lập luận thuyết phục vì cách nói thông thường, giản dị, trực tiếp, để hiểu, nêu dẫn chứng tiêu biểu, chính xác.

* Tổng kết

Nội dung

- Điểm mạnh, điểm yếu của người Việt Nam.

- Để đưa đất nước đi lên, người Việt Nam đặc biệt là thế hệ trẻ cần nhìn rõ điểm mạnh, điểm yếu của mình và rèn luyện cho mình những thói quen tốt.

Nghệ thuật

- Lập luận chặt chẽ, ngôn ngữ giản dị đầy thuyết phục.

- Cách nói giản dị, trực tiếp, dễ hiểu.