Bài 40. Điều hoà môi trường trong cơ thể

I. KHÁI NIỆM MÔI TRƯỜNG TRONG VÀ CÂN BẰNG MÔI TRƯỜNG TRONG CỦA CƠ THỂ

1. Tìm hiểu khái niệm môi trường trong của cơ thể

Môi trường trong của cơ thể là môi trường các tế bào thực hiện quá trình trao đổi chất.

2. Tìm hiểu khái niệm cân bằng môi trường trong của cơ thể

- Môi trường trong của cơ thể có sự ổn định tương đối về tính chất vật lí và hoá học. Môi trường trong của cơ thể có mối liên hệ mật thiết giữa các cơ quan và có khả năng tự điều chỉnh để đảm bảo cho cơ thể sinh vật luôn ổn định.

- Khi có một cơ quan hay hệ cơ quan nào đó cần tăng cường hoạt động thì các cơ quan, hệ cơ quan khác sẽ điều chỉnh hoạt động nhằm thiết lập cân bằng cho môi trường trong của cơ thể, đảm bảo duy trì ổn định tính chất vật lí và hoá học của môi trường.

II. VAI TRÒ CỦA SỰ DUY TRÌ ỔN ĐỊNH MÔI TRƯỜNG TRONG CỦA CƠ THỂ

- Cân bằng môi trường trong đảm bảo cho các tế bào, cơ quan trong cơ thể hoạt động bình thường. Khi điều kiện vật lí, hoá học của môi trường bị biến đổi, làm mất cân bằng nội môi dẫn đến rối loạn hoạt động của các tế bào, các cơ quan gây bệnh, tật hoặc tử vong.

- Một số ví dụ điều hoà các chất của môi trường trong của cơ thể:

+ Điều hoà glucose: Khi glucose tăng → insulin được tiết ra để biến đổi glucose thành glycogen; khi glucose giảm → glucagon được tiết ra để biến đổi glycogen dự trữ thành glucose.

+ Điều hoà áp suất thẩm thấu: Khi muối trong máu giảm → tăng hấp thụ muối từ thận. Ngược lại khi cơ thể thừa muối → cơ thể sẽ uống nhiều nước → muối dư thừa sẽ được thải ra ngoài qua nước tiểu.

+ Điều hoà pH nội môi: pH nội môi được duy trì ổn định là nhờ hệ đệm, hoạt động của phổi và thận. Hệ đệm có khả năng làm thay đổi tính chất hoá học của các chất trong môi trường.

III. TÌM HIỂU KẾT QUẢ XÉT NGHIỆM NỒNG ĐỘ ĐƯỜNG VÀ URIC ACID TRONG MÁU

1. Tìm hiểu cách đọc thông tin kết quả xét nghiệm nồng độ đường trong máu

- Xét nghiệm đường máu hay còn gọi là xét nghiệm đường huyết là xác định chỉ số glucose trong máu, chỉ số này cho biết nồng độ hoặc tỉ lệ đường glucose có trong máu.

- Từ đó, có thể xác định mức độ mắc bệnh tiểu đường của một người nào đó.

2. Tìm hiểu cách đọc thông tin kết quả xét nghiệm nồng độ uric acid trong máu

- Uric acid là chất hữu cơ được sản sinh trong quá trình chuyển hoá các chất trong cơ thể, ngoài ra uric acid cũng được tổng hợp phần lớn tại gan.

- Thông qua xét nghiệm, nồng độ uric acid trong máu là một thông số quan trọng trong việc chẩn đoán bệnh Gout.

- Chỉ số uric acid thể hiện nồng độ uric acid trong 1 lít máu, chỉ số này khác nhau ở nam và nữ giới.