Bài 11. Thang pH
Nội dung lý thuyết
1. Thang pH
pH của một dung dịch cho biết độ acid, độ base của dung dịch.
- Nếu pH < 7: dung dịch có môi trường acid, pH càng nhỏ, độ acid của dung dịch càng lớn.
- Nếu pH = 7: dung dịch có môi trường trung tính.
- Nếu pH > 7: dung dịch có môi trường base, pH càng lớn, độ base của dung dịch càng lớn.
- Ngoài cách sử dụng giấy pH, ta có thể dùng pH kế - một thiết bị tự động để xác định pH của dung dịch.
2. pH và môi trường sống
pH của môi trường có ảnh hưởng đến đời sống của con người và các loài động, thực vật.
Việc xác định giá trị pH phù hợp sẽ góp phần cải tạo môi trường, xây dựng và phát triển cho cơ thể sống.
Ví dụ:
- pH của máu người và động vật có giá trị gần như không đổi (một người khoẻ mạnh có giá trị pH của máu nằm trong khoảng từ 7,35 đến 7,45).
- Dạ dày có giá trị pH < 7, do chứa dịch vị có tính acid mạnh (thành phần chủ yếu là hydrochloric acid), lượng acid này có tác dụng tiêu hoá nhanh thức ăn, đồng thời tiêu diệt các vi khuẩn có hại cho hệ thống tiêu hoá.
- Một số cây trồng như khoai tây thích hợp với đất chua (đất acid) có pH = 4,5 – 6; một số loại rau như xà lách, rau diếp lại thích hợp với đất kiềm có pH = 8 – 9.
- Loài cá có thể sinh trưởng và phát triển tốt trong môi trường có pH trong khoảng 7 – 8,5.
- Mưa acid là một trong những tác nhân có thể giết chết cá và nhiều sinh vật khác, là nguyên nhân phá huỷ nhiều công trình xây dựng bằng kim loại.
- Trong tự nhiên, một số loài thực vật có tính chất thay đổi màu sắc theo pH của môi trường do chứa các hợp chất thuộc nhóm anthocyanin. Chúng chuyển sang màu đỏ trong môi trường acid và hoá xanh trong môi trường base giống như quỳ tím.
+ Ví dụ: Hoa cẩm tú cầu có màu sắc thay đổi theo độ pH của đất trồng, nếu đất có tính acid, hoa sẽ có màu hồng, nếu đất có tính base, hoa có màu xanh dương.
