Bài 41. Cấu tạo và chức năng của da

- Da cấu tạo gồm nhiều tế bào xếp rất sát nhau, ở lớp bì được cấu tạo từ các sợi mô liên kết bện chặt với nhau nên da không thấm nước.

- Trên da có tuyến tiết chất nhờn nên da luôn mềm mại.

- Phổi thận da là các cơ quan thuộc hệ bài tiết.

MÌNH SẼ CHỨNG MINH CHO BẠN THẤY ĐIỀU ĐÓ.

các bộ phận này đều thuộc hệ bài tiết

Đúng thật như thể, với màu da xanh xao ta dễ dàng biết được là người đang thiếu chất dinh dưỡng, tình trạng cơ thể kém. Với màu da hồng hào, mịn màng căng tự nhiên ta dễ dàng nhận thấy cơ thể khỏe mạnh và năng lượng đầy đủ.

Cấu tạo da gồm 3 lớp : lớp biểu bì, lớp bì và lớp mỡ dưới da. Ngoài cùng là tầng sừng gồm những tế bào chết đã hóa sừng, xếp sít nhau, dễ bong ra. Dưới tầng sừng là lớp tế bào sống có khả năng phân chia tạo ra tế bào mới. trong tế bào có chứa các hạt sắc tố tạo nên màu da. Các tế bào mới sẽ thay thế các tế bào ớ lớp sừng bong ra. Phần dưới lớp tế bào sống là lớp bì cấu tạo từ các sợi mô liên kết bền chặt trong đó có các thụ quan, tuyến mồ hôi, tuyến nhờn, lông và bao lông, cơ co chân lông mạch máu. Lớp mỡ dưới da chứa mỡ dự trữ, có vai trò cách nhiệt.
Chức năng :

- Bảo vệ cơ thể chống lại các yếu tố gây hại của môi trường như sự va đập, sự xâm nhập của vi khuẩn, chống thấm nước và thoát nước, do dặc điểm cấu tạo từ các sợi của mô liên kết, lớp mỡ dưới da và tuyến nhờn. Chất nhờn do tuyến nhờn tiết ra còn có tác dụng diệt khuẩn, sắc tố da góp phần chống tác hại của tia tử ngoại. - Điều hoà thân nhiệt nhờ sự co, dãn của mạch máu dưới da, tuyến mồ hôi, cơ co chân lông. Lớp mỡ dưới da góp phần chống mất nhiệt.

Cấu tạo da gồm 3 lớp : lớp biểu bì, lớp bì và lớp mỡ dưới da. Ngoài cùng là tầng sừng gồm những tế bào chết đã hóa sừng, xếp sít nhau, dễ bong ra. Dưới tầng sừng là lớp tế bào sống có khả năng phân chia tạo ra tế bào mới, trong tế bào có chứa các hạt sắc tố tạo nên màu da. Các tế bào mới sẽ thay thế các tế bào ở lớp sừng bong ra. Phần dưới lớp tế bào sống là lớp bì cấu tạo từ các sợi mô liên kết bền chặt trong đó có các thụ quan, tuyến mồ hôi, tuyến nhờn, lông và bao lông, cơ co chân lông, mạch máu. Lớp mỡ dưới da chứa mở dự trữ, có vai trò cách nhiệt.

Lông, móng là sản phẩm của da. Lòng bàn tay và gan bàn chân không có lông. Lông, móng được sinh ra từ các túi cấu tạo bởi các tế bào của tầng tế bào sống.

Chức năng của da gồm:

-Bảo vệ da khỏi tác động bên ngoài môi trường, giữ độ ẩm cho da: ở lớp ngoài cùng biểu bì có chứa các nhân tố dưỡng ẩm tự nhiên (NMFs)- Những chất này gắn kết với nước và giúp duy trì được sự đàn hồi, sự vững chắc và mềm mại của da. Khi độ ẩm của lớp sừng xuống còn từ 8- 10%, da trở nên khô, sần sùi và có xu hướng bị nứt nẻ.

-Đàn hồi, bảo vệ da: Các tế bào mỡ ở mô dưới da cung cấp lớp đệm hoạt động như thiết bị giảm va chạm, bảo vệ các mô cơ và các sợi mô bao quanh cơ ở phía dưới. Khả năng đệm của màng hydrolipid và axit bảo vệ giúp bảo về cơ thể khỏi các chất hóa học có tính kiềm gây hại.

Bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn và vi rút: lớp sừng của biểu bì và các axit bảo vệ chống lại các loại vi khuẩn và nấm. Nếu có tác nhân nào đó vượt qua được rào cản đầu tiên thì hệ thống miễn dịch của da sẽ phản ứng lại.

-Điều chỉnh nhiệt độ: Da đổ mồ hôi giúp làm mát cơ thể và thu nhỏ lại hệ thống các mạch máu ở hạ bì để giữ nhiệt.

-Kiểm soát cảm xúc: Đầu các dây thần kinh ở da khiến da nhạy cảm với áp lực, chấn động, va chạm, nỗi đau và nhiệt độ .

-Sự tái tạo: da có khả năng phục hồi các vết thương

-Cung cấp dinh dưỡng: các tế bào chất béo ở mô dưới da cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng. Khi cơ thể cần, những chất này sẽ được di chuyển đến các mạch máu và đưa đến nơi cần thiết.

-Da cũng đóng một vai trò quan trọng về tâm lý: Là chỉ số dễ thấy nhất của sức khỏe. Sở hữ một làn da khỏe mạnh, hồng hào, tươi nhuận sẽ luôn giúp bạn cảm thấy thoải mái và tự tin hơn.

- Cấu tạo của da gồm 3 lớp:

+ Lớp biểu bì có tầng sừng và tầng tế bào sống

+ Lớp bì có các bộ phận giúp da thực hiện chức năng cảm giác, bài tiết, điều hòa thân nhiệt

+ Lớp mở dưới da chứa mỡ dự trữ, có vai trò cách nhiệt

- Chức năng: Da tạo nên vẻ đẹp của con người và có chức năng bảo vệ cơ thể, điều hòa thân nhiệt, các lớp của da điều phối hợp thực hiện chức năng này

- Vảy trắng tự bong ra chứng tỏ lớp tế bào ngoài cùng của da hoá sừng và chết.

- Da mềm mại, khống thấm nước vì được cấu tạo từ các sợi mô liên kết bện chặt với nhau và trên da có nhiều tuyến nhờn tiết nhờn lên bề mặt da.

- Da có nhiều cơ quan thụ cảm là những đầu mút tế bào thần kinh giúp da nhận biết nóng, lạnh, cứng, mềm, đau dớn...

- Khi trời nóng, mao mạch dưới da dãn, tuyến mồ hôi tiết nhiều mồ hôi, khi trời lạnh mao mạch co lại, cơ chân lông co.

- Lớp mỡ dưới da là lớp độm chống ảnh hưởng cơ học của môi trường và có vai trò góp phần chống mất nhiệt khi trời rét.

- Tóc tạo nên một lớp đệm không khí có vai trò chống tia tử ngoại của ánh nắng mặt trời chiếu và điều hoà nhiệt độ. Lông mày có vai trò ngăn mồ hôi và nước (khi đi dưới trời mưa) không bị chảy xuống mắt.

- Bảo vệ cơ thể chống lại các yếu tố gây hại của môi trường như sự va đập, sự xâm nhập của vi khuẩn, chống thấm nước và thoát nước, do dặc điểm cấu tạo từ các sợi của mô liên kết, lớp mỡ dưới da và tuyến nhờn. Chất nhờn do tuyến nhờn tiết ra còn có tác dụng diệt khuẩn, sắc tố da góp phần chống tác hại của tia tử ngoại.

- Điều hoà thân nhiệt nhờ sự co, dãn của mạch máu dưới da, tuyến mồ hôi, cơ co chân lông. Lớp mỡ dưới da góp phần chống mất nhiệt.

- Nhận biết các kích thích của môi trường nhờ các cơ quan thụ cảm.

- Tham gia hoạt động bài tiết qua tuyến mồ hôi.

- Da và sản phẩm của da tạo nên vẻ đẹp của người.

-Đau đầu khi đi xe đường dài và khi đi nắng không đội mũ là tình trạng có thể gặp ở nhiều người, và chỉ là triệu chứng thoáng qua.

Cơ thể chúng ta giống như một chiếc máy cân bằng nhiệt độ, khi có một bộ phận cơ thể nào đó hạ nhiệt thì lập tức cơ thể sẽ tự động điều chỉnh nhiệt độ đến vùng hạ nhiệt đó. Thế nên khi đi nắng về, cơ thể đang nóng hừng hực, bạn rửa mặt ngay sẽ thấy mát tạm thời nhưng lại dẫn đến việc cơ thể chưa kịp thích nghi.

Những hơi nóng bên trong cơ thể khi đó sẽ dẫn đến vùng mặt vừa hạ nhiệt độ nhờ rửa bằng nước lạnh, qua đó hơi nóng đi lên đầu và dẫn đến việc đau nhức đầu. Việc này nếu xảy ra thường xuyên nhất là khi thời tiết nắng nóng sẽ dẫn đến chứng đau đầu mãn tính.

Thời tiết nắng nóng khiến việc đi ra và làm việc ngoài trời làm nhiệt độ cơ thể tăng cao và ra nhiều mồ hôi. Điều này khiến chúng ta muốn tắm, gội đầu, rửa mặt ngay sau khi xong việc để cho mát mẻ. Nhưng vô tình việc này lại lợi bất cập hại!

Cơ thể chúng ta giống như một chiếc máy cân bằng nhiệt độ, khi có một bộ phận cơ thể nào đó hạ nhiệt thì lập tức cơ thể sẽ tự động điều chỉnh nhiệt độ đến vùng hạ nhiệt đó. Thế nên khi đi nắng về, cơ thể đang nóng hừng hực,
bạn rửa mặt ngay sẽ thấy mát tạm thời nhưng lại dẫn đến việc cơ thể chưa kịp thích nghi.

-->Đi nắng cần đội mũ

chắc chắn là qua trạng thái của da có thể biết được đa số tình trạng sức khỏe của cơ thê ( VD: môi
thâm, mặt tái nhợt nhạt là những biểu hiện của việc ngộ độc hay trúng gió,...)
- nói giữ gìn môi trường sạch đẹp cũng là bảo vệ da vì bề mặt tiếp xúc với môi trường bên ngoài
lớn nhất là da, da có chức năng thực hiện thoát khí để điều hòa thân nhiệt, cha chắn cho các bộ phận bên trong cơ thể. Nếu ta không bảo vệ môi trường thì việc tỏa nhiệt cửa cơ thể sẽ diễn ra khó khăn ( do các lỗ chân lông bị bít kín), và làn da sẽ bị nhiễm bẫn từ môi trường

- Qua trạng thái của da có thể biết được đa số tình trạng sức khỏe của cơ thê ( VD: môi thâm, mặt tái nhợt nhạt là những biểu hiện của việc ngộ độc hay trúng gió,...)
- Nói giữ gìn môi trường sạch đẹp cũng là bảo vệ da vì bề mặt tiếp xúc với môi trường bên ngoài lớn nhất là da, da có chức năng thực hiện thoát khí để điều hòa thân nhiệt, cha chắn cho các bộ phận bên trong cơ thể. Nếu ta không bảo vệ môi trường thì việc tỏa nhiệt cửa cơ thể sẽ diễn ra khó khăn ( do các lỗ chân lông bị bít kín), và làn da sẽ bị nhiễm bẫn từ môi trường

+ Nhổ lông thường xuyên sẽ gây thâm đen, lỗ chân lông bị sần sùi

Khi da được nhổ ra khỏi cơ thể làm cho các lỗ chân lông bị kích thích cộng với các tuyến mồ hôi và quá trình bài tiết của cơ thể làm gây nên thâm đen ở vùng do nhổ lông.

+ Nhổ lông chân có hại vì nó gây viêm nhiễm bất kì lúc nào

Nhổ lông làm cho lông mọc lên sần hơn, xuất hiện những cục nhỏ và đau, nhão phần da nhổ lông

+ Làm giãn nở lỗ chân lông

+Tình trạng nhổ hay wax lông thường xuyên rất nguy hiểm và nguy hiểm hơn là có thể bị viêm nang lông.

Nhổ lông chân có những ưu điểm nhưng nhổ lông chân có hại vô cùng:

+ Nhổ lông thường xuyên sẽ gây thâm đen, lỗ chân lông bị sần sùi

Khi da được nhổ ra khỏi cơ thể làm cho các lỗ chân lông bị kích thích cộng với các tuyến mồ hôi và quá trình bài tiết của cơ thể làm gây nên thâm đen ở vùng do nhổ lông.

+ Nhổ lông chân có hại vì nó gây viêm nhiễm bất kid lúc nào

Nhổ lông làm cho lông mọc lên sần hơn, xuất hiện những cục nhỏ và đau, nhão phần da nhổ lông

+ Làm giãn nở lỗ chân lông

Hiện nay, có rất nhiều spa hay trung tâm thẩm mỹ sở hữu công nghệ triệt lông vĩnh viễn hàng đầu thế giới, phương pháp này giúp bạn cải thiện đượctình trạng nhổ hay wax lông thường xuyên và nguy hiểm hơn là viêm nang lông.

Da chúng ta có cấu tạo từ các mô liên kết bện chặt với nhau. Ở trẻ nhỏ, các sợ mô liên kết này nhiều và xếp khít vào nhau, tuyến dầu tiết vừa đủ nên da trẻ em sẽ mịn và bóng. Ở độ tuổi dậy thì, lúc này thì da sẽ rất săn chắc song với đó thì tuyến dầu hoạt động rất mạnh nên dễ gây ra mụn. Đối với độ tuổi trưởng thành, các sợi mô liên kết này bắt đầu thưa dần đi và sự tiết collagen cũng ít lại lúc này da chúng ta bắt đầu khô, da khô đồng nghĩa với sự đàn hồi kém dễ gây ra các nếp nhăn.