Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê viết năm 1971. Truyện kể về một tổ nữ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn, đó là ba cô gái rất trẻ: Phương Định, Nho và Thao.Họ ở tách xa đơn vị, dưới một cái hang ở chân cao điểm. Nhiệm vụ của họ là quan sát máy bay địch ném bom, đo đất đá, san lấp hố bom, đo tọa độ những trái bom chưa nổ và phá bom. Công việc vô cùng nguy hiểm, suốt ngày họ phải chạy trên cao điểm và đối mặt với cái chết. Một lần phá bom, Nho bị thương, Phương Định và Thao vô cùng lo lắng và tận tình chăm sóc. Công việc của họ đầy khó khăn, nguy hiểm nhưng họ vẫn sống hồn nhiên, yêu đời. Những lúc rỗi họ thường hát, tâm hồn rất thơ mộng, nhất là Phương Định. Họ gắn bó, yêu thương nhau mặc dù mỗi người một cá tính. Sau những phút phá bom căng thẳng, một cơn mưa đá vụt dến rồi vụt đi để lại trong lòng Phương Định bao hoài niệm, khát khao.
"Nhung ngoi sao xa xoi" la cau chuyen ke ve ba nu thanh nien xung phong:Phuong Dinh,Nho,Thao to truong,lam nhiem vu trinh sat mat duong o mot vung trong diem tren tuyen duong Truong Son.Nhiem vu cua ho la quan sat dich nem bom,do khoi luong dat da phai san lap do bom dich gay ra,danh dau vi tri cac qua bom chua no va pha bom.Cong viec cua ho het suc nguy hiem.Dac biet,ho phai binh tinh doi mat voi than chet trong moi lan pha bom,cong viec dien ra tu ba den nam lan moi ngay.Ho o trong mot cai hang duoi chan cao diem.Cuoc song cua ba co gai du la khac nghiet va nguy hiem nhung van co nhung niem vui hon nhien cua tuoi tre,nhung giay phut thanh than tho mong va dac biet la ho gan bo,yeu thuong nhau trong tinh dong doi du la moi nguoi co mot ca tinh khac nhau.Phuong Dinh,nhan vat ke chuyen va cung la nhan vat chinh,la mot co gai giau cam xuc,hay mo mong,hon nhien va luon nho ve nhung ki niem voi gia dinh va thanh pho cua minh.Trong mot lan pha bom,Nho bi thuong,Phuong Dinh va chi Thao da het long lo lang va cham soc.Mot con mua da bat chot den tren diem cao da khien cac co het suc vui thich.
Tổ trinh sát mặt đường gồm có ba cô gái: Thao, Nho và Phương Định. Họ ở trong một cái hang dưới chân cao điểm. Con đường qua trước cửa hang bị bom đạn đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn. Không có lá xanh, thân cây bị tước khô cháy. Những tảng đá to, một vài thùng xăng hoặc thành ô tô méo mó, han gỉ nằm trong đất.
Việc làm của họ chẳng đơn giản. Khi có bom nổ thì chạy lên cao điểm, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ nếu cần thì phá bom. Bị bom vùi luôn, cả ngày chạy và bò trên cao điểm lúc về hang chỉ thấy hai con mắt lấp lánh, hàm răng loá lên khuôn mặt nhem nhuốc. Những lúc đó, các cô gọi nhau là “những con quỷ mắt đen".
Trời nóng trên 30 độ.Thần chết là một tay không thích đùa. Hắn ta lẩn trong ruột những quả bom. Thần kinh căng như chão. Đất bốc khói. Tiếng máy bay ầm ì. Chung quanh có những quả bom chưa nổ. Khát nước. Cứ chạy về hang là tu nước suối pha đường, nằm dài trên nền ẩm nheo mắt nghe ca nhạc từ cái đài bán dẫn nhỏ chạy pin.
Phương Định là một cô gái Hà Nội, mới bị một vết thương ở đùi chưa lành miệng. Cô mê hát từ nhỏ, bím tóc dài và mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Các anh lái xe bảo cô có cái nhìn sao mà xa xăm. Nhiều anh pháo thủ, lái xe hay hỏi thăm cô, hoặc viết những bức thư gửi đường dây.
Thao hay tỉa đôi lông mày, áo lót nào cũng thêm chỉ màu, hễ thấy máu, thấy vắt thì nhắm mắt lại, mặt tái mét, nhưng trong công việc thì cương quyết, táo bạo ai cũng phải gờm.
Nho người bé nhỏ, có cái cổ tròn, trông cô "mát mẻ như một que kem trắng", lúc nào cũng đòi ăn kẹo.
Mỗi ngày, tổ trinh sát mặt đường phá bom đến năm lần, ngày nào ít ba lần. Một buổi trưa im ắng, Phương Định đang hát thì thấy máy bay trinh sát rè rè, phản lực gầm gào lao theo sau. Máy bay rít, bom nổ. Thao cầm thước, Nho chụp mũ sắt đội lên đầu lao lên cao điểm, Phương Định phải ở lại hang trực điện thoại. Bom gào thét chung quanh. Giờ xạ bắn; tiếng 12 li 7 của tiểu đoàn công binh vang lên. Phương Định cảm thấy bên mình có một sự che chở đồng tình. Nửa giờ sau, Thao trở về. Bình thản, mệt lả và cáu kỉnh, vừa lu nước trong bi đông đầy vừa nói: Hơn nghìn khối! Phương Định quay điện thoại về đơn vị báo cáo tình hình. Nho tắm ở khúc suối hay có bom nổ chậm...
Tình hình rất khẩn trương. Đơn vị đang làm đường cho một trung đoàn tên lửa qua rừng. Đêm đến, tổ trinh sát lại ra đường, bám cao điểm, đi phá bom. Định, một quả bom trên đồi. Nho, hai quả bom lòng đường . Thao một quả dưới chân cái hầm ba-ri-e cũ, vắng lặng đến phát sợ. Đất nóng, khói đen vật vờ. Phương Định dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom. Cô rùng mình khi lưỡi xẻng chạm vào quả bom, vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành. Hại mươi phút trôi qua, Thao thổi còi, Phương Định cận thận bỏ gói thuốc mìn xuống cái lỗ đã đào, châm ngòi khoả đất, rồi chạy về chỗ ẩn nấp. Hồi còi thứ hai của Thao cất lên, bốn quả bom nổ liên tiếp. Váng óc mắt cay, mùi thuốc bom buồn nôn.
Nho bị thương, máu túa ra từ cánh tay, da xanh đi, mắt nhắm nghiền, quần áo đầy bụi. Thao và Phương Định phải moi đất, bế Nho lên. Vết thương đựơc rửa bằng nước nóng, bông băng trắng. Phương Định tiêm thuốc cho Nho và pha sữa cho Nho uống.
Máy bay trinh sát vẫn nạo vét sự yên lặng của núi rừng. Thao giục Phương Định hát đi rồi Thao hát: Đây Thăng Long, đây Đông Đô... Hà Nội,..
Một trận mưa đá ào tới. Phương Đinh nhặt mấy viên nước mưa đá nhỏ to vào bàn tay Nho đang xoè ra, rồi vui thích chạy ra cuống cuồng. Tâm trí cô xao động bao nỗi nhớ...
Tóm tắt: Ba nữ thanh niên xung phong làm thành tổ trinh sát mặt đường tại tiêu điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Họ gồm hai cô gái còn rất trẻ là Định và Nho, còn chị Thao là tổ trưởng, lớn tuổi hơn một chút. Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá cần phải san lấp do bom địch gây ra, xác định vị trí các quả bom chưa nổ và phá bom. Công việc của họ hết sức nguy hiểm, họ luôn phải bình tĩnh đối mặt với tử thần. Họ ở trong một cái hang, dưới chân cao điểm cách xa đơn vị. Cuộc sống sống dù khắc nghiệt và nguy hiểm nhưng họ vẫn có những niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, những giây phút thanh thản và mơ mộng. Và đặc biệt rất gắn bó yêu thương trong tình đồng đội, mặc dù mỗi mỗi người một cá tính. Ở phần cuối, tác giả tập trung miêu tả hành động và tâm trạng của nhân vật Định trong một lần phá bom. Nho bị thương đã được đồng đội lo lắng và chăm sóc. Cơn mưa đá ở cao điểm khiến cho Phương Định hồi tưởng về tuổi học trò ở Hà Nội.
Mình trích từ sách tuyển sinh ra nha bạn.
