Khoảng một giờ đêm, trời mưa tầm tã đã mấy giờ liền làm nước sông Nhị Hà dâng lên ngày một cao. Những cơn sóng dữ dội trong đêm làm khúc đê lâm vào nguy hiểm, không chừng sẽ vỡ. Hàng trăm người dân phu đã nhoài mình bì bõm trong nước lũ và trời mưa để chống trọi lại thiên nhiên. Người thì đắp, người cừ, tất cả đều ướt như chuột lột.
Tiếng trống liên thanh vang khắp không gian tiếng ốc vô hồi réo trong cơn mưa lũ, tiếng người dân xa xứ ý ới gọi nhau sang hộ đê. Mưa ngày một tầm tã, nước sông cứ thế dâng lên thách thức con người.
Trong lúc nước sôi lửa bỏng ấy, cách nơi hộ đê chừng bốn năm trăm mét, trong mái đình cao ráo tránh được mọi bão táp, quan phụ mẫu đang chễm chệ ngồi trên chiếc sập gỗ cùng vài tên đầy tớ. Đèn thắp sáng trưng như ban ngày, xung quanh chỗ quan ngồi bày ống thuốc bạc, đồng hồ vàng, dao chuôi ngà,... bát yến hấp đường phèn khói bay nghi ngút thơm lừng. Kẻ hầu người hạ vây bốn xung quanh vị " chúa" của mình. Quan phụ mẫu đang chơi bài tổ tôm với thầy Đề, thầy đội nhất, thầy thông nhì, chánh tổng sở. Lính lệ khoanh tay đứng hầu hạ có vẻ rất trang nghiêm.
Tiếng cười nói vui vẻ phát ra xung quanh mưa vẫn tầm tã u ám chẳng làm ảnh hưởng đến không khí trong đình. Các quan cứ ung dung như không có chuyện gì xảy ra. Cho đến lúc quan ù to, cũng là lúc có lính vào báo đê vỡ, quan thản nhiên mặt nghiêm nghị quát mắng tên lính. Lúc bấy giờ muôn làng đã chìm trong biển nước.
Văn bản nói về sự tắc trách của quan phụ mẫu làng, phủ X dẫn đến cái chết của biết bao con dân, nhà cửa bị nước cuốn trôi đi, lúa thì bị nước làm ngập hết, kẻ sống không chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn. Trong khi dân cực khổ ngăn cản để đê không bị vỡ thì quan phụ mẫu lại ngồi chơi bài say sưa trong triều đình vững trãi, cao mặc kệ nhân dân người kia sống chết ra sao, như thế nào cũng mặc kệ.
Trời đã về đêm, khúc đê yếu với hai ba đoạn đã bị thẩm lâu đã không còn trụ được mà nước vẫn cứ dâng cao, mưa vẫn cứ tầm tã. Nhân dân trong hoàn cảnh nguy khốn đã dùng hết mọi sức lực, khẩn trương, vất vả để cứu lấy làng mạc, nhà cửa. Trong khi đó, “phụ mẫu” của dân - những con người chốn cửa quan đang tấp nập, vui vẻ chơi tổ tôm với những đồ ăn và thứ đồ chơi xa xỉ. Nguy cơ vỡ đê càng gần, lính canh rồi con dân càng đến thông báo, van xin thì lúc ấy. Ván bài của quan lại càng lớn, càng giục giã và không quan tâm. Đến khi quan ù ván bài lớn cùng là khi nhân dân rơi vào tình cảnh thảm sầu không kể xiết trong cảnh đê vỡ: “Khắp mọi nơi miền đó, nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu, nhà cửa trôi, lúa má ngập hết, kẻ sống không chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn”.
