Trong phòng thí nghiệm HNO3 được điều chế theo phản ứng sau :
NaNO3 (rắn) + H2SO4 (đặc) → HNO3 + NaHSO4
Phản ứng trên xảy ra là vì :
Axit H2SO4 có tính axit mạnh hơn HNO3. HNO3 dễ bay hơi hơn. H2SO4 có tính oxi hoá mạnh hơn HNO3. Một nguyên nhân khác.