Câu thơ:
"Quê hương anh nước mặn, đồng chua,
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá".
Quê hương anh và làng tôi đều nghèo khổ, là nơi "nước mặn, đồng chua", là xứ sở "đất cày lên sỏi đá". Mượn tục ngữ, thành ngữ để nói về làng quê, nơi chôn nhau cắt rốn thân yêu của mình, Chính Hữu đã làm cho lời thơ bình dị, chất thơ mộc mạc, đáng yêu như tâm hồn người trai cày ra trận đánh giặc. Sự đồng cảnh, đồng cảm và hiểu nhau là cơ sở, là cái gốc làm nên tình bạn, tình đồng chí sau này.
Năm câu thơ tiếp theo nói lên một quá trình thương mến: từ "đôi người xa lạ" rồi "thành đôi tri kỉ", về sau kết thành "đồng chí". Câu thơ biến hóa, 7, 8 từ rồi rút lại, nén xuống 2 từ, cảm xúc vần thơ như dồn tụ lại, nén chặt lại. Những ngày đầu đứng dưới lá quân kì: "Anh với tôi đôi người xa lạ - Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau". Đôi bạn gắn bó với nhau bằng bao kỉ niệm đẹp:
"Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Đồng chí!"
"Súng bên súng" là cách nói hàm súc, hình tượng: cùng chung lí tưởng chiến đấu; "anh với tôi" cùng ra trận đánh giặc để bảo vệ đất nước quê hương, vì độc lập, tự do và sự sống còn của dân tộc. "Đầu sát bên đầu" là hình ảnh diễn tả ý hợp tâm đầu của đôi bạn tâm giao. Câu thơ "Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ" là câu thơ hay và cảm động, đầy ắp kỉ niệm một thời gian khổ. Chia ngọt sẻ bùi mới "thành đôi tri kỉ". "Đôi tri ki" là đôi bạn rất thân, biết bạn như biết mình. Bạn chiến đấu thành tri kỉ, về sau trở thành đồng chí! Câu thơ 7 từ đột ngột rút ngắn lại hai từ "đồng chí” làm diễn tả niềm tự hào xúc động ngân nga mãi trong lòng. Xúc động khi nghĩ về một tình bạn đẹp. Tự hào về mối tình đồng chí cao cả thiêng liêng, cùng chung lí tưởng chiến đấu của những người binh nhì vốn là những trai cày giàu lòng yêu nước ra trận đánh giặc
'' Quê hương anh nước mặc đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Anh vs tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau
Súng bên súng , đầu sát bên đầu
Đêm rát chung chăn thành đôi tri kỷ
Đồng chí ! ''
Đoạn thơ trên được trích trong tắc phẩm '' Đồng chí '' của nhà thơ Chính Hữu . Đoạn thơ nói về cơ sở để xây dựng nên tình đồng chí - tình tri kỷ . Hai câu thơ đầu nói về hoàn cảnh xuất thân của hai người lính đứng gác , họ sinh ra trong 1 giả cảnh hết sức khó khăn : 1 anh thì ở gần biển ( nược mặn đồng chua ) không thể cấy cày được j , còn 1 anh thì ở miền núi ( đất cày lên sỏi đá ) cx ko thể trồng trọt đk j , hoản cảnh hêt sức thếu thốn , khổ sở . Hai người này ở hai nơi khác nhau , không hề quen biết nhau , nhưng do hoàn cảnh đưa đẩy họ dã gặp đk nhau. Họ cùng chung lý tưởng , cùng chung 1 mục đích đã biến họ trở thành '' đôi tri kỷ '' . '' Đêm rét chung chăn '' ý ns hộ cùng nhau chia sẽ những khó khăn , thiếu thốn , sống chết có nhau . Câu cuối '' Đồng chí !'' , mặc dù là caaut hơ ngắn nhất nhưng nó lại có 1 ý nghĩa vô cùng to lớn : nó khép lại cơ sở của tình đồng chí ( tình tri kỷ ) để mở ra những biểu hiện của tình đồng chí - những biểu hiện chân thực , ý nghĩa .
-Trước hết tình đồng chí bắt nguồn sâu xa từ sự tương đồng về xuất thân nghèo khó:
"Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá..."
Hia câu thơ đầu tiên giới thiệu về"anh-tôi",là những người xuất thân từ nông dân.Thành ngữ"nước mặn đồng chua"là chỉ vùng đất ven biển bị nhiễm phèn,nhiễm mặn,có độ chua cao,khó canh tác.Hình ảnh"đất cày lên sỏi đá"chỉ vùng đất nơi đồi núi trung du,đất bị đá ong hóa,khó canh tác.Hai câu thơ đầu chỉ nói về đất đai-mối quan tâm hàng đầu của người nông dân,cho thấy sự tương đồng về cảnh ngộ xuất thân nghèo khó,là cơ sở sự đồng cảm giai cấp của những người lính cách mạng.
-Tình đồng chí còn được hình thanhd từ sự cùng chung lí tưởng,mục đích chiến đấu vì độc lập tự do cho tổ quốc."Anh-tôi"chỉ hai người,hai đối tượng kết hợp với từ"đôi"chảng thể tách rời đi liền với từ"xa lạ"để nhấn mạnh hơn về hình ảnh"Tự phương trời chảng hẹn quen nhau".Dù họ chẳng quen nhau ở những phương trời khác nhau nhưng đã cùng nhịp đập trái tim,cùng lí tưởng chiến đấu,cho nên giữa họ đã nảy nở 1 tình cảm cao đẹp.Hình ảnh"súng bên súng đầu sát bên đầu"là 1 hình ảnh sóng đôi thật đẹp thể hiện sự tương đồng của họ trong nhiệm vụ và lí tưởng chiến đấu.Điệp từ súng đầu là 1 hình ảnh mang nghĩa tượng trưng thể hiện mục đích,lí tưởng của người lính.
-Tình đồng chí còn được nảy nở và trở nên bền chật trong sự chan hòa,chia sẻ gian lao"Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ".Đêm rừng Việt Bắc trời lạnh,chăn không đủ đắp,nhưng chính trong những ngày gian khổ ấy,những người lính từ"xa lạ"đã trở thành"tri kỉ".Cả khổ thơ duy nhất 1 từ "chung"nhưng bao hàm nhiều ý nghĩa:chung cảnh ngộ,chung giai cấp,chung chí hướng,chung 1 khát vọng,từ trong tâm khảm của họ đã thốt lên 2 tiếng"Đồng chí".Với dấu"!" như 1 điểm tựa,như 1 phát hiện,như 1 lời khẳng định,như 1 kết luận đó là cùng hoàn cnahr xuất thân thì ẽ thành đồng chí của nhau.Câu thơ chỉ 2 tiếng nhưng chất chứa,dồn nén bao cảm xúc sâu xa
