Hướng dẫn soạn bài Thuế máu - trích

Nguyễn Trần Tuấn Anh
Xem chi tiết
Thời Sênh
19 tháng 2 2019 lúc 21:51

Yếu tố biểu cảm trong đoạn trích “Thuế máu”:
- Trong đoạn trích “Thuế máu”, Nguyễn Ái Quốc đã sử dụng nhiều từ ngữ, nhiều hình ảnh có sức biểu cảm cao. Các từ như tên da đen bẩn thỉu, An-nam- mit bẩn thỉu, con yêu, bạn hiền, chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do... đều là cách xưng gọi của bọn thực dân trước và sau chiến tranh. Trước thì miệt thị, khinh bỉ; sau thì đề cao một cách bịp bợm. Tác giả nêu ra các từ ấy nhằm mục đích vạch trần bản chất dối trá của bọn thực dân, tạo nên hiệu quả mỉa mai. Nhờ vậy văn bản đã đạt hiệu quả tốcáo và lên án của mình.
- Tác giả còn dùng nhiều hình ảnh mỉa mai giọng điệu tuyên truyền của bọn thực dân. Một sốcâu trong đoạn trích được tác giả sử dụng hết sức hiệu quả: đã phải đột ngột xa lìa vợ con, rời bỏ mảnh ruộng hoặc đàn cừu của họ, để vượt đại dương, đi phơithây trên các chiến trường châu Âu. ...nhiều người bản xứ, sau khi được mời chứng kiến cảnh kì diệu của trò biểu diễn khoa học về phóng ngư lôi, đã được xuống biển để bảo vệ tổ quốc của các loài thủy quái. Một số khác đã bỏ xác tại những miền hoang vu thơ mộng vùng Ban-căng, lúc chết còn tự hỏi phải chăng nước mẹ muốn chiếm ngôi nguyên phi trong cung cấm vua Thổ, - chả thế sao lại đem nướng họ ở những miền xa xôi ấy? Một số khác nữa thì anh dũng đưa thân cho người ta tàn sát trên bờ sông Mác-nơ, hoặc trong bãi lầy miền Săm-pa-nhơ, để lấy máu mình tưới những vòng nguyệt quế của các cấp chỉ huy và lấy xương mình chạm nên những chiếc gậy của các ngài thống chế... Những ngôn từ mĩ miều trên không che đậy được một bản chất tàn nhẫn của chủ nghĩa thực dân. Lời mỉa mai đã thể hiện thái độ khinh bỉ đối với giọng điệu tuyên truyền của bọn thực dân.

Bình luận (0)
Lãnh Tử Tình
Xem chi tiết
Bảo Lê Huỳnh Quốc
Xem chi tiết
Nguyễn Thị Bình Yên
Xem chi tiết
Bảo Lê Huỳnh Quốc
Xem chi tiết
Phạm Linh Phương
8 tháng 3 2018 lúc 19:18

Tính chiến đấu mạnh mẽ và sâu sắc được thể hiện trong văn bản Thuế Máu qua yếu tố:
+ Nhan đề và kết cấu, bố cục của Thuế máu.
VD: Kết cấu, bố cục của Thuế máu: Ba phần của chương được kết cấu theo trình tự thời gian: trước, trong, sau khi xảy ra và kết thúc chiến tranh. Với cách sắp xếp như vậy, bộ mặt của chính quyền thực dân đã được vạch trần một cách toàn diện và sâu sắc; đối lại, số phận của người dân nô lệ cũng được phơi bày một cách đầy đủ và tột cùng của sự thảm thương.
+Nghệ thuật đặc sắc của Thuế máu.
*VD:Nghệ thuật châm biếm, đả kích sắc sảo, tài tình của tác giả. Lựa chọn và xây dựng được một hệ thống hình ảnh sinh động, giàu tính gợi cảm và sức mạnh tố cáo:

+ Những hình ảnh đó đều có tính xác thực, phản ánh chính xác thực tế. Vì vậy, bản thân chúng đã mang tính lí lẽ không thể chối cãi

+ Các hình ảnh đó còn mang tính châm biếm, trào phúng sắc sảo và xót xa. Nhiều hình ảnh, nhất là ở phần đầu, mang đậm tính mỉa mai chua chát, cay đắng cho số phận thảm thương của người lính thuộc địa.
+ Ngôn từ cũng mang đậm màu sắc trào phúng, châm biếm: con yêu, bạn hiền, săn bắt vật liệu biết nói, đại bác ngấy thịt đen thịt vàng...
VDGiọng điệu trào phúng đặc sắc:

+ Giọng điệu giễu cợt, mỉa mai.

+ Giọng giễu nhại, gậy ông đập lưng ông....
+Thủ pháp tương phản, đối lập được sử dụng đắc địa.
VD Đối lập giữa lời nói với hành động, việc làm của bọn thực dân.

- Đối lập giữa sự hi sinh và kết quả hi sinh của người dân thuộc địa.

- Đối lập giữa bọn thực dân và người dân nô lệ...
+. Yếu tố biểu cảm trong đoạn trích
VD Trong đoạn trích, yếu tố tự sự và biểu cảm được kết hợp chặt chẽ, thống nhất. Các hình ảnh, sự kiện, con số có tính xác thực được kết hợp với giọng kể mang đậm màu sắc trào phúng làm cho đoạn trích vừa có giá trị hiện thực, vừa mang tính biểu cảm cao. Người đọc có thể dễ dàng nhận ra khối căm hờn ngùn ngụt đối với kẻ thống trị và niềm xót thương vô hạn trước thân phận người nô lệ của tác giả đằng sau những con số, sự kiện. Như vậy, thực ra, trong bản thân yếu tố này đã bao hàm yếu tố kia và chúng kết hợp cùng nhau gợi lên những cảm xúc mạnh mẽ trong lòng người đọc.

Bình luận (0)
Đạt Trần
27 tháng 3 2018 lúc 21:59

tính chiến đấu mạnh mẽ và sâu sắc được thể hiện trong văn bản Thuế Máu qua yếu tố:
+ Nhan đề và kết cấu, bố cục của Thuế máu.
VD: Kết cấu, bố cục của Thuế máu: Ba phần của chương được kết cấu theo trình tự thời gian: trước, trong, sau khi xảy ra và kết thúc chiến tranh. Với cách sắp xếp như vậy, bộ mặt của chính quyền thực dân đã được vạch trần một cách toàn diện và sâu sắc; đối lại, số phận của người dân nô lệ cũng được phơi bày một cách đầy đủ và tột cùng của sự thảm thương.
+Nghệ thuật đặc sắc của Thuế máu.
*VD:Nghệ thuật châm biếm, đả kích sắc sảo, tài tình của tác giả. Lựa chọn và xây dựng được một hệ thống hình ảnh sinh động, giàu tính gợi cảm và sức mạnh tố cáo:+ Những hình ảnh đó đều có tính xác thực, phản ánh chính xác thực tế. Vì vậy, bản thân chúng đã mang tính lí lẽ không thể chối cãi;+ Các hình ảnh đó còn mang tính châm biếm, trào phúng sắc sảo và xót xa. Nhiều hình ảnh, nhất là ở phần đầu, mang đậm tính mỉa mai chua chát, cay đắng cho số phận thảm thương của người lính thuộc địa.
+ Ngôn từ cũng mang đậm màu sắc trào phúng, châm biếm: con yêu, bạn hiền, săn bắt vật liệu biết nói, đại bác ngấy thịt đen thịt vàng...
VDGiọng điệu trào phúng đặc sắc:+ Giọng điệu giễu cợt, mỉa mai.;+ Giọng giễu nhại, gậy ông đập lưng ông....
+Thủ pháp tương phản, đối lập được sử dụng đắc địa.
VD Đối lập giữa lời nói với hành động, việc làm của bọn thực dân.;- Đối lập giữa sự hi sinh và kết quả hi sinh của người dân thuộc địa.;- Đối lập giữa bọn thực dân và người dân nô lệ...
+. Yếu tố biểu cảm trong đoạn trích
VD Trong đoạn trích, yếu tố tự sự và biểu cảm được kết hợp chặt chẽ, thống nhất. Các hình ảnh, sự kiện, con số có tính xác thực được kết hợp với giọng kể mang đậm màu sắc trào phúng làm cho đoạn trích vừa có giá trị hiện thực, vừa mang tính biểu cảm cao. Người đọc có thể dễ dàng nhận ra khối căm hờn ngùn ngụt đối với kẻ thống trị và niềm xót thương vô hạn trước thân phận người nô lệ của tác giả đằng sau những con số, sự kiện. Như vậy, thực ra, trong bản thân yếu tố này đã bao hàm yếu tố kia và chúng kết hợp cùng nhau gợi lên những cảm xúc mạnh mẽ trong lòng người đọc.

Bình luận (0)
Huỳnh lê thảo vy
11 tháng 3 2019 lúc 12:38

Tính chiến đấu mạnh mẽ và sâu sắc được thể hiện trong văn bản Thuế Máu qua yếu tố:
+ Nhan đề và kết cấu, bố cục của Thuế máu.
VD: Kết cấu, bố cục của Thuế máu: Ba phần của chương được kết cấu theo trình tự thời gian: trước, trong, sau khi xảy ra và kết thúc chiến tranh. Với cách sắp xếp như vậy, bộ mặt của chính quyền thực dân đã được vạch trần một cách toàn diện và sâu sắc; đối lại, số phận của người dân nô lệ cũng được phơi bày một cách đầy đủ và tột cùng của sự thảm thương.
+Nghệ thuật đặc sắc của Thuế máu.
*VD:Nghệ thuật châm biếm, đả kích sắc sảo, tài tình của tác giả. Lựa chọn và xây dựng được một hệ thống hình ảnh sinh động, giàu tính gợi cảm và sức mạnh tố cáo:+ Những hình ảnh đó đều có tính xác thực, phản ánh chính xác thực tế. Vì vậy, bản thân chúng đã mang tính lí lẽ không thể chối cãi;+ Các hình ảnh đó còn mang tính châm biếm, trào phúng sắc sảo và xót xa. Nhiều hình ảnh, nhất là ở phần đầu, mang đậm tính mỉa mai chua chát, cay đắng cho số phận thảm thương của người lính thuộc địa.
+ Ngôn từ cũng mang đậm màu sắc trào phúng, châm biếm: con yêu, bạn hiền, săn bắt vật liệu biết nói, đại bác ngấy thịt đen thịt vàng...
VDGiọng điệu trào phúng đặc sắc:+ Giọng điệu giễu cợt, mỉa mai.;+ Giọng giễu nhại, gậy ông đập lưng ông....
+Thủ pháp tương phản, đối lập được sử dụng đắc địa.
VD Đối lập giữa lời nói với hành động, việc làm của bọn thực dân.;- Đối lập giữa sự hi sinh và kết quả hi sinh của người dân thuộc địa.;- Đối lập giữa bọn thực dân và người dân nô lệ...
+. Yếu tố biểu cảm trong đoạn trích
VD Trong đoạn trích, yếu tố tự sự và biểu cảm được kết hợp chặt chẽ, thống nhất. Các hình ảnh, sự kiện, con số có tính xác thực được kết hợp với giọng kể mang đậm màu sắc trào phúng làm cho đoạn trích vừa có giá trị hiện thực, vừa mang tính biểu cảm cao. Người đọc có thể dễ dàng nhận ra khối căm hờn ngùn ngụt đối với kẻ thống trị và niềm xót thương vô hạn trước thân phận người nô lệ của tác giả đằng sau những con số, sự kiện. Như vậy, thực ra, trong bản thân yếu tố này đã bao hàm yếu tố kia và chúng kết hợp cùng nhau gợi lên những cảm xúc mạnh mẽ trong lòng người đọc.

Bình luận (0)
Bảo Lê Huỳnh Quốc
Xem chi tiết
Thảo Phương
8 tháng 3 2018 lúc 18:12

+ Sự đối xử của chính quyền thực dân:
- Sau khi đã đổ máu để bảo vệ công lí chính nghĩa họ trở về chế độ bản xứ không biết gì đến công lí chính nghĩa.
- Từ người con yêu, bạn hiền mặc nhiên họ trở lại giống người An-nam mít bẩn thỉu.
- Họ bị lột tất cả các của cải, cho đến vật kỉ niệm.
- Bị đánh đập, kiểm soát vô cớ, đối xử với họ như đối xử với lợn từ thức ăn đến chỗ nằm.
+ Nhận xét về cách đối xử:
- Chính quyền thực dân đối xử với những người đi lính trở về như đối xử với súc vật và người có tội, chứ không phải là người đã có công đổ máu tưới cho vòng nguyệt quế của họ được tươi thắm.
- Cách đối xử ấy là sự tráo trở, đê hèn bịp bợm của một chính quyền mà vẫn thường vỗ ngực tự hào là mẫu quốc.

NX:

Văn bản "Thuế máu" của Nguyễn Ái Quốc đã vạch rõ thái độ đê mạt của đám quan cai trị thực dân đối với người dân thuộc địa ở hai thời điểm trước chiến tranh và khi chiến tranh xảy ra đồng thời đồng cảm sâu sắc với số phận bi thảm của những người dân thuộc địa trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa của thực dân.

Trước chiến tranh, các đấng cai trị xem những người dân thuộc địa là “những tên da đen bẩn thỉu... giỏi lắm thì cũng chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn của các quan cai trị nhà ta”. Chúng coi các dân tộc thuộc địa là chưa được "khai hoá văn minh", là "dã man", "mọi rợ",... Nhưng khi chiến tranh bùng nổ, lập tức họ được các quan cai trị tâng bốc lên, khoác cho những danh hiệu cao quý: những người bạn, những nhà ái quốc,... và rồi đẩy họ đi khắp các chiến trường.

Cách đối xử của bọn thực dân lộ rõ bản chất bỉ ổi và thủ đoạn lừa bịp của chúng. Những người An Nam nói riêng và người dân các nước thuộc địa nói chung, vô hình chung đã trở thành vật hi sinh, trở thành những tấm lá chắn cho Pháp trên khắp các chiến trường.

Và họ phải nhận lấy một số phận bi thảm, trở thành vật tế trong những cuộc chiến tranh phi nghĩa. Họ đành chấp nhận đột ngột xa gia đình, quê hương vì những mục đích vô nghĩa, vì những vinh dự hão huyền mà các đấng "khai hoá" khoác lên mình họ. Họ bị biến thành những vật hi sinh cho lợi ích của bọn cầm quyền: phơi thây trên các bãi chiến trường châu Âu, bỏ xác tại những miền hoang vu thơ mộng, trở thành mồi cho cá mập, vùi xác dưới những đáy biển lạnh lẻo,.... Những người không trực tiếp ra trận thì cũng bị vắt kiệt sức trong các xưởng thuốc súng ghê tởm hoặc bị nhiễm bệnh bởi muôn vàn các chất độc hại khác mà chết. Những thống kê số liệu về sự hi sinh của những người dân đen tội nghiệp ấy càng khắc sâu thêm tình cảnh bi thảm của họ: Tổng cộng có bảy mươi vạn người bản xứ đặt chân lên đất Pháp; và trong số ấy, tám vạn người không bao giờ còn trông thấy mặt trời trên quê hương đất nước mình nữa

Bình luận (0)
nguyen thi vang
10 tháng 3 2018 lúc 21:52

Chính quyền thực dân đã "ghi nhớ công lao" và "đền đáp" những hi sinh của người dân thuộc địa như thế nào? Qua đó tác giả muốn bày tỏ điều gì?

- Chính quyền thực dân đã "ghi nhớ công lao" và "đền đáp" những hi sinh của người dân thuộc địa là: đối xử hết sức vô nhân đạo.

=> Vạch trần sự giả dối, bỉ ổi và tội ác của bọn thực dân.

Bình luận (0)
Triệu Thị Phương
17 tháng 3 2018 lúc 20:12

Chính quyền thực dân đã "ghi nhớ công lao" và "đền đáp" những hi sinh của người dân thuộc địa như thế nào? Qua đó tác giả muốn bày tỏ điều gì?

- Chính quyền thực dân đã "ghi nhớ công lao" và "đền đáp" những hi sinh của người dân thuộc địa là: đối xử hết sức vô nhân đạo.

=> Vạch trần sự giả dối, bỉ ổi và tội ác của bọn thực dân

Bình luận (0)
bê trần
Xem chi tiết
Phạm Ngọc Linh
10 tháng 3 2018 lúc 20:55
Phần Nội dung chính
I.Chiến tranh và người bản xứ Tố cáo thái độ, thủ đoạn lừa bịp, tuyên truyền phỉ nịnh, giả dối của thực dân Pháp trong việc mộ lính, gây ra cái chết thảm thương vô ích của hàng vạn người lính thuộc địa
II.Chế độ lính tình nguyện Tố cáo các biện pháp cưỡng bức tàn bạo của thực dân Pháp trong việc bắt lính tòng quân
III. Kết quả của sự hi sinh Số phận bất hạnh thê thảm của những người lính thuộc địa sau khi chiến tranh kết thúc

Bình luận (0)
༺ℒữ༒ℬố༻
10 tháng 3 2018 lúc 20:57

- Phần một: Chiến tranh và người bản xứ, thủ đoạn dụ dỗ để mộ lính ở các thuộc địa của thực dân Pháp và số phận bi thảm của họ.

- Phần hai: Chế độ lính tình nguyện, thủ đoạn dùng vũ lực để bắt lính của thực dân Pháp ở Đông Dương.

- Phần ba: Kết quả của sự hi sinh, sự tráo trở đê hèn của thực dân Pháp đối với người lính thuộc địa.

Bình luận (0)
nguyen thi vang
10 tháng 3 2018 lúc 21:45
phần nội dung chính
I.chiến tranh và người bán xứ - Sự giả nhân nghĩa của thực dân Pháp
II.chế độ lính tình nguyện - Tố cáo cái gọi là "tình nguyện" của những người dân thuộc địa.
III.kết quả của sự hi sinh - Vạch trần những lời lẽ lừa bịp, giả nhân giả nghĩa của bọn thống trị.

Bình luận (0)
Đỗ Thuỳ Linh
Xem chi tiết
Phan Yến Vy
Xem chi tiết
nguyen thi vang
24 tháng 3 2018 lúc 14:43

Đọc đoạn trích sau và hoàn thành phiếu học tập

1trong đoạn trích trên có mấy nhân vật tham gia vào cuộc thi hội thoại đó là ai

=> Đó là: Bà cô và bé Hồng.

2 các nhân vật này có mối quan hệ như thế nào

=> Họ hàng thân thiết :

+ Cô - bề trên

+ Hồng - bề dưới

3 các nhân vật nào cách ứng xử giữa các với nhau có điểm gì đáng lưu ý

- Người cô : Không cư xử đúng mực với quan hệ gia tộc

- Bé Hồng : Tôn trọng bề trên

4 từ cách ứng xử trên của nhân vật em có thể rút ra cho bản thân bài học gì trong giao tiếp

=> Xác định vai giao tiếp để xưng hô cho phù hợp.

Bình luận (0)
Thời Sênh
4 tháng 3 2019 lúc 21:29

(1) Trong đoạn trích trên có 2 nhân vật tham gia vào cuộc hội thoại.

Đó là bé Hồng và cô của bé Hồng.

(2) Quan hệ giữa các nhân vật trong đoạn hội thoại là quan hệ trên- dưới trong gia tộc (Bà cô Hồng là vai trên, Hồng là vai dưới).

(3) Trong cách ứng xử của các nhân vật, người cô có cách cư xử thiếu thiện chí, không có tình thương cháu. Cách cư xử này không phù hợp với quan hệ ruột thịt, không thể hiện thái độ đúng mực của người trên đối với người dưới.

Trong khi đó bé Hồng có cách ứng xử rất đúng mực. Chú bé Hồng đã cố gắng kìm nén sự bất bình của mình để giữ thái độ lễ phép vì cậu là vai dưới, cậu phải có bổn phận tôn trọng vai trên (người đang đối thoại với mình).

(4) Từ cách ứng xử trên của các nhân vật, ta có thể rút ra rằng trong giao tiếp, cần phải có cách ứng xử phù hợp với vai xã hội của mình.

Bình luận (0)
yoon mộc
Xem chi tiết
Quỳnh Nhi
5 tháng 3 2018 lúc 20:53

Nhan đề “Thuế máu” gây cho tôi nhiều suy nghĩ đặc biệt sâu sắc và đầy sức ám ảnh. Cái tên gợi lên số phận thảm thương của người dân thuộc địa phải gánh chịu nhiều thứ thuế bất công vô lí. Thuế máu là thứ thuế tàn nhẫn, ghê gớm nhất của chủ nghĩa thực dân, đồng thời tác giả cũng bày tỏ lòng căm phẫn,thái độ mỉa mai, châm biếm đối với tội ác của chính quyền thực dân.

Bình luận (0)
Dương Sảng
5 tháng 3 2018 lúc 20:55

Nhan đề “Thuế máu” có ý nghĩa đặc biệt sâu sắc và đầy sức ám ảnh. Cái tên gợi lên số phận thảm thương của người dân thuộc địa phải gánh chịu nhiều thứ thuế bất công vô lí. Thuế máu là thứ thuế tàn nhẫn, ghê gớm nhất của chủ nghĩa thực dân, đồng thời tác giả cũng bày tỏ lòng căm phẫn,thái độ mỉa mai, châm biếm đối với tội ác của chính quyền thực dân.

Bình luận (0)
Phạm Thu Thủy
6 tháng 3 2018 lúc 19:02

Một nguyên tắc được quán triệt thâu đáo trong quan điểm sáng tạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh là luôn luôn phải xác định một cách rõ ràng đối tượng, mục đích (Viết cho ai? Viết để làm gì?), từ đó đề ra phương pháp cụ thể (Viết như thế nào?). Có thể nói, thành công lớn nhất về mặt nghệ thuật của Bản án chế độ thực dân Pháp nói chung và chương Thuế máu nói riêng là trên phương diện bút pháp. Mọi yếu tô" từ lời văn, câu chữ, kết cấu, giọng điệu... đều được vận dụng linh hoạt, sáng tạo, đáp ứng các yêu cầu về đối tượng, mục đích của tác phẩm. Về mục đích: viết để tô" cáo tội ác của thực dân Pháp (như tên tác phẩm đã nêu) ở các nước thuộc địa. Về đôi tượng: đây là vấn đề phải được xem xét kĩ lưỡng. Đối tượng trực tiếp của Bản á«....không phải là nhân dân Việt Nam với hơn 90% dân sô" mù chữ lúc bấy giờ. Đối tượng của tác phẩm là nhân dân Pháp, mở rộng ra là dư luận tiến bộ trên toàn thế giới. Dù ở nhiều thành phần khác nhau nhưng họ đều có một đặc điểm cơ bản, đó là trình độ văn hoá rất cao nhưng lại chưa hiểu biết gì nhiều về các nước thuộc địa, do đó dễ dàng bị giai cấp thống trị lừa gạt. Nhiều người tin rằng, quân đội Pháp đang thực hiện những sứ mệnh cao cả, đó là đem lại hạnh phúc, no ấm cho các dân tộc thuộc địa. Với đối tượng như vậy, chọn cách viết như thê" nào? Nếu đứng về phía nhân dân các nước thuộc địa mà tô" cáo e sẽ khó tạo được sự hấp dẫn cho bạn đọc, do đó khó đạt được hiệu quả mong muôn. Bởi vậy, thay vì tô" cáo trực tiếp, tác giả Nguyễn Ái Quốc đã chọn cho mình vị trí trung lập, khách quan, thậm chí đứng từ góc nhìn của người Pháp để khái quát vấn đề. Góc nhìn ấy đã tạo ra một giọng điệu châm biếm rất sâu cay khiến cho thực dân Pháp rất tức tối mà không làm gì được (về mặt pháp lí). Gây ấn tượng với bạn đọc trước tiên là nhan đề: Thuế máu Là một công dân bình thường, không ai xa lạ với chuyện đóng thuê": thuê" đường, thuê' chợ, thuê" ruộng đất, thuê" kinh doanh... Những người Pháp quan tâm đến văn học thuộc địa có thể biết ở Việt Nam (lúc bấy giờ) người dân phải đóng thuê' thân, không những người sống mà đến cả người chết cũng phải đóng (?) (Tắt đèn - Ngô Tất Tố) nhưng không ai có thể tưdng tượng nổi một thứ thuê" ghê rợn đến thế: thuế máu. Khi các quan cai trị cần tiền, cần rất nhiều tiền, họ không ngại ngần gì mà không tăng thuê", đồng thời vẽ ra đủ các thứ thuê" vô lí mới, bất chấp những người nô lệ è lưng ra cũng không gánh nổi bởi vì những người nô lệ làm gì có quyền đấu tranh? Tương tự như vậy, khi các quan muốn củng cố địa vị cho mình bằng các cuộc chiến tranh hao tổn xương máu, hà cớ gì không bắt đám dân nô lệ “dễ bảo” kia đem xương máu ra mà cống nộp? Và thế là thuế máu ra đời.

Bình luận (0)