Chương VII. Quả và hạt - Hỏi đáp

Cây một lá mầm:
- Có dạng thân cỏ (trừ một số ít có dạng thân đặc biệt như cây cau, cây dừa, tre , nứa ...)
- Cây một lá mầm phôi của hạt chỉ có một lá mầm
- Rễ chùm
- Gân lá hình cung, song song
- Hoa có từ 4 đến 5 cánh .
VD: cây rẻ quạt, lúa, lúa mì, ngô...

Cây hai lá mầm:
- Có dạng thân đa dạng (thân gỗ, thân cỏ , thân leo ...)
- Rễ cọc
- Gân lá hình mạng (trường hợp đặc biệt thì các gân lá chính sếp hình cung...)
- Câu hai lá mầm phôi của hạt có hai lá mầm
- Số cánh hoa thì đa dạng ( có cây hoa không cánh hoặc rất nhiều cánh )
VD: Cây rau muống, rau cải, bầu , bí, mướp, cà chua ...

Một số loại quả tự phát tán thì: khi nẻ các mảnh vỏ xoắn lại mà bắn mạnh hạt ra ngoài (quả bóng nước, quả đỗ xanh...). Hoặc khi nổ thì cuống bật lên như lò xo mà đẩy hạt ra xa (quá nổ...).

Những quả và hạt phát tán nhờ gió thường có các đặc điểm: quả, hạt có cánh được gió chuyển đi xa gốc cây mẹ (quả chò, quả cơi, hạt núc nác, hạt củ mài,..). Hoặc quả, hạt có lông được gió đem đi xa (quả cỏ lào. quả rau tàu bay, hạt thừng mức...).

Câu 1:

-Dựa vào hình thái bên ngoài để phân biệt giữa quả thịt(khi chín thì mềm,vỏ dày,chứa nhiều thịt quả) với quả khô(khi chín thì vỏ khô,bị cứng và mỏng)

-Ba loại quả thịt:cà chua,đu đủ,chanh,...

-Ba loại quả khô:quả lúa,đỗ đen,quả cải,...

Câu 2:

Quả mọng khác với quả hạch ở chỗ:

-Quả mọng có phần thịt quả rất dày và mọng nước

-Quả hạch, ngoài phần thịt quả, còn có hạch rất cứng chứa hạt bên trong

-Ba loại quả mọng:cà chua,chanh,hồng,...

-Ba loại quả hạch:mận,đào,nhót,...

Câu 3:

Phải thu hoạch đổ đen và đỗ xanh trước khi quả chín khô vì nếu để đỗ đen và đỗ xanh chín khô thì vỏ quả sẽ nứt,hạt bên trong sẽ rơi hết ra ngoài và không thu hoạch được.

Câu 4:

Có nhiều cách bảo quản và chế biến các loại quả thịt: Rửa sạch cho vào túi nilon để ở nhiệt độ lạnh hoặc phơi khô, đóng hộp, ép lấy nước, chế tinh dầu...

Câu 1: Dựa vào đặc điểm của vỏ quả để phân biệt quả khô (khi chín thì vỏ khô, cứng, mỏng) và quả thịt (khi chín thì mềm, vỏ dày, chứa đầy thịt quá).

Ví dụ, 3 loại quả khô là: quả lúa (hạt lúa), quả thầu dầu, quả cải và 3 loại quả thịt là: quả cà chua, quả xoài, quả táo.

Câu 2: Quả mọng khác với quả hạch ở chỗ: quả mọng có phần thịt quả rất dày và mọng nước (quả chanh, quả hồng, quả đu đủ...). Ở quả hạch, ngoài phần thịt quả, còn có hạch rất cứng bao bọc bên ngoài hạt (quả nhót, quả mơ, quả táo...).

Câu 3: Người ta phải thu hoạch đỗ xanh, đỗ đen trước khi chín khô là vì: nếu để quả đỗ xanh, đỗ đen chín khô thì quả sẽ tự nẻ, hạt rơi xuống đất không thu hoạch được.

Câu 4: Có nhiều cách bảo quản và chế biến các loại quả thịt: Rửa sạch cho vào túi nilon để ở nhiệt độ lạnh hoặc phơi khô, đóng hộp, ép lấy nước, chế tinh dầu...

Dựa vào đặc điểm hình thái của vỏ quả để phân biệt quả khô (khi chín thì vỏ khô, cứng, mỏng) và quả thịt (khi chín thì mềm, vỏ dày, chứa đầy thịt quá).

Ví dụ, 3 loại quả khô là: quả lúa (hạt lúa), quả thầu dầu, quả cải và 3 loại quả thịt là: quả cà chua, quả xoài, quả táo.

Dựa vào đặc điểm hình thái của vỏ quả để phân biệt quả khô (khi chín thì vỏ khô, cứng, mỏng) và quả thịt (khi chín thì mềm, vỏ dày, chứa đầy thịt quá).

Ví dụ, 3 loại quả khô là: quả lúa (hạt lúa), quả thầu dầu, quả cải và 3 loại quả thịt là: quả cà chua, quả xoài, quả táo.

Câu 1: Trong hình thức thụ phấn nhờ sâu bọ, loài nào sau đây thường giúp hoa thụ phấn?

A.kiến

B.châu chấu

C.bướm

D.sâu róm

Câu 2: Trong truyện “sự tích dưa hấu” trên đảo hoang, Mai An Tiêm vô tình có được hạt giống dưa hấu do loài chim mang tới, Đây là hình thức phát tán nào?

A.tự phát tán

B.phát tán nhờ động vật

C.phát tán nhờ gió

D.phát tán do con người

Câu 3: Khi bổ dưa hấu, Nam thấy quả có nhiều thịt quả và có thể dễ dàng bổ đôi quả. Dưa hấu là loại?

A.quả khô nẻ

B.quả mọng

C.quả hạch

D. quả khô không nẻ

Câu 4: Cây nào sau đây có hại cho sức khỏe con người?

A.cây cần sa

B.cây hà thủ ô

C.cây đinh lăng

D.cây nhân sâm

Câu 1: Trong hình thức thụ phấn nhờ sâu bọ, loài nào sau đây thường giúp hoa thụ phấn?

A.kiến

B.châu chấu

C.bướm

D.sâu róm

Câu 2: Trong truyện “sự tích dưa hấu” trên đảo hoang, Mai An Tiêm vô tình có được hạt giống dưa hấu do loài chim mang tới, Đây là hình thức phát tán nào?

A.tự phát tán

B.phát tán nhờ động vật

C.phát tán nhờ gió

D.phát tán do con người

Câu 3: Khi bổ dưa hấu, Nam thấy quả có nhiều thịt quả và có thể dễ dàng bổ đôi quả. Dưa hấu là loại?

A.quả khô nẻ

B.quả mọng

C.quả hạch

D. quả khô không nẻ

Câu 4: Cây nào sau đây có hại cho sức khỏe con người?

A.cây cần sa B.cây hà thủ ô

C.cây đinh lăng D.cây nhân sâm

Trả lời:

Câu 1 : Nhóm thực vật nào dưới đây bao gồm những đại diện của nhóm Quyết ?

A. rau bợ, rau diếp biển, rau câu, cây đuôi chồn

B. bèo hoa dâu, rau bợ, rau câu, cây thông đất

C. rau bợ, lông cu li,bèo tổ ong, cây tổ chim

D. rong mơ, rau câu, bèo hoa dâu, cây bòng bong

Câu 2 : Nhóm thực vật nào dưới đây gồm những cây Hạt kín ?

A. hoàng đàn, vạn niên thanh, dây huỳnh, nhãn

B. nong tằm, bèo tấm, ngọc lan, bưởi, hoàng tinh

C. râm bụt, bách tán, pơ mu, nong tằm, bèo hoa dâu

D. phong lan, ổi, chuối, kim gia, thông tre

Câu 3: Hình thức nào dưới đây là hình thức sinh sản của tảo? ( chú ý câu hỏi có thể có nhiều hơn 1 đáp án đúng)

A.sinh dưỡng

B.hữu tính

C.vô tính

D.tiếp hợp

Câu 4: Nhóm thực vật nào dưới đây gồm những cây Một lá mầm?

A. mồng tơi. Mít, cau, đay, nghệ, rau muống

B. khoai lang, bèo tấm, nhãn, cau, đay, bưởi

C. rẻ quạt, bèo tấm, cau, ngô, hoàng tinh, lúa mì

D. bưởi, mía, nhãn, ổi, khoai lang, xà cừ

Câu 1 : Nhóm thực vật nào dưới đây bao gồm những đại diện của nhóm Quyết ?

A. rau bợ, rau diếp biển, rau câu, cây đuôi chồn

B. bèo hoa dâu, rau bợ, rau câu, cây thông đất

C. rau bợ, lông cu li,bèo tổ ong, cây tổ chim

D. rong mơ, rau câu, bèo hoa dâu, cây bòng bong

Câu 2 : Nhóm thực vật nào dưới đây gồm những cây Hạt kín ?

A. hoàng đàn, vạn niên thanh, dây huỳnh, nhãn

B. nong tằm, bèo tấm, ngọc lan, bưởi, hoàng tinh

C. râm bụt, bách tán, pơ mu, nong tằm, bèo hoa dâu

D. phong lan, ổi, chuối, kim gia, thông tre

Câu 3: Hình thức nào dưới đây là hình thức sinh sản của tảo? ( chú ý câu hỏi có thể có nhiều hơn 1 đáp án đúng)

A.sinh dưỡng B.hữu tính C.vô tính D.tiếp hợp

Câu 4: Nhóm thực vật nào dưới đây gồm những cây Một lá mầm?

A. mồng tơi. Mít, cau, đay, nghệ, rau muống

B. khoai lang, bèo tấm, nhãn, cau, đay, bưởi

C. rẻ quạt, bèo tấm, cau, ngô, hoàng tinh, lúa mì

D. bưởi, mía, nhãn, ổi, khoai lang, xà cừ

Câu 1 : Thực vật bậc cao gồm những ngành nào ?

A. rêu, dương xỉ, hạt trần, hạt kín

B. tảo, rêu, dương xỉ, hạt trần

C. tảo, rêu, dương xỉ, hạt kín

D. tảo, rêu, hạt trần, hạt kín

Câu 2 : Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ trống để hoàn thiện nghĩa : nấm rơm có cấu tạo gồm hai phần : phần….(1)…là cơ quan sinh dưỡng và phần …(2)..là cơ quan sinh sản

A.(1) : cuống nấm ;(2) : mũ nấm

B. (1) : sợi nấm ;(2) : cuống nấm

C. (1) : sợi nấm ;(2) : mũ nấm

D. (1) : mũ nấm ;(2) :cuống nấm

Câu 3 : Nhóm quả nào dưới đây gồm những quả khô?

A. cải, cà chua, nhãn, xà cừ

B. cải, đậu xanh, chi chi, xà cừ

C. ổi, bưởi, bông, chuối

D. cải, thìa là, bông, nho

Câu 4 : Nhóm nào dưới đây gồm những quả thịt ?

A.bông, đu đủ, chuối, xà cừ

B.lúa, bưởi, đậu bắp, táo

C.chanh, táo ta, chuối, cà chua

D.nho, thì là, chuối, na

Câu 5 : Khi nói về cây Một lá mầm và cây Hai lá mầm, có bao nhiều phát biểu sau đây đúng ?

(1) hoa của cây một lá mầm thường có 3 hoặc 6 cánh hoa.

(2) hoa của cây hai lá mầm thường có 4 hoặc 5 cánh hoa

(3) cây hai lá mầm thường rễ cọc, gân lá hình mạng

(4) cây một lá mầm : rễ chùm, gân lá hình cung hoặc song song

Câu 1 : Thực vật bậc cao gồm những ngành nào ?

A. rêu, dương xỉ, hạt trần, hạt kín

B. tảo, rêu, dương xỉ, hạt trần

C. tảo, rêu, dương xỉ, hạt kín

D. tảo, rêu, hạt trần, hạt kín

Câu 2 : Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ trống để hoàn thiện nghĩa : nấm rơm có cấu tạo gồm hai phần : phần….(1)…là cơ quan sinh dưỡng và phần …(2)..là cơ quan sinh sản

A.(1) : cuống nấm ;(2) : mũ nấm

B. (1) : sợi nấm ;(2) : cuống nấm

C. (1) : sợi nấm ;(2) : mũ nấm

D. (1) : mũ nấm ;(2) :cuống nấm

Câu 3 : Nhóm quả nào dưới đây gồm những quả khô?

A. cải, cà chua, nhãn, xà cừ

B. cải, đậu xanh, chi chi, xà cừ

C. ổi, bưởi, bông, chuối

D. cải, thìa là, bông, nho

Câu 4 : Nhóm nào dưới đây gồm những quả thịt ?

A.bông, đu đủ, chuối, xà cừ

B.lúa, bưởi, đậu bắp, táo

C.chanh, táo ta, chuối, cà chua

D.nho, thì là, chuối, na

Câu 5 : Khi nói về cây Một lá mầm và cây Hai lá mầm, có bao nhiều phát biểu sau đây đúng ?

(1) hoa của cây một lá mầm thường có 3 hoặc 6 cánh hoa

(2) hoa của cây hai lá mầm thường có 4 hoặc 5 cánh hoa

(3) cây hai lá mầm thường rễ cọc, gân lá hình mạng

(4) cây một lá mầm : rễ chùm, gân lá hình cung hoặc song song

Câu 1: Nhóm thực vật nào dưới đây gồm những cây Một lá mầm ?

A. tre, ngô, hồng, lúa, đậu xanh

B. cau, gừng, dừa, lúa, hành

C. na, ráy,đậu bắp, lúa, kê

D. hành,, ráy, bưởi, mít, táo

Câu 2 : Nhóm nào dưới đây gồm những cây Hai lá mầm ?

A. măng cụt, quýt, dừa, chuối

B. đậu xanh, chè, phong lan, mít

C. gừng, nhãn, hồng xiêm, khoai lang

D. ổi, quýt, bưởi, mơ

Câu 3 : Đặc điểm nào dưới đây chứng tỏ dương xỉ tiến hóa hơn rêu ?

A.có thân, lá chính thức

B.có rễ chính thức, có mạch dẫn

C.chứa chất diệp lục

D.sinh sản bằng bào tử

Câu 4 : Cây dương xỉ sinh sản bằng :

A.nảy chồi B.bào tử C.tiếp hợp D.phân đôi

Câu 5 : Khi nói về đặc điểm của ngành thực vật, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng ?

(1) đặc điểm đặc trưng của thực vật nhóm Quyết đã có rễ, thân, lá thật, có mạch dẫn.

(2) đặc điểm đặc trưng của rêu có bào tử, rễ giả, lá nhỏ hẹp

(3) đặc điểm đặc trưng của tảo sống dưới nước là chủ yếu, chưa có thân, lá, rễ

(4) đặc điểm đặc trưng của ngành Hạt trần có hạt và nón, có mạch dẫn

(5) đặc điểm đặc trưng của ngành Hạt kín đã có rễ, lá, có hoa,quả, hạt

Câu 1: Nhóm thực vật nào dưới đây gồm những cây Một lá mầm ?

A. tre, ngô, hồng, lúa, đậu xanh

B. cau, gừng, dừa, lúa, hành

C. na, ráy,đậu bắp, lúa, kê

D. hành,, ráy, bưởi, mít, táo

Câu 2 : Nhóm nào dưới đây gồm những cây Hai lá mầm ?

A. măng cụt, quýt, dừa, chuối

B. đậu xanh, chè, phong lan, mít

C. gừng, nhãn, hồng xiêm, khoai lang

D. ổi, quýt, bưởi, mơ

Câu 3 : Đặc điểm nào dưới đây chứng tỏ dương xỉ tiến hóa hơn rêu ?

A.có thân, lá chính thức

B.có rễ chính thức, có mạch dẫn

C.chứa chất diệp lục

D.sinh sản bằng bào tử

Câu 4 : Cây dương xỉ sinh sản bằng :

A.nảy chồi B.bào tử C.tiếp hợp D.phân đôi

Câu 5 : Khi nói về đặc điểm của ngành thực vật, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng ?

(1) đặc điểm đặc trưng của thực vật nhóm Quyết đã có rễ, thân, lá thật, có mạch dẫn

(2) đặc điểm đặc trưng của rêu có bào tử, rễ giả, lá nhỏ hẹp

(3) đặc điểm đặc trưng của tảo sống dưới nước là chủ yếu, chưa có thân, lá, rễ

(4) đặc điểm đặc trưng của ngành Hạt trần có hạt và nón, có mạch dẫn

(5) đặc điểm đặc trưng của ngành Hạt kín đã có rễ, lá, có hoa,quả, hạt

-Ở nơi đất khô. thiếu nước thường có những cây mọng nước như xương rồng (lá thường tiêu giảm hoặc biến thành gai hạn chế sự thoát hơi nước).

-cây sống ở môi trường nghèo chất dinh dưỡng thì có khả năng bắt và hấp thu chất dinh dưỡcg từ côn trùng như cây nắp ấm

-cây thụ phấn nhờ côn trùng thì có hoa màu sắc sặc sỡ thu hút côn trùng

- trong rừng già thường mọc những cây ưa ẩm như cây lá dong, vạn niên thanh... (ít ánh sáng).

- nơi đất khô thì phù hợp những cây cần ít nước như kê. hương lau

- Các loại rau cần nhiều nước thường sống ở những nơi đất ẩm và cần được tưới luôn.

ví dụ cây sống ở sa mạc nóng thiếu nước cây thích nghi theo hướng- lá tiêu giảm, biến thành gai, thân mọng nước, rễ dài và ăn sâu vd xương rồng, cỏ lạc đà.
cây sống ở môi trường nghèo chất dinh dưỡng có khả năng bắt và hấp thu chất dinh dưỡcg từ côn trùng. như cây bắt ruồi, cây lắp ấm.
cây thụ phấn nhờ côn trùng thì có hoa màu sắc sặc sỡ thu hút côn trùng....

+ Các thành phần của quả:

- Vỏ quả: che chở và bảo vệ quả

- Bên trong vỏ quả có thịt quả: dự trữ chất dinh dưỡng

- Hạt: duy trì và phát triển nòi giống

+ Quả thịt: bơ, chôm chôm, măng cụt, vải, mãng cầu gai, mít, sầu riêng, dừa

+ Quả khô: mướp, sen

+ Các thành phần của quả:

- Vỏ quả: che chở và bảo vệ quả

- Bên trong vỏ quả có thịt quả: dự trữ chất dinh dưỡng

- Hạt: duy trì và phát triển nòi giống

+ Quả thịt: bơ, chôm chôm, măng cụt, vải, mãng cầu gai, mít, sầu riêng, dừa

+ Quả khô: mướp, sen

Dựa vào đặc điểm hình thái của vỏ quả để phân biệt quả khô (khi chín thì vỏ khô, cứng, mỏng) và quả thịt (khi chín thì mềm, vỏ dày, chứa đầy thịt quá).

• Quả khô: khi chín thì vỏ khô, cứng, mỏng
  • Quả khô nẻ khi chín vỏ khô và tự tách vỏ cho hạt rơi ra ngoài
  • Quả khô không nẻ khi chín vỏ quả không tự tách ra

• Quả thịt: khi chín thì mềm, vỏ dày, chứa đầy thịt quả

  • Quả mọng gồm toàn thịt
  • Qủa hạch có hạch cứng bao bọc lấy hạt

VD: quả khô : quả lúa (hạt lúa), quả thầu dầu, quả cải, quả đậu Hà Lan,,..

VD quả thịt :quả cà chua, quả xoài, quả táo ta, quả mận, quả chanh, quả chuối,...

Quả khô: quả cải, quả đậu Hà Lan, quả dừa, quả ớt, quả bồ kết,...

Quả thịt: quả xoài, quả cà chua, quả dưa hấu, quả bơ, quả đu đủ,...

- Quả cà chua.

- Quả đu đủ.

- Quả chanh.

- Quả dưa hấu.

- Quả chuối.

- ...

- Qủa chanh

- Qủa hồng

- Qủa cà chua

- Qủa cam

- Quả đu đủ

Vỏ, phôi, chất dinh dưỡng dự trữ.

Cấu tạo của hạt: Vỏ, phổi, chất dinh dưỡng dự trữ

Căn cứ vào vỏ quả khi chín chia quả thành hai loại: quả khô
và quả thịt.

*QUẢ KHÔ
*Quả khô: Khi chín vỏ: khô, cứng, mỏng.
*Có thể chia quả khô thành 2 loại:
- Quả khô nẻ: Khi chín, vỏ quả tự tách ra được. Ví dụ: Quả bông, quả đậu Hà lan, quả điệp, quả nổ…
-Quả khô không nẻ: Khi chín, vỏ quả không tự tách ra được. Ví dụ: Quả me, quả thìa là, quả chò, quả lạc…

*QUẢ THỊT:

* Có thể chia quả thịt thành 2 loại:
-Quả mọng: Quả khi chín gồm toàn thịt quả.
Ví dụ:Quả đu đủ, cà chua, chuối,….
- Quả hạch: Quả có hạch cứng bọc lấy hạt.
Ví dụ: Quả xoài, cóc, mơ, táo,…

Cách phát tán :

1. Tự phát tán: Gồm các loại quả khô nẻ làm tung hạt ra ngoài (Vd: quả cải, quả chi chi,...)

2. Phát tán nhờ gió: Gồm quả và hạt có cánh hoặc túm lông (Vd: quả bồ công anh, hạt hoa sữa,...)

3. Phát tán nhờ động vật: Gồm quả, hạt có gai hoặc móc cứng (Vd: quả ké đầu ngựa, quả cây xấu hổ,...) hay là thức ăn của động vật (Vd: hạt thông, quả khế,...)

*Ngoài ra: Con người cũng đã giúp cho quả và hạt phát tán đi rất xa và phát triển ở khắp nơi.