Chương VI. Trao đổi chất và năng lượng

Thực chất quá trình trao đổi chất và năng lượng diễn ra ở đâu?

Thực chất quá trình trao đổi chất và năng lượng diễn ra ở tế bào gồm quá trình đồng hóa và dị hóa.

Có thể nêu ngắn gọn vai trò của gan đối với hệ thống tiêu hóa và cơ thể như sau: – Biến đổi thức ăn thành những chất cần thiết cho sự sống và phát triển. – Sản xuất ra nhiều chất quan trọng sử dụng cho cơ thể. – Chuyển hoá các thuốc được hấp thụ từ đường tiêu hoá thành dạng cơ thể có thể dùng được, giải độc và bài tiết các chất độc trong cơ thể.

Gan là một cơ quan của các động vật có xương sống, bao gồm cả con người. Cơ quan này đóng một vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa và một số các chức năng khác trong cơ thể như dự trữ glycogen, tổng hợp protein huyết tương và thải độc.

- thai khi đôc. - tiết dịch mât nhu tuong hoa mo. - điều hoa nong do trong mau

Bữa sáng:

Bánh mì : 65g

Trứng ốp la: 25g

Chà bông: 10g

Hành + Ngò tươi: 10g

Chả: 15g

Bữa trưa:

Cơm: 150g (2 chén)

Thịt ba chỉ (75 g)

Đậu phụ xào (85 g)

Đậu cô ve xào (100 g)

Sữa chua tráng miệng (20g)

Bữa tối:

Cơm: 120 g

Cá thu: 100 g

Dưa cải muối: 15g

Canh rau ngót: 75 g

Sữa đậu nành: 65 g

Đu đủ chín: 100 g

1. Bữa sáng: - Bánh mì: 65gam + Kẹp 20g thịt gà xé
- Sữa đặc có đường: 15gam
2. Bữa trưa: - Cơm(gạo tẻ): 250gam
- Đậu phụ: 75gam
- Thịt lợn ba chỉ: 100gam
- Dưa cải bẹ xanh: 100gam
- 1 trái trứng luộc(hay chiên)
3. Bữa tối: - Cơm(gạo tẻ): 220gam
- Cá chép: 100gam
- Rau muống: 200gam

Ví dụ: Lượng thức ăn của một nữ sinh lớp 8 ăn trong một ngày
1. Bữa sáng: - Bánh mì: 65gam
- Sữa đặc có đường: 15gam
2. Bữa trưa: - Cơm(gạo tẻ): 200gam
- Đậu phụ: 75gam
- Thịt lợn ba chỉ: 100gam
- Dưa cải muối: 100gam
3. Bữa tối: - Cơm(gạo tẻ): 200gam
- Cá chép: 100gam
- Rau muống: 200gam

Hoặc:

1 bữa sáng
-xôi (gạo nếp) :140GAM
-sữa vinamilk có đuờng :120gam

2 bữa phụ lúc 9-30
táo:150gam

3 bữa trưa
-cơm(gạo tẻ):250gam
-trứng(bạn muốn trứng gì cũng được):200gam
-rau bắp cải:400gam
-thịt bò:120gam

4 bữa phụ thứ 2 lúc 14giờ
sữa chua:1hộp:150g

5 bữa tối
cơm:210gam
cá:85gam
rau cải:150gam

bạn có thể thêm bữa phụ thứ 3 lúc 21giờ 30 phút
mì sợi:85 gam

Lượng thức ăn của một nam sinh lớp 8 ăn trong một ngày:

1. Bữa sáng:

- Bánh mì: 65gam + Kẹp 20g thịt gà xé

- Sữa đặc có đường: 15gam

2. Bữa trưa:

- Cơm(gạo tẻ): 250gam

- Đậu phụ: 75gam

- Thịt lợn ba chỉ: 100gam

- Dưa cải bẹ xanh: 100gam

- 1 trái trứng luộc(hay chiên)

3. Bữa tối:

- Cơm(gạo tẻ): 220gam

- Cá chép: 100gam

- Rau muống: 200gam

Lượng thức ăn của một nam sinh lớp 8 ăn trong một ngày:

1. Bữa sáng:

- Bánh mì: 65gam + Kẹp 20g thịt gà xé

- Sữa đặc có đường: 15gam

2. Bữa trưa:

- Cơm(gạo tẻ): 250gam

- Đậu phụ: 75gam

- Thịt lợn ba chỉ: 100gam

- Dưa cải bẹ xanh: 100gam

- 1 trái trứng luộc(hay chiên)

3. Bữa tối:

- Cơm(gạo tẻ): 220gam

- Cá chép: 100gam

- Rau muống: 200gam

Bảng 37-2

Bảng 37-3

Câu 1. Cây có hoa có những loại cơ quan nào ? Chúng có chức năng gì ?

Đáp án : 1. (c); 2. (e) ; 3. (d) ; 4.(b) ; 5. (g) ; 6. (a).

Câu 2. Trong một cơ quan và giữa các cơ quan của cây có hoa có những mối quan hệ nào để cây thành một thể thống nhất ? Cho ví dụ.

Trả lời: Mọi cơ quan của cây có hoa đều có cấu tạo phù hợp với chức năng của nó.Trong hoạt động sống của cây các cơ quan có mối quan hệ chặt chẽ với nhau về chức năng.Tác động vào một cơ quan sẽ ảnh hưởng tới hoạt động của cơ quan khác và toàn bộ cây.

Câu 3. Hãy giải thích vì sao rau trồng trên đất khô cằn ít được tưới bón thì lá thường không xanh tốt, cây chậm lớn, còi cọc. năng suất thu hoạch sẽ thấp ?

Trả lời: Rau là loại cây có nhu cầu về nước rất cao. Nếu trồng rau trên đất khô cằn ít được tưới thì rề sẽ hoạt động yếu, hút được ít nước và muối khoáng. Thiếu nước và muối khoáng, lá cũng sẽ quang hợp kém, chỉ chế tạo được ít chất dinh dưỡng nên lá không thể xanh tốt. Các cơ quan khác như rễ thân được cung cấp ít chất dinh dưỡng cũng không thể lớn nhanh, kết quả cây còi cọc, năng suất thấp.

Ghi lại các số liệu còn thiếu vào bảng 37 - 2 trang 118; cách tính như sau; Lấy khối lượng A - A1 được khối lượng A2; khối lượng A2 đó chia cho 100 nhân với hàm lượng chất có trong nó.

VD: Ở Gạo tẻ. Cứ 100 g ăn được thì chứa 7,9 g prôtêin; trong bảng là 400g; tỉ lệ thải bỏ là 0 nên tỉ lệ ăn được là 400 => hàm lượng prôtêin có trong khẩu phần ăn là 400/100.7,9 = 31,6. Các số liệu khác tính tương tự.

Ở cá chép; cứ 100 g ăn được thì chứa 16 g prôtêin; trong bảng là 100g nhưng tỉ lệ thải bỏ ở cột A2 là 40 => tỉ lệ ăn được là 60; lấy 60/100.16 = 9,6 g

Sau khi tìm được các số liệu ở cột đó rồi; cộng tổng số lại.

Prôtêin = 31,6 + 9,6 + 5,1 + 8,2 + 16,2 + 1,2 + 1 + 5,4 + 0,9 + 1 + 1,35 = 81,55

Khả năng hấp thụ của cơ thể chỉ đạt 60% nên số prôtêin có ích là 81,55.60% = 49,83

Theo bảng nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam trang 120; nữ sinh lớp 8 từ độ tuổi từ 13 - 15 phải ăn đủ 55 g prôtêin mỗi ngày; khẩu phần nữ sinh trên đã không đủ; thiếu 6,07g; cần điều chỉnh ở 1 số món ăn để cung cấp chất dinh dưỡng cho hợp lí.

Các thành phần khác như lipit; gluxit .... cũng làm tương tự như trên; sau đó đánh giá khẩu phần của nữ sinh lớp 8; hợp lí hay không hợp lý; thiếu thừa chỗ nào để thêm bớt sao cho đạt tiêu chuẩn. Sau đó đối chiếu với bản thân; điều chỉnh sao cho hợp lí với độ tuổi; giới tính; tình trạng bệnh lí; sở thích; thói quen ... v ... v ....

Nếu yêu cầu của giáo viên là " Lập 1 khẩu phần cho bản thân em và tính toán như bảng trong SGK sau đó kiểm tra xem khẩu phần đó có phù hợp với tiêu chuẩn mà bản thân em phải đạt không. Việc lập khẩu phần cho bản thân nên chọn các món trong" Bảng Phụ Lục " SGK trang 121; các món đó có số liệu cụ thể nên có thể tính toán dễ dàng. Cách làm và tính toán tương tự như trên.

Khẩu phần ăn của một nữ sinh lớp 8:
1. Bữa sáng:
-Bánh mì: 65gam
-Sữa đặc có đường: 15 gam
2. Bữa phụ thứ nhất lúc 10 giờ:
-Sữa su su: 65 gam
3. Bữa trưa:
-Cơm (gạo tẻ): 200 gam
-Đậu phụ: 75 gam
-Thịt lợn ba chỉ: 100 gam
-Dưa cải muối: 100 gam
4. Bữa phụ thứ 2 lúc 17 giờ
-Nước chanh : 1 cốc
+ Chanh quả: 20 gam
+ Đường kính: 15 gam
5. Bưa tối:
-Cơm (gạo tẻ) : 200 gam
-Cá chép: 100 gam
- Rau muống : 200 gam
- Đu đủ chín: 100 gam

1. Bữa sáng:

- Bánh mì: 65gam + Kẹp 20g thịt gà xé
- Sữa đặc có đường: 15gam
2. Bữa trưa:

- Cơm(gạo tẻ): 250gam
- Đậu phụ: 75gam
- Thịt lợn ba chỉ: 100gam
- Dưa cải bẹ xanh: 100gam
- 1 trái trứng luộc(hay chiên)
3. Bữa tối:

- Cơm(gạo tẻ): 220gam
- Cá chép: 100gam
- Rau muống: 200gam

Ví dụ: Lượng thức ăn của một nữ sinh lớp 8 ăn trong một ngày
1. Bữa sáng:

- Bánh mì: 65gam
- Sữa đặc có đường: 15gam
2. Bữa trưa:

- Cơm(gạo tẻ): 200gam
- Đậu phụ: 75gam
- Thịt lợn ba chỉ: 100gam
- Dưa cải muối: 100gam
3. Bữa tối:

- Cơm(gạo tẻ): 200gam
- Cá chép: 100gam
- Rau muống: 200gam

cụ thể hơn dc ko

1. Bữa sáng: - Bánh mì: 65gam
- Sữa đặc có đường: 15gam
2. Bữa trưa: - Cơm(gạo tẻ): 200gam
- Đậu phụ: 75gam
- Thịt lợn ba chỉ: 100gam
- Dưa cải muối: 100gam
3. Bữa tối: - Cơm(gạo tẻ): 200gam
- Cá chép: 100gam
- Rau muống: 200gam

. Bữa sáng: - Bánh mì: 65gam + Kẹp 20g thịt gà xé
- 1 cốc sữa : 20 gam

Bữa phụ thứ nhất :

- 1 hộp sữa milo : 110g

Bữa trưa: - Cơm(gạo tẻ): 250gam
- Đậu phụ: 75gam
- Thịt lợn ba chỉ: 100gam
- Dưa cải bẹ xanh: 100gam
- 1 trái trứng luộc(hay chiên)

- Đu đủ : 300g

Bữa phụ thứ 2 :

- 1 hộp sữa chua : 100g

. Bữa tối: - Cơm(gạo tẻ): 220gam
- Cá chép: 100gam
- Rau muống: 200gam

- Chuối 60g