Chương IX. Thần kinh và giác quan - Hỏi đáp

Chưa hẳn là đúng tuy có thể coi là 1 cơ thể sống nhưng chưa đủ điều kiện để nó di chuyển và cử động cần thêm nhiều yếu tố nữa

Đúng vì

Hệ vận động: gồm bộ xương và hệ cơ(dây thần kinh). Cơ thường bám vào hai xương khác nhau nên khi cơ co làm cho xương cử động, giúp cho cơ thể di chuyển được trong không gian, thực hiện được các động tác lao động

• Hệ thần kinh: gồm não bộ, tủy sống và các dây thần kinh, có nhiệm vụ điều khiển sự hoạt động của tất cả các cơ quan, làm cho cơ thể thích nghi với những sự thay đổi của môi trường ngoài và môi trường trong. Đặc biệt ở người, bộ não hoàn thiện và phát triển phức tạp là cơ sở của mọi hoạt động tư duy

Câu 1:

CHUYỂN HOÁ : là các quá trình hoạt động hoá học xảy ra trong cơ thể sống, chuyển biến các thức ăn từ lúc bắt đầu vào cơ thể cho đến khi các chất cặn bã được thải ra ngoài; nhằm thoả mãn các nhu cầu của cơ thể về năng lượng, cấu tạo, phát triển, duy trì các mô; tạo ra các chất cần thiết cho các hoạt động hoàn chỉnh của cơ thể.

Câu 2+3:

Chuyển hóa vật chất và năng lượng ở tế bào bao gồm quá trình tổng hợp các sản phẩm đặc trưng cho tế bào của cơ thể, tiến hành song song với quá trình dị hóa để giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống.
Trao đổi chất và chuyển hóa vật chất và năng lượng liên quan chặt chẽ với nhau.

Ma túy là 1 chất gây kích thích mạnh.Sau khi được đưa vào cơ thể nó sẽ làm giảm đau, đồng thời gây ra các hiệu ứng khác như: ức chế hô hấp, kích thích tim, chống sự co thắt của nhu động ruột, và đặc biệt là gây cảm giác khoái lạc mà nhiều người sử dụng ma tuý mô tả là "không có cảm giác khoái lạc nào bằng", sau đó gây ra nghiện. Sở dĩ như vậy, vì sau khi vào cơ thể, morphin đã tìm và gắn được vào các điểm thụ cảm (receptor) của nó trong cở thể (gọi là Opioid Receptor - viết tắt OR). Các OR này có mặt ở nhiều cơ quan trong cơ thể, nhưng có nhiều nhất ở não và tuỷ sống.

Khi sử dụng lặp đi lặp lại nhiều lần, ma tuý gắn vào nhiều receptor, dẫn đến thay đổi một số chất sinh học đóng vai trò điều hoà các quá trình của cở thể, buộc cở thể phải tự điều chỉnh để quen dần với sự với sự có mặt của ma tuý ngoại sinh, một trong các sự điều tiết đó làm giảm "công suất" tiết ra morphin nội sing và cuối cùng là hoàn toàn không tiết ra các morphin nội sinh nữa. Lúc đó người sử dụng ma tuý không còn morphin nội sinh nên trở thành người phụ thuộc hoàn toàn vào ma tuý đưa vào bên ngoài vào, nếu không sự điều hoà hoạt động sinh lý của cơ thể (vốn do endorphin đảm nhiệm) sẽ bị hụt hẫng, rối loạn, dẫn đến những cơn vật vã dữ dội đến mức người sử dụng ma tuý không chịu đựng nổi, buộc phải tìm mọi cách đưa ma tuý vào cơ thể.

Tham khảo nhé p

(tham khảo tại đây)

Ma túy và tác hại của việc sử dụng ma túy | Bản chất và cơ sở sinh lý học của nghiện ma tuý | Y Học - Sức Khỏe | Sách hay | MaxReading.com

tiểu não phát triển mạnh ở những loài động vật có hoạt động phức tạp và động vật có vú và chim

Tiểu não được phát triển mạnh ở động vật có vú và chim.

Điều hòa , điều khiển và phối hợp mọi hoạt động của các cơ quan , hệ cơ quan trong cơ thể thành một khối thống nhất , đảm bảo cho cơ thể thích nghi với những thay đổi của môi trường sống

Hệ thần kinh có chức năng thực hiện sự thống nhất giữa cơ thể và môi trường bên ngoài, điều phối hoạt động tất cả các cơ quan và môi trường bên trong cơ thể nhờ tính cảm ứng. Những kích thích thu nhận từ các giác quan và các cảm thụ quan được phản ứng trở lại (làm co cơ, kích thích các tuyến bài tiết), nhờ các cấu trúc thần kinh truyền xung động từ cơ quan trung ương đến tận các mô, nội tạng.

Các tật của mắt
1. Cận thị là tật mà mắt chỉ có khả năng nhìn gần
Ở người bị cận thị, khi nhìn như người bình thường, ảnh của vật thường ở phía trước màng lưới, muốn cho ảnh rơi đúng trên màng lưới để nhìn rõ phải đưa vật lại gần hơn.
Nguyên nhân cận thị có thể là tật bẩm sinh do cầu mắt dài, hoặc do không giữ đúng khoảng cách trong vệ sinh học đường, làm cho thể thủy tinh luôn luôn phồng, lâu dần mất khả năng dãn

Cách khắc phục trong những trường hợp này : muốn nhìn rõ vật ở khoảng cách bình thường phải đeo kính cận (kính có mặt lõm - kính phân kì) để làm giảm độ hội tụ, làm cho ảnh lùi về đúng màng lưới

2. Viễn thị là tật mà mắt chỉ có khả năng nhìn xa (trái với cận thị)
Với khoảng cách như người bình thường nhìn rõ, thì ở người viễn thị, ảnh của vật thường hiện phía sau màng lưới, muốn nhìn rõ phải đầy vật ra xa.
Nguyên nhân có thể là do cầu mắt ngắn, hoặc ở người già thể thủy tinh bị lão hóa, mất tính đàn hồi, không phồng được

Cách khắc phục : muốn nhìn rõ vật ở khoảng cách bình thường, phải tăng độ hội tụ để kéo ảnh của vật từ phía sau về đúng màng lưới bằng cách đeo thêm kính lão (kính hội tụ)

0. Quan sát hình 28.1, mô tả khái quát cấu tạo hệ thần kinh của ng`. Hãy chú thích tên các bộ phận cấu tạo nên hệ cơ quan này (các từ gợi ý: hạch thần kinh, não bộ, tủy sống, dây thần kinh)

1.Đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh.

2. Cấu tạo của não bộ.

hình 28.1:

1:não bộ

2:tủy sống

3:hạch thần kinh

4:dây thần kinh

Khác biệt cơ bản nhất của 2 phân hệ thần kinh này chính là tác dụng đối lập của chúng lên cùng 1 cơ quan trong cơ thể. 
Thông thường, phân hệ giao cảm thường làm tăng hoạt động của cơ quan đó (ví dụ: tăng nhu động ruột), còn phân hệ đối giao cảm thì làm giảm (giảm nhu động ruột)
Phân hệ giao cảm truyền tín hiệu qua dây thần kinh giao cảm, còn phân hệ đối giao cảm thì theo dây thần kinh đối giao cảm. 
Trung khu của phân hệ giao cảm nằm ở sừng bên chất xám ( từ đốt 1 đến đốt 3) tủy sống, còn đối giao cảm ở não giữa, hành não và đốt tủy cùng. 
Bộ phận ngoại biên phân hệ giao cảm gồm các dây thần kinh và hạch, hạch xa cơ quan gần trung tâm, sợi trước hạch ngắn , sợi sau hạch dài; Ngoại biên phân hệ đối giao cảm: Chất trắng: hình thành các dây thần kinh: hạch gần cơ quan và xa trung tâm; sợi trước hạch dài và sợi sau hạch ngắn. 
Sự hoạt động đối lập mà thống nhất giữa 2 phân hệ này giúp điều hòa một cách nhịp nhàng các hoạt động sống sinh lý của cơ thể.

 Khác biệt cơ bản nhất của 2 phân hệ thần kinh này chính là tác dụng đối lập của chúng lên cùng 1 cơ quan trong cơ thể. 
 Thông thường, phân hệ giao cảm thường làm tăng hoạt động của cơ quan đó (ví dụ: tăng nhu động ruột), còn phân hệ đối giao cảm thì làm giảm (giảm nhu động ruột) < tất nhiên cũng có TH ngc lại, bạn có thể tham khảo thêm trong SGK sinh 8). 
 Phân hệ giao cảm truyền tín hiệu qua dây thần kinh giao cảm, còn phân hệ đối giao cảm thì theo dây thần kinh đối giao cảm. 
 Trung khu của phân hệ giao cảm nằm ở sừng bên chất xám ( từ đốt 1 đến đốt 3) tủy sống, còn đối giao cảm ở não giữa, hành não và đốt tủy cùng. 
 Bộ phận ngoại biên phân hệ giao cảm gồm các dây thần kinh và hạch, hạch xa cơ quan gần trung tâm, sợi trước hạch ngắn , sợi sau hạch dài; Ngoại biên phân hệ đối giao cảm: Chất trắng: hình thành các dây thần kinh: hạch gần cơ quan và xa trung tâm; sợi trước hạch dài và sợi sau hạch ngắn. 
 Sự hoạt động đối lập mà thống nhất giữa 2 phân hệ này giúp điều hòa một cách nhịp nhàng các hoạt động sống sinh lý của cơ thể.

Có ba loại tế bào hình nón, mỗi loại lại cảm nhận được chính xác từng màu sắc khác nhau trong ba màu : Đỏ (red), xanh lá cây (Green), xanh da trời (Blue). Mỗi một màu sắc khác nhau có thể được cấu thành bởi sự kết hợp theo “liều lượng” khác nhau của ba màu cơ bản này và mắt của chúng ta sẽ cảm nhận được màu sắc đó dựa trên việc từng loại tế bào nón trong võng mạc cảm nhận chúng như thế nào.

Các tế bào nón có thể cảm nhận được màu sắc chỉ bắt đầu từ cường độ ánh sáng của đêm trăng sáng cho tới ánh sáng thường ban ngày. Trong điều kiện ánh sáng yếu, tế bào nón không đủ nhạy cảm để cảm nhận được và lúc này chúng ta chỉ còn sử dụng các tế bào que. Bởi vì tế bào que thì không thể cảm nhận được màu sắc và chi tiết của vật thể nên trong điều kiện ánh sáng yếu, chúng ta chỉ có thể thấy được các màu đen/trắng cũng như vật thể hình khối không rõ ràng.

vì ban đêm ánh sáng yếu, nên chỉ có tế bào que tiếp nhận kích thích ánh sáng nhưng nhiều tế bào que mới liên hệ với 1TBTK thị giác nên làm mờ ảnh đi và ta không nhìn thấy rõ màu sắc của vật

*VD phản xạ có Đk:

+Ai đã từng ăn xoài khi nhìn thấy đĩa xoài thì tiết ra nước bọt

+Phản xạ tập thể dục vào buổi sáng,khi nghe thấy nhạc thì tập thể dục

+Nếu nh ln đã ăn khế chua,về sau thấy khế chua là tiết nước bọt

+Phản xạ xếp hàng vào lớp

+Cá heo chơi bóng

+Cá heo lm xiếc

+Bụi bay trên đg dùng tay che môi

*VD phản xạ KĐK:

+Nếu bị dính tay vào mắt,mắt nhăm lại

+Phản xạ bú ở trẻ mới sinh

+Phản xạ mút tay ở trẻ em

+Trẻ em sinh ra đã biết khóc

Các khí độc hại như: CO; nicotin; CO2; ... có trong sự cháy của rừng, có trong công nghiệp các nhà máy hóa chất, ...

Ảnh hưởng đến hệ hô hấp: Làm tê liệt lớp lông rung; Nguy cơ bị bệnh về đường hô hấp: ung thư phổi; ung thư vòm họng; ...

- Các chất độc hại của nhà máy, nước thải trong công nghiệp, các hóa chất được thải ra môi trường, ...

Ảnh hưởng đến đường tiêu hóa của người, gây những bênh như: Ung thư gan, viêm dạ dày, ...

Bạn có thể mất tiền bạc, có thể mất sức khỏe nhưng kiến thức của bạn, sẽ không mất, nếu bạn trau dồi, bổ sung và hoàn thiện nó từng ngày. Kiến thức sẽ giúp bạn trở thành người đứng bên trên tất cả mọi người. Một người giàu có mà hiểu biết nông cạn, ít học sẽ không được mọi người trọng vọng bằng một người nghèo nhưng từ tốn, giàu kiến thức và uyên bác.

Sự uyên bác này có được chính từ sự tự trau dồi kiến thức, mà kiến thức quý giá nhất, chính từ những tư liệu, tài liệu sống quý giá mà người viết sách đã chắt lọc trong từng câu chữ, ngôn từ của mình.

sen

cồ qúy thạnh

Cung phản xạ vận động:
-Trung ương thần kinh (TƯTK): nằm ở sườn sau của tủy sống
-Thần kinh ngoại biên (TKNB): từ TƯTK đến cơ quan chỉ có một nơron
Cung phản xạ sinh dưỡng:
-TƯTK: nằm ở sườn bên của tủy sống và trụ não
-TKNB: từ TƯTK đến cơ quan có 2 nơron và một hạch thần kinh ( từ trung ương đến hạch là nơron trước hạch; từ hạch đến các cơ quan là nổi sau hạch)

a) Các tật về mắt : Cận thị, viễn thị và loạn thị

b) Nguyên nhân : - Cận thị: Do cầu mắt dài, thể thủy tinh quá phồng

- Viễn thị: Do cầu mắt ngắn, thể thủy tinh lão hóa, mất khả năng điều tiết, bẩm sinh, cầu mắt ngắn hoặc dài, do không dữ đúng khoảng cách, xem TV gần hoặc xem trong bóng tối, học bài trong bóng tối, xem quá chói, sáng

- Loạn thị: Do giác mạc không phẳng nên tia sáng không hội tụ được

c) Biện pháp bảo vệ: - Cận thị: Đeo kính mặt lõm(kính phân kì)

- Viễn thị : Đeo kính mặt lồi( kính lão)

- Loạn thị: Đeo kính thấu kính không phẳng cho phép nhìn rõ các vật

* Đối với những người có bệnh mắt tì phải rửa nước muối pha loãng thường xuyên. Dùng khăn riêng để lau. Ăn nhiều chất có vitamin A

Chúc bạn học tốt

Các biện pháp phòng tránh các tật và bệnh về mắt :

- Không dùng tay bẩn dụi vào mắt.
- Tránh học hay đọc sách báo ở nơi thiếu ánh sáng hoặc lúc đi trên tàu xe.
- Giữ khoảng cách thích hợp khi đọc sách
- Rửa mắt thường xuyên bằng nước muối loãng.
- Không dùng chung khăn để tránh các bệnh về mắt
- Ăn uống thức ăn có sinh tố A để tránh bệnh quáng gà , bệnh khô giác mạc

- Các khí độc hại như: CO; nicotin; CO_2; ... có trong sự cháy của rừng, có trong công nghiệp các nhà máy hóa chất, ...

\(\rightarrow\) Ảnh hưởng đến hệ hô hấp: Làm tê liệt lớp lông rung; Nguy cơ bị bệnh về đường hô hấp: ung thư phổi; ung thư vòm họng; ...

- Các chất độc hại của nhà máy, nước thải trong công nghiệp, các hóa chất được thải ra môi trường, ...

\(\rightarrow\) Ảnh hưởng đến đường tiêu hóa của người, gây những bênh như: Ung thư gan, viêm dạ dày, ...