Bài 59. Sự điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết

Tuyến nội tiết là một hệ thống các tuyến sản xuất và tiết ra hormone vào máu để điều hòa các hoạt động của cơ thể. Các tuyến nội tiết phối hợp và điều hòa hoạt động của nhau thông qua cơ chế phản hồi âm dương, giúp duy trì sự cân bằng hormone trong cơ thể.

Ví dụ về sự phối hợp và điều hòa hoạt động của tuyến nội tiết là quá trình điều hòa nồng độ đường trong máu. Khi nồng độ đường trong máu tăng lên, tuyến tụy sẽ sản xuất hormone insulin để giúp tế bào hấp thụ đường từ máu vào bên trong tế bào. Đồng thời, tuyến thượng thận sẽ giảm sản xuất hormone cortisol để giảm đường trong máu. Khi nồng độ đường trong máu giảm xuống, tuyến tụy sẽ ngừng sản xuất insulin và tuyến thượng thận sẽ sản xuất hormone cortisol để tăng đường trong máu.

Sự phối hợp và điều hòa hoạt động của các tuyến nội tiết là rất quan trọng để duy trì sự cân bằng hormone trong cơ thể. Nếu có bất kỳ sự cố nào trong hệ thống này, có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như tiểu đường, bệnh tuyến giáp, bệnh Addison, v.v. Do đó, việc duy trì sự cân bằng hormone là rất quan trọng để duy trì sức khỏe và tránh các vấn đề liên quan đến tuyến nội tiết.

- Khi Hoocmon tăng trưởng GH tiết nhiều thì có thể khiến cơ thể phát triển cao hơn so với bình thường (hội chứng người khổng lồ)

- Khi Hoocmon tăng trưởng GH tiết ít thì có thể khiến cơ thể phát triển kém hơn so với bình thường (còi cọc-bệnh lùn)

Hệ thống nội tiết được xem như “nhạc trưởng” của cơ thể, bao gồm một mạng lưới các tuyến sản xuất và giải phóng hormone, giúp kiểm soát nhiều chức năng quan trọng, đặc biệt là khả năng chuyển hóa năng lượng giúp các tế bào và cơ quan vận hành. Các tuyến nội tiết không chỉ chịu sự điều khiển của các hoocmôn tuyến yên mà ngược lại, hoạt động của tuyến yên đã được tăng cường hay kim hãm cũng bị sự chi phối của hoocmôn do các tuyến này tiết ra.

Nếu hệ thống nội tiết hoạt động không tốt và bị rối loạn có thể gặp các vấn đề về phát triển. Nồng độ hormone trong cơ thể quá cao hoặc quá thấp, đều dẫn đến nội tiết tố bị rối loạn. Các bệnh và rối loạn nội tiết cũng xảy ra nếu cơ thể không đáp ứng với kích thích tố theo cách nó được yêu cầu.