Bài 19. Phong trào Cách mạng trong những năm 1930 - 1935

Hưởng ứng phong trào đấu tranh do Đảng phát động liên tiếp trong các tháng 2,3,4 năm 1930 nổ ra các cuộc bãi công của 3000 công nhân đồn điền Phú Riềng, 4000 công nhân nhà máy sợi Nam Định, 400 công nhân nhà máy Diêm cưa Bến Thủy, công nhân nhà máy xi măng Hải Phòng, nhà máy Ba Son, khu mỏ Mông Dương,… Ngoài ra, còn có cuộc đấu tranh của nông dân tiêu biểu là nông dan Tiền Hải - Thái Bình, Bình Lục - Hà nam, Nghệ An, Hà Tĩnh. Như vậy, các cuộc đấu tranh trên tuy ít nhưng đã diễn ra lẻ tẻ khắp trong toàn quốc. Trong các cuộc đấu tranh đó không chỉ có công nhân mà còn có cả nông dân. Mục tiêu đấu tranh chủ yếu là đấu tranh kinh tế đòi cải thiệt đời sống. Nhưng tất cả các cuộc đấu tranh trên đã diễn ra trong điều kiện mới. Đều do Đảng trực tiếp lãnh đạo. Những cuộc đấu tranh trên thực sự đã khởi động cho cao trào mới.    Nhân ngày quốc tế lao động 1/5/1930, Đảng chủ trương phát động phong trào đấu tranh đòi thực dân Pháp phải có những biện pháp giảm bớt những hậu quả của cuộc khủng hoảng kinh tế, cải thiện đời sống cho nhân dân, chống địch khủng bố, đòi thả tự do cho các chiến sĩ cách mạng. Thông qua, các cuộc đấu tranh đó để tỏ dấu hiệu đoàn kết với vô sản thế giới, biểu dương lực lượng của mình và để rền luyện tổ chức quần chúng.    Chủ trương trên hợp với nguyện vọng của quần chúng nên suốt từ nam ra Bắc, từ nông dân đến công nhân đã nổ ra nhiều cuộc đấu tranh sôi nổi. Trong ngày 1/5/1930 đã nổ ra nhiều cuộc đáu tranh tiêu biểu nhất là 2 cuộc đấu tranh ở nông thôn. Đó là cuộc đấu tranh của 5000 công nhân nhà máy diêm cưa Bến Thủy với hàng ngàn nông dân các vùng lân cận thi xã Vinh và cuộc đấu tranh của 3000 nông dân huyện Thanh Chương. Thực dân Pháp đàn áp dã man trước những yêu cầu chính đáng gây lên lòng căn phẫn cao độ trong quần chúng nhân dân. Vì vậy, sau ngày 1/5/1930 phong trào phát triển thành 1 cao trào.    Sự kiện đánh dấu sự phát triển của cao trào đạt đến đỉnh cao đó là phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh.    Tại Nghệ An, Xô viết ra đời từ tháng 9/1930 ở các xã thuộc huyện Thanh Chương, Nam Đàn, một phần huyện Anh Sơn, Nghi Lộc, Hưng Nguyên, Diễn Châu. Ở Hà Tĩnh, Xô viết hình thành ở các xã thuộc huyện Can Lộc, Nghi Xuân, Hương Khê vào cuối 1930 đầu 1931. Các xô viết đã thực hiện quyền làm chủ của quần chúng, điều hành mọi mặt đời sống xã hội (chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội). Xô viết – Nghệ Tĩnh là đỉnh cao của phong trào cách mạng 1930 – 1931. Tuy chỉ tồn tại được 4 – 5 tháng nhưng đó là nguồn cổ vũ mạnh mẽ quần chúng nhân dân trong cả nước.     Sở dĩ, phong trào cách mạng ở Nghệ Tĩnh lên cao là do nhân dân Nghệ An – Hà Tĩnh vốn có tinh thần yêu nước bất khuất, trong lịch sử điển hình có cuộc khởi nghĩa Hương Khê. Đồng thời, do tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế vào miền Trung nghèo nàn lạc hậu dẫn đến đời sống nhân dân khó khăn. Sự bóc lột của đế quốc – phong kiến khiến cho nhân dân ở nơi đây rất căm phẫn. Mâu thuẫn dân tộc và mâu thuẫn giai cấp trở nên sâu sắc và đã dẫn đến đấu tranh. Ở Nghệ Tĩnh có cơ sở công nghiệp Vinh – Bến Thủy là trung tâm kĩ nghệ lớn nhất Trung Kì, là điều kiện thuận lợi cho liên minh công – nông. Các cơ sở Đảng ở Nghệ An tương đối vững mạnh. Khi phong trào quần chúng nổ ra, Đảng Cộng sản đã kịp thời lãnh đạo nhân dân đấu tranh, nên cuộc đấu tranh đã có tổ chức, có sự phối hợp chặt chẽ với nhau và hình thức đấu tranh cũng trở nên hết sức quyết liệt.     Như vậy, có thể thấy thực tế đấu tranh của quần chúng nhân dân cả nước và riêng ở Nghệ Tĩnh đã khẳng định các phong trào cách mạng trong nửa đầu 1930 của toàn quốc và riêng ở Nghệ Tĩnh đã lên cao. 

- Khi chính quyền của đế quốc, phong kiến ở nhiều huyện bị tê liệt, nhiều xã tan rã, các ban chấp hành nông hội xã do các Chi bộ Đảng lãnh đạo đứng ra quản lí mọi mặt đời sống chính trị và xã hội ở nông thôn, làm nhiệm vụ của chính quyền nhân dân theo hình thức Xô viết. Lần đầu tiên nhân dân ta thực sự nắm chính quyền ở một số huyện ở hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh.

- Căn cứ vào các ý : Ai là người quản lí công việc ở thôn, xã ? Hình thức chính quyền ra sao ? Các chính sách về chính trị, kinh tế, xã hội để khẳng định Xô viết Nghệ - Tĩnh thật sự là chính quyền cách mạng của quần chúng dưới sự lãnh đạo của Đảng

 + Về chính trị : chính quyền cách mạng đã kiên quyết trấn áp bọn phản cách mạng, bãi bỏ các thứ thuế, thực hiện quyền tự do dân chủ cho nhân dân, thành lập các đoàn thể cách mạng dưới hình thức các nông hội, Công hội, Hội tương tế...

+ Về kinh tế: chia lại ruộng đất công cho nông dân, bắt địa chủ giảm tô, xóa nợ.

+ Về văn hóa, giáo dục : khuyến khích nhân dân học chữ Quốc ngữ, bài trừ mê tín dị đoan và các tệ nạn xã hội, tuyên truyền ý thức chính trị cho quần chúng...

Mất luôn bài đăng

Điểm giống nhau giữa luận cương chính trị và cưỡng lĩnh của Đảng

Về phương hướng chiến lược của cách mạng, cả 2 văn kiện đều xác định được tích chất của cách mạng Việt Nam là: Cách mạng tư sản dân quyền và thổ địa cách mạng, bỏ qua giai đoạn tư bản chủ nghĩa để đi tới xã hội cộng sản, đây là 2 nhiệm vụ cách mạng nối tiếp nhau không có bức tường ngăn cách. Phương hướng chiến lược đã phản ánh xu thế của thời đại và nguyện vọng đông đảo của nhân dân Việt Nam.

 

Về nhiệm vụ cách mạng, đều là chống đế quốc, phong kiến để lấy lại ruộng đất và giành độc lập dân tộc.

 

Về lực lượng cách mạng, chủ yếu là công nhân và nông dân. Đây là hai lực lượng nòng cốt và cơ bản đông đảo trong xã hội góp phần to lớn vào công cuộc giải phóng dân tộc nước ta.

 

Về phương pháp cách mạng, sử dụng sức mạnh của số đông dân chúng Việt Nam cả về chính trị và vũ trang nhằm đạt mục tiêu cơ bản của cuộc cách mạng là đánh đổ đế quốc và phong kiến, giành chính quyền về tay công nông.

 

Về vị trí quốc tế, cách mạng Việt Nam là một bộ phận khăng khít với cách mạng thế giới đã thể hiện sự mở rộng quan hệ bên ngoài, tìm đồng minh cho mình.

 

Lãnh đạo cách mạng là giai cấp công nhân thông qua Đảng cộng sản. “Đảng là đội tiên phong của vô sản giai cấp phải thu phục cho được đại bộ phận giai cấp mình, phải làm cho giai cấp mình lãnh đạo được dân chúng”. Như Hồ Chí Minh đã từng nói: “Đảng Cộng sản Việt Nam là sản phẩm của sự kết hợp chủ nghĩa Mác – Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam”. Sự giống nhau trên là do cả hai văn kiện đều thấm nhuần chủ nghĩa Mác-Lênin và cách mạng vô sản chiụ ảnh hưởng của cách mạng tháng Mười Nga vĩ đại năm 1917.

Bên cạnh những điểm giống nhau, hai cương lĩnh trên có một số điểm khác sau: Cương lĩnh chính trị xây dựng đường lối của cách mạng Việt Nam còn Luận cương rộng hơn (Đông Dương).

 

Điểm khác nhau giữa luận cương chính trị và cưỡng lĩnh của Đảng

Một là, xác định kẻ thù và nhiệm vụ, mục tiêu của cách mạng: Trong cương lĩnh chính trị xác định kẻ thù, nhiệm vụ của cách mạng là đánh đổ giặc Pháp sau đó mới đánh đổ phong kiến và tay sai phản cách mạng( nhiệm vụ dân tộc và dân chủ). Nhiệm vụ dân tộc được coi là nhiệm vụ trọng đại của cách mạng, nhiệm vụ dân chủ cũng dựa vào vấn đề dân tộc để giải quyết. Như vậy mục tiêu của cương lĩnh xác định: làm cho Việt Nam hoàn toàn độc lập, nhân dân được tự do, dân chủ, bình đẳng, tịch thu ruộng đất của bọn đế quốc Việt gian chia cho dân cày nghèo, thành lập chính phủ công nông binh và tổ chức cho quân đội công nông, thi hành chính sách tự do dân chủ bình đẳng phổ thông giáo dục theo hướng công nông hóa. Trong Luận cương chính trị thì xác định phải “tranh đấu để đánh đổ các di tích phong kiến, đánh đổ các cách bóc lột theo lối tiền tư bản và để thực hành thổ địa cách mạng cho triệt để” và “đánh đổ đế quốc chủ nghĩa Pháp, làm cho Đông Dương hoàn toàn độc lập”.

 

Hai nhiệm vụ chiến lược dân chủ và dân tộc được tiến hành cùng một lúc có quan hệ khăng khít với nhau. Việc xác định nhiệm vụ như vậy của Luận cương đã đáp ứng những yêu cầu khách quan đồng thời giải quyết hai mâu thuẫn cơ bản trong xã hội Việt Nam lúc đó là mâu thuẫn dân tộc và mâu thuẫn giai cấp đang ngày càng sâu sắc. Tuy nhiên, Luận cương chưa xác định được kẻ thù, nhiệm vụ hàng đầu ở một nước thuộc địa nửa phong kiến nên không nêu cao vấn đề dân tộc lên hàng đầu đó là nêu cao vấn đề đấu tranh giai cấp, vấn đề cách mạng ruộng đất.

Hai là, về lực lượng cách mạng: Trong Cương lĩnh chính trị xác định lực lượng cách mạng là giai cấp công nhân và nông dân nhưng bên cạnh đó cũng phải liên minh đoàn kết với tiểu tư sản, lợi dụng hoặc trung lập phú nông, trung nông, tiểu địa chủ và tư bản Việt Nam chưa rõ mặt phản cách mạng.

 

Như vậy, ngoài việc xác định lực lượng nòng cốt của cách mạng là giai cấp công nhân thì cương lĩnh cũng phát huy được sức mạnh của cả khối đoàn kết dân tộc, hướng vào nhiệm vụ hàng đầu là giải phóng dân tộc. Với Luận cương thì xác định giai cấp vô sản và nông dân là hai động lực chính của cách mạng mạng tư sản dân quyền, trong đó giai cấp vô sản là đông lực chính và mạnh, là giai cấp lãnh đạo cách mạng, nông dân có số lượng đông đảo nhất, là một động lực mạnh của cách mạng, còn những giai cấp và tầng lớp khác ngoài công nông như tư sản thương nghiệp thì đứng về phía đế quốc chống cách mạng, còn tư sản công nghiệp thì đứng về phía quốc gia cải lương và khi cách mạng phát triển cao thì họ sẽ theo đế quốc. Điều đó cho thấy ta chưa phát huy được khối đoàn kết dân tộc, chưa đánh giá đúng khả năng cách mạng của tầng lớp tiểu tư sản, khả năng chống đế quốc và phong kiến ở mức độ nhất định của tư sản dân tộc, khả năng lôi kéo một bộ phận trung, tiểu địa chủ tham gia mặt trận dân tộc thống nhất chống đế quốc và tay sai.

 

Tóm lại, Luận cương đã thể hiện là một văn kiện tiếp thu được những quan điểm chủ yếu của Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt, Điều lệ tóm tắt, xác định được nhiệm vụ nòng cốt của cách mạng.

Tham khảo ạ!

Là học sinh chúng ta cần :

- Học tập thật giỏi để trở thành con ngoan trò giỏi cháu ngoan Bác Hồ trở thành người có ích cho xã hội .

- Tuyên truyền truyền thống ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

-Biết ơn,tưởng nhớ các vị anh hùng của dân tộc.

- Biết quý trọng và giữ gìn những gì tổ tiên, ông cha để lại.

– Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1933 đã tác động nặng nề đến nền kinh tế Đông Dương. Nhiều nhà máy, xí ngiệp , đồn điền đã bị thu hẹp quy mô sản xuất . Hàng vạn công nhân bị sa thải. Đời sống của các tầng lớp nhân dân lao động vô cùng khó khăn….do đó họ chỉ có một con đường là vùng dậy đấu tranh.

– Nhân dân ta vốn có truyền thống đấu tranh anh dũng. Sau cuộc khởi nghĩa Yên Bái (2-1930), thực dân Pháp đã lập Hội đồng đề hình thường trực, đưa hàng loạt chiến sĩ yêu nước lên máy chém. Lòng căm thù của các tầng lớp nhân dân Việt Nam đối với bọn thực dân đế quốc càng sâu sắc. Do đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam phong trào đấu tranh của quần chúng đã phát triển mạnh mẽ khắp ba miền Bắc-Trung-Nam, phong trào phát triển thành cao trào cách mạng diễn ra hết đợt này đến đợt khác cho tới giữa năm 1931.

– Nghệ Tĩnh là nơi phong trào cách mạng phát triển nhất: Khí thế phong trào sục sôi , quyết liệt, rộng khắp ở hai tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh. Một hình thức chính quyền nhân dân kiểu Xô-Viết được thành lập.

Các đảng viên trong nhà tù của bọn thực dân Pháp đã nêu cao khí phách kiên cường, bất khuất, kiên trì đấu tranh bảo vệ lập trường, quan điểm cách mạng của Đảng, biến nhà tù thành trường học cách mạng và vẫn tìm mọi cách để liên hệ với các cơ sở Đảng ở bên ngoài.

Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới diễn ra đầu tiên ở Mĩ (tháng 10-1930) rồi lan nhanh sang các nước tư bản khác, tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế, xã hội của các nước tư bản.
- Pháp là nước tư bản nên chịu chung tác động của cuộc khủng hoảng này. Khủng hoảng diễn ra ở Pháp rồi lan nhanh ra các thuộc địa và phụ thuộc của Pháp, trong đó có Việt Nam.
- Dưới tác động của cuộc khủng hoảng, nền kinh tế, xã hội Việt Nam bị khủng hoảng nặng nề :
+ Nông nghiệp, công nghiệp bị suy sụp, xuất nhập khẩu bị đình đốn, hàng hóa khan hiếm (do nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc hoàn toàn vào Pháp).
+ Khủng hoảng kinh tế đã tác động tới tất cả các tầng lớp, giai cấp trong xã hội Việt Nam, làm cho đời sống của các tầng lớp nhân dân vô cùng cực khổ (nhà máy bị đóng cửa, công nhân không có việc làm hoặc có việc làm thì lương rất thấp ; sản xuất nông nghiệp sa sút do xuất khẩu lúa gạo bị đình trệ, nông dân bị bần cùng hoá...; đời sống của tư sản, tiểu tư sản bấp bênh...).
+ Thực dân Pháp còn tăng cường chính sách thuế khóa, làm cho đời sống của nhân dân càng thêm cùng cực

Sau khi nắm chính quyền Xô viết Nghệ - Tĩnh đã đưa ra một loạt các chính sách thể hiện tính dân chủ cao:

- Về chính trị: chính quyền cách mạng đã kiên quyết trấn áp bọn phản cách mạng, bãi bỏ các thứ thuế, thực hiện quyền tự do dân chủ cho nhân dân, thành lập các đoàn thể cách mạng dưới hình thức các Nông hội, Công hội, Hội tương tế,...

- Về kinh tế: chia lại ruộng đất công cho nông dân, bắt địa chủ giảm tô, xóa nợ.

- Về văn hóa, giáo dục: khuyến khích nhân dân học chữ Quốc ngữ, bài trừ mê tín dị đoan và các tệ nạn xã hội, tuyên truyền ý thức chính trị cho quần chúng...

⟹ Như vậy thông qua những việc làm trên, Xô viết Nghệ - Tĩnh thật sự là chính quyền cách mạng của quần chúng dưới sự lãnh đạo của Đảng.