Bài 14 : Đông Nam Á - Đất liền và đảo - Hỏi đáp

* Vị trí địa lí:

- Đông Nam Á gồm 2 phần:đất liền là bán đảo Trung Ấn, hải đảo là quần đảo Mã Lai.

- Khi vực là cầu nối giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, giữa châu Á và châu Đại Dương.

- Vị trí địa lí ảnh hưởng sâu sắc đến khí hậu cảnh quan khu vực.

- Có ý nghĩa lớn về kinh tế và quân sự.

* Ý nghĩa:
- Thuận lợi cho giao lưu, phát triển kinh tế.
- Tạo sản phẩm Nông nghiệp đa dạng.
- Tạo nền văn hoá đa dạng.
- Giao lưu, phát triển tổng hợp kinh tế biển.

* Vị trí địa lí:
- Nằm ở phía Đông Nam châu Á.
- Nằm trong khu vực nội chí tuyến.
- Cầu nối 2 đại dương: TBD và ÂDD.
- Cầu nối lục địa Á - Âu với lục địa Ôxtrâylia.
- Giáp 2 nền văn minh lớn: Trung Quốc và Ấn Độ.

* Ý nghĩa:
- Thuận lợi cho giao lưu, phát triển kinh tế.
- Tạo sản phẩm Nông nghiệp đa dạng.
- Tạo nền văn hoá đa dạng.
- Giao lưu, phát triển tổng hợp kinh tế biển.

- Phần đất liền:

+ Nửa phía tây có nhiều hệ thống núi, sơn nguyên cao, hiểm trở và các bồn địa rộng.

+ Nửa phía đông là các vùng đồi, núi thấp xen các đồng bằng rộng và bằng phẳng.

+ Các dải núi của bán đảo Trung Ấn là những dải núi nối tiếp dãy Hi-ma-lay-a chạy dài theo hướng bắc - nam và tây bắc - đông nam, bao quanh những khối cao nguyên thấp.

- Phần hải đảo

+ Là vùng núi trẻ.

+ Mệnh danh là vành đai lửa Thái Bình Dương do ở đây địa hình không đồng đều có nhiều núi lửa.

Vị trí địa lí khu vực Đông Nam Á:

• Nằm ở phía Đông Nam của châu Á.
• Đông Nam Á gồm phần đất liền và hải đảo.
• Nằm hoàn toàn trong đới khí hậu nhiệt đới.
• Tiếp giáp với Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, là cầu nối giữa châu Á và châu Đại Dương

=> Có ý nghĩa quan trọng về mặt tự nhiên và kinh tế

Trải dài từ khoảng 10^oN -> 28^oB

Gồm 11 quốc gia: VN, Mianma, Inđônêxia, Malaysia, Thái Lan, Campuchia, Philippin, Brunây, Xingapo, Đông Timo, Lào.

Nằm ở phái Đông Nam châu Á.

Được bao bọc bởi biển và đại dương: Biển Đông, vịnh Thái Lan, biển Xulu, biển Philippin, biển Anđaman, biển Xulavêdi, Thái BÌnh Dương, Ấn Độ Dương,.....

Tick cho mik nha!!!!!!!!!!!!!

Phần lớn lãnh thổ thuộc đới khí hậu nhiệt đới, nằm phía đông nam châu Á, trong khoảng vĩ độ 10⁰N đến 26⁰B.

- Tiếp giáp:

+ Phía Bắc giáp Trung Quốc và Mông Cổ.

+ Phía Đông, Tây và phía Nam giáp vùng biển Thái Bình Dương.

* Đặc điểm địa hình Đông Nam Á:

- Địa hình Đông Nam Á chủ yếu là núi và cao nguyên.

- Phần đất liền:

+ Các dải núi nối tiếp dãy Hi-ma-lay-a cao chạy hướng bắc – nam và tây bắc – đông nam, bao quanh những khối núi cao nguyên thấp.

+ Các dãy núi chính: A-ra-can, Tan, Luông Pha Băng, Các- đa-môn, Hoàng Liên Sơn, Trường Sơn, Đăng-rếch. Các cao nguyên lớn: San, Hứa Phan, Cò Rạt, Bô – lô –ven, Lâm Viên.

+ Thung lũng sông cắt xẻ sâu, địa hình bị chia cắt mạnh.

+ Đồng bằng phù sa tập trung ven biển và hạ lưu các con sông. Các đồng bằng lớn: đồng bằng I-ra-oa-đi, đồng bằng sông Mê-Nam, đồng bằng sông Cửu Long, đồng bằng sông Hồng.

- Phần hải đảo:

+ Địa hình đồi núi chiêm phần lớn diện tích và các dải đồng bằng ven biển.

+ Nằm trong khu vực bất ổn định của vỏ Trái Đất, thường xảy ra động đất, núi lửa (đặc biệt quần đảo In-đô-nê-xi-a).

* Ý nghĩa của các đồng bằng châu thổ:

- Địa hình bằng phẳng là nơi xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, các nhà máy, xí nghiệp, nhà ở....thuận lợi cho hoạt động sống, phát triển kinh tế của các nước.

- Đồng bằng châu thổ màu mỡ, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, hình thành các vùng chuyên canh cây lương thực lớn.

- Dễ dàng cho giao thông qua lại, thúc đẩy giao lưu kinh tế.

- Đông Nam Á nằm ở đông nam châu Á, tiếp giáp Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, cầu nối giữa lục địa Á-Âu với Lục địa Úc.
- Đông Nam Á bao gồm hệ thống bán đảo, đảo, quần đảo xen giữa biển rất phức tạp.
-Đông Nam Á có vị trí quan trọng, nơi giao thoa của nhiều nền văn hóa lớn, nơi các cường quốc cạnh tranh ảnh hưởng.
- Gồm 11 quốc gia: Việt Nam, Lào, Campuchia, Singapo, Thái Lan, Mianma, Malaysia, Indonexia, Philippin, Brunay, Đông timo.

Địa hình : 3/4 đồi núi tập trung chủ yếu ở phía tây và tây bắc. thấp dần từ tây sang đông theo các dạng địa hình núi cao -> núi thấp -> trung du -> đồng bằng -> ven biển -> biển
khí hậu : là một nước nhiệt đới gió mùa có 2 mùa khá rỗ rệt là mùa mưa và mùa khô chịu ảnh hưởng lớn của các thiên tai hằng năm
sông ngòi : hệ thống chằng chịt nhưng chủ yếu là sông ngắn dốc chủ yếu bắt đầu từ các rừng già hiểm trở
đất đai : đa dạng các loại đất như đât feralit, đất bazan , đất xám, đất phù sa,..............
tài nguyên thiên nhiên : giàu có đa dạng về các loại tn rừng , biển , khoáng sản ,.............
=> vn là nc có đặc điểm tn phong phú đa dạng, có nhiều thuận lợi song cũng gặp rất nhiều khó khăn cho đời sống và sản xuất

Đặc điểm tự nhiên của khu vực Đông Nam Á là:

a) Địa hình

Các dải núi của bán đảo Trung Ấn là những dải núi nối tiếp dãy Hi-ma-lay-a chạy dài theo hướng bắc - nam và tây bắc - đông nam, bao quanh những khối cao nguyên thấp. Các thung lũng sông cắt xẻ sâu làm cho địa hình của khu vực bị chia cắt mạnh. Đồng bằng phù sa tập trung ờ ven biển và hạ lưu các sông.

Phần hải đảo là nơi thường xảy ra động đất, núi lửa do nằm trong khu vực không ổn định của vỏ Trái Đất. Vùng đất liền và thềm lục địa của khu vực chứa nhiều tài nguyên quan trọng như quặng thiếc, kẽm, đổng, than đá, khí đốt, dầu mỏ...

b) Khí hậu, sông ngòi và cảnh quan
Gió mùa mùa hạ của khu vực Đông Nam Á xuất phát từ vùng áp cao của nửa cầu Nam thổi theo hướng đông nam. vượt qua Xích đạo và đổi hướng thành gió tây nam nóng, ẩm mang lại nhiều mưa cho khu vực. Gió mùa mùa đông xuất phát từ vùng áp cao Xi-bia thổi vé vùng áp thấp Xích đạo, với đặc tính khô và lạnh. Nhờ có gió mùa nên khí hậu Đóng Nam Á không bị khô hạn như những vùng cùng vĩ độ ở châu Phi và Tây Nam Á. Song khu vực này lại bị ảnh hưởng của các cơn bão nhiệt đới hình thành từ các áp thấp trên biển. thường gây nhiều thiệt hại về người và của.

Các sông ở đảo thường ngắn và có chế độ nước điều hòa.
Các đồng bằng châu thổ có đất phù sa màu mỡ, khí hậu nóng ẩm. nguồn nước dồi dào, thuận lợi cho việc trồng lúa nước, do đó dân cư tập trung đông đúc, làng mạc trù phú.
Khí hậu nhiệt đới gió mùa tạo điều kiện cho rừng nhiệt đới ẩm thường xanh phát triển trên phần lớn diện tích của Đông Nam Á. Chỉ có một số nơi trên bán đảo Trung Ấn lượng mưa dưới l000 mm/năm, có rừng rụng lá theo mùa, rừng thưa và xa van cây bụi

-1. Nêu đặc điểm vị trí địa lí, địa hình khu vực Đông Nam Á ?

- Nằm ở phía Đông Nam châu Á

- Giới hạn:

+ Cực Bắc(Mi-an-ma): \(28.5^{o}B\)

+ Cực Nam(Đông Ti-mo): \(10,5^{o}N\)

+ Cực Tây(Mi-an-ma): \(92^{o}Đ\)

+ Cực Đông(In-đô-nê-xi-a):\(140^{o}Đ\)

- Bao gồm: 2 bộ phận

+ Đất liền: Bán đảo Trung Ấn

+ Hải đảo: Quần đảo Mã Lai

⇒ Vị trí địa lí chiến lược vì là cầu nối giữa 2 châu lục và 2 đại dương

2. Nêu các điểm tương đồng và các khác biệt về dân cư, kinh tế và lịch sử giữa các nước trong khu vực Đông Nam Á ?

a. Đặc điểm dân cư:

- Đông Nam Á là khu vực có số dân đông:612 triệu(chiếm 14,2% châu Á-năm 2013)

- Mật độ dân số cao: 136 người/km²

- Tỉ lệ gia tăng tự nhiên khá cao: 1,3% năm 2013

- Phân bố dân cư ko đồng đều: đông ở ven biển, đồng bằng châu thổ; thưa ở núi cao.

b. Đặc điểm xã hội:

- Những nét tương đồng:

+ Trước CTTG II, các nc Đông Nam Á là thuộc địa

+ Họ cùng có lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc

+ Sau CTTG II đều giành đc độc lập

+ Trong sản xuất, sinh hoạt: trồng lúa nước, lúa gạo là lương thực chính, sử dụng trâu bò làm sức kéo....

- Những nét khác biệt:

+ Mỗi quốc gia có 1 thể lệ chính trị khác nhau

+ Mỗi quốc gia có 1 phong tục, tập quán riêng

3 Trình bày đặc điểm phát triển kinh tế các nước khu vực Đông Nam Á ?

a. Nền kinh tế các nc Đông Nam Á phát triển khá nhanh song chưa vững chắc

- Nửa đầu TK XX, hầu hết các nc Đông Nam Á đều là thuộc địa, nền kinh tế nghèo nàn. lạc hậu, chậm phát triển

- Ngày nay, việc sản xuất và xuất khẩu nguyên liệu vẫn chiếm vị trí đáng kể trong nền kinh tế của các nước Đông Nam Á

+ Tốc độ tăng trưởng khá cao song chưa vững chắc, dễ bị tác động từ bên ngoài

+ Môi trường chưa được chú ý trong quá trình phát triển kinh tế

b. Cơ cấu kinh tế đang có những thay đổi:

- Cơ cấu GDP theo ngành của các quốc gia có sự thay đổi theo chiều hướng tích cực phản ánh quá trình công nghiệp hóa

- Sự phân bố các ngành kinh tế:

+ Ngành nông nghiệp

~ Cây lương thực: lúa gạo tập trung ở đồng bằng, ven biển

~ Cây công nghiệp: trên các đồi và cao nguyên

+ Công nghiệp: luyện kim, chế tạo máy, hóa chất...

Điểm cực Bắc lấy tại điểm tận cùng về phía bắc của Mi-an-ma, trên biên giới của nước này với Trung Quốc. vĩ tuyến 28,5° Bắc.
- Điểm cực Tây lấy tại địa điểm tận cùng phía tây của Mi-an-ma, gần bờ biển vịnh Ben-gan, trên biên giới với Băng-la-đét, kinh tuyến 92° Đông.
- Điểm cực Nam lấy điểm lui về phía nam của phần tây đảo Ti-mo, thuộc In-đô-nê-xi-a, vĩ tuyến 10,5" Nam.
- Điểm cực Đông lấy biên giới của In-đô-nê-xi-a trên đảo I-ri-an (còn có tên Niu Ghi-nê). Đây là đảo lớn thứ nhì trên thế giới (cùng với các đảo ven bờ rộng 413000 Km²) sau đảo Grơn-len, nằm ở phía bắc lục địa Ô-xtrây-li-a, phần tây của đảo thuộc In-đô-nê-xi-a, kéo dài đến kinh tuyến 140" Đông; phần đông của đảo thuộc nước Pa-pua Niu Ghi-nê.

- Đông Nam Á là “cầu nối” giữa hai đại dương: Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương và hai châu lục: châu Á và châu Đại Dương.

- Điểm cực Bắc lấy tại điểm tận cùng về phía bắc của Mi-an-ma, trên biên giới của nước này với Trung Quốc. vĩ tuyến 28,5° Bắc.
- Điểm cực Tây lấy tại địa điểm tận cùng phía tây của Mi-an-ma, gần bờ biển vịnh Ben-gan, trên biên giới với Băng-la-đét, kinh tuyến 92° Đông.
- Điểm cực Nam lấy điểm lui về phía nam của phần tây đảo Ti-mo, thuộc In-đô-nê-xi-a, vĩ tuyến 10,5" Nam.
- Điểm cực Đông lấy biên giới của In-đô-nê-xi-a trên đảo I-ri-an (còn có tên Niu Ghi-nê). Đây là đảo lớn thứ nhì trên thế giới (cùng với các đảo ven bờ rộng 413000 Km²) sau đảo Grơn-len, nằm ở phía bắc lục địa Ô-xtrây-li-a, phần tây của đảo thuộc In-đô-nê-xi-a, kéo dài đến kinh tuyến 140" Đông; phần đông của đảo thuộc nước Pa-pua Niu Ghi-nê.

- Đông Nam Á là “cầu nối” giữa hai đại dương: Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương và hai châu lục: châu Á và châu Đại Dương

- Tính chất: Gió mùa Đông Bắc chỉ hoạt động từng đợt, không kéo dài liên tục, cường độ mạnh nhất vào mùa đông, ở miền Bắc hình thành mùa đông kéo dài 2-3 tháng. Khi di chuyển xuống phía Nam, loại gió này suy yếu dần bởi bức chăn địa hình là dãy Bạch Mã.

Đầu mùa hạ, khối khí nhiệt đới ẩm từ Bắc Ấn Độ Dương di chuyển theo hướng Tây Nam xâm nhập trực tiếp và gây mưa lớn cho Đồng bằng Nam Bộ và Tây Nguyên, ngoài ra khi vượt dãy Trường Sơn còn gây hiệu ứng phơn cho khu vực Bắc Trung Bộ và Nam Tây Bắc với kiểu thời tiết khô, nóng.

- Giữa và cuối mùa hạ (từ tháng VI): Gió mùa Tây Nam xuất phát từ cao áp cận chí tuyến bán cầu Nam hoạt động mạnh. Khi vượt qua vùng biển xích đạo, khối khí này trở nên nóng ẩm

* Ảnh hưởng:

- Miền Bắc có mùa đông lạnh, ít mưa và mùa hạ nóng ẩm, mưa nhiều, hai mùa chuyển tiếp là mùa xuân và mùa thu.

- Miền Nam có một mùa mưa và một mùa khô rõ rệt.

=>Ảnh hưởng đến sinh hoạt sản xuất và lao động.

Gió mùa là một loại gió đổi hướng theo mùa. Thuật ngữ này vốn được sử dụng cho gió mùa tại Biển Ả Rập và Ấn Độ Dương. Có hai loại gió mùa: gió mùa đông và gió mùa hè. Ở khu vực Đông Á và Đông Nam Á, mùa hạ có gió thổi từ Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương tới, đem theo không khí mát mẻ và mưa lớn.

Vào mùa đông, gió mùa thổi từ lục địa châu Á ra, đem theo không khí khô và lạnh. Càng gần về xích đạo, gió ấm dần lên. Gió mùa đông thổi thành từng đợt. Mỗi khi gió về, ở vùng gần chí tuyến trời trở lạnh trong vài ba ngày, đôi khi kéo dài tới hàng tuần.

• Gió
• Gió mùa Tây Nam
• Gió mùa Đông Bắc
• Ảnh hưởng tới sản xuất và lao động.

Các quần đảo và đảo lớn ở Đông Nam Á

+QĐ Hoàng Sa

+QĐ Trường Sa

+Đ.Ca-li-man-tan

+Đ.Xu-la-vê-đi

+Đ.Xu-ma-tơ-ra

+Đ.Ti-mo

+Đ.Gia-va

+Đ.Lu-xôn

+Các vịnh và biển khác như:vịnh Thái Lan,biển Ban-đa,Xu-lu,...

Chúc bạn học tốt!

Bạn nhìn bản đồ rồi kể tên nhé !