Bài 12. Sự phân bố khí áp. Một số loại gió chính

* Xoáy thuận:

- Là vùng áp thấp có đường đẳng áp khép kín. Khí áp giảm từ ngoài vào trong và nhỏ nhất ở trung tâm.

- Gió trong xoáy thuận có hướng từ ngoài vào trong (gió hội tụ), từ dưới đi lên. Vùng ảnh hưởng của xoáy thuận thường mưa nhiều.

* Xoáy nghịch:

- Là vùng áp cao có đường đẳng áp khép kín. Khí áp tăng từ ngoài vào trong và cao nhất ở trung tâm.

- Trong xoáy nghịch có hướng gió từ trong ra ngoài (gió phân kỳ), từ trên xuống dưới. Ở nơi mà có xoáy nghịch hoạt động thì thời tiết trong sáng, ít mây mưa, khí hậu khô ráo.

(mình tự vẽ trên Paint, minh hoạ)

* Nguyên nhân hình thành bão: 

- Do sự phát triển đủ năng lượng của gió và hơi nước mạnh, áp thấp sẽ hình thành nên. 

- Ngoài ra khi áp thấp nhiệt đới chỉ như một đủ mạnh mới tạo ra bão, vì vậy mức độ nguyên nhân hình thành của áp thấp nhiệt đới có phần hạn chế và tác nhân cũng nhỏ hơn so với bão nhiệt đới.

Tham khảo:

– Xoáy thuận là vùng áp thấp có đường đẳng áp khép kín. Khí áp giảm từ ngoài vào trong (cực tiểu ở trung tâm).

– Gió trong xoáy thuận có hướng từ ngoài vào trong (ngược kim đồng hồ ở bán cầu Bắc, thuận kim đồng hồ ở bán cầu Nam), trong xoáy thuận hướng gió chuyển động theo vòng xoắn ốc từ dưới lên trên.

– Ở trung tâm xoáy thuận có luồng không khí từ trên cao hạ xuống, nhiệt độ tăng lên, trời quang mây lặng gió gọi là mắt xoáy thuận.

– Phạm vi xuất hiện của xoáy thuận là ở các vĩ độ thấp (5 – 20°) và các vĩ độ cao (60 – 65°) ở 2 bán cầu, xoáy thuận ở vĩ độ thấp gọi là xoáy thuận nhiệt đới hay bão nhiệt đới.

– Nơi có xoáy thuận hoạt động thì có gió mạnh và mưa lớn thường là áp thấp nhiệt đới hay bão.

* Xoáy nghịch

– Xoáy nghịch là vùng áp cao có đường đẳng áp khép kín. Khí áp tăng từ ngoài vào trong.

– Trong xoáy nghịch có hướng gió từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới chuyển động theo vòng xoắn ốc thuận kim đồng hồ ở bán cầu Bắc, nghịch kim đồng hồ ở bán cầu Nam.

– Phạm vi xuất hiện của xoáy nghịch là ở các vĩ độ trung bình (30 – 35°) ở 2 bán cầu.

– Trong khu vực có xoáy nghịch hoạt động thì thời tiết trong sáng, ít mây mưa, khí hậu khô.

– Hoàn lưu trong xoáy thuận và xoáy nghịch đóng vai trò trong việc điều hòa, phân bố lại nhiệt và ẩm trên bề mặt Trái Đất.

Tham khảo 

- Xoáy thuận là vùng áp thấp có đường đẳng áp khép kín. Khí áp giảm từ ngoài vào trong (cực tiểu ở trung tâm).

– Xoáy nghịch là vùng áp cao có đường đẳng áp khép kín. Khí áp tăng từ ngoài vào trong.

- Nguyên nhân hình thành bão là :

+ Nguyên nhân chủ yếu hình thành bão được phân tích là bởi khi ánh sáng mặt trời chiếu xuống biển làm cho nước bay hơi và tạo ra một luồng khí ẩm phía trên mặt biển, gặp điều kiện thuận lợi của nơi có sáp suất thấp, nước biển sẽ bay hơi nhiều hơn và bay với vị trí cao hơn để tạo thành cột khí ẩm.

+ Và khi lên cao hơn cột khí ẩm này sẽ trở nên lạnh hơn đạt đến thời điểm nhất định sẽ ngưng tụ thành nước và bị làm nóng không khí xung quanh (do sự tỏa nhiệt của hơi nước).

Thổi từ khu vực áp cao cận nhiệt đới về xích đạo

B.

B

B

B

Gió địa phương

a. Gió biển, gió đất

- Khái niệm: Là loại gió hình thành ở ven biển, thay đổi hướng theo ngày và đêm.

- Đặc điểm: Ban ngày từ biển vào đất liền, ban đêm từ đất liền ra biển.

- Nguyên nhân: Do sự khác nhau về tính chất hấp thụ nhiệt của đất liền và biển hay đại dương (chênh lệch nhiệt độ và khí áp).

- Tính chất: Gió biển ẩm mát, gió đất khô.

b. Gió fơn

- Khái niệm: Là loại gió bị biến tính khi vượt qua núi trở lên khô và nóng.

- Đặc điểm:

+ Sườn đón gió có mưa lớn.

+ Sườn khuất gió khô và rất nóng.

- Nguyên nhân: Chủ yếu là do sự tăng giảm của hơi nước trong không khí.

- Phạm vi hoạt động: Thường xuất hiện ở các dãy núi đón gió.

Gió địa phương

a. Gió biển, gió đất

- Khái niệm: Là loại gió hình thành ở ven biển, thay đổi hướng theo ngày và đêm.

- Đặc điểm: Ban ngày từ biển vào đất liền, ban đêm từ đất liền ra biển.

- Nguyên nhân: Do sự khác nhau về tính chất hấp thụ nhiệt của đất liền và biển hay đại dương (chênh lệch nhiệt độ và khí áp).

- Tính chất: Gió biển ẩm mát, gió đất khô.

b. Gió fơn

- Khái niệm: Là loại gió bị biến tính khi vượt qua núi trở lên khô và nóng.

- Đặc điểm:

+ Sườn đón gió có mưa lớn.

+ Sườn khuất gió khô và rất nóng.

- Nguyên nhân: Chủ yếu là do sự tăng giảm của hơi nước trong không khí.

- Phạm vi hoạt động: Thường xuất hiện ở các dãy núi đón gió.