Bài 21: Phong trào chống Pháp của nhân dân Việt Nam trong những năm cuối thế kỉ XIX

Hướng dẫn giải

Tham khảo
- Cuối thế kỉ XIX, ở Việt Nam đã diễn ra phong trào Cần vương (1885 - 1896) và phong trào nông dân Yên Thế (1884 - 1913). Đây là các phong trào đấu tranh yêu nước theo khuynh hướng phong kiến, lôi cuốn đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia. Mặc dù diễn ra sôi nổi, quyết liệt, nhưng các cuộc đấu tranh này chưa đi đến thắng lợi cuối cùng.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Tham khảo

- Tên, vị trí diễn ra một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương:

+ Khởi nghĩa Ba Đình do Phạm Bành và Đinh Công Tráng lãnh đạo - diễn ra tại ba làng Thượng Thọ, Mậu Dịch, Mỹ Khê (nay thuộc xã Ba Đình, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa).

+ Khởi nghĩa Bãi Sậy do Đinh Gia Quế và Nguyễn Thiện Thuật lãnh đạo - diễn ra tại vùng Bãi sậy, phủ Khoái Châu (nay thuộc tỉnh Hưng Yên), sau đó mở rộng ra các tỉnh: Hải Dương, Bắc Ninh, Quảng Ninh.

+ Khởi nghĩa Hương Khê do Phan Đình Phùng và Cao Thắng lãnh đạo - diễn ra tại 4 tỉnh Bắc Trung Kì là: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.

- Điểm chung của các cuộc khởi nghĩa này

+ Là các cuộc đấu tranh yêu nước theo khuynh hướng phát triển, chịu sự chi phối của “chiếu Cần vương”.

+ Mục tiêu cao nhất là: đánh đuổi thực dân Pháp, giành lại nền độc lập dân tộc.

+ Đặt dưới sự lãnh đạo của các văn thân, sĩ phu yêu nước.

+ Lôi cuốn nhiều các tầng lớp nhân dân tham gia, trong đó đông đảo nhất là nông dân.

+ Hình thức đấu tranh chủ yếu là khởi nghĩa vũ trang, các nghĩa quân dựa vào địa thế hiểm trở để xây dựng căn cứ chiến đấu.

+ Kết quả: thất bại.

+ Các cuộc khởi nghĩa này có ý nghĩa lịch sử to lớn, cụ thể là: làm tiêu hao một bộ phận sinh lực quân Pháp; góp phần làm chậm quá trình bình định Việt Nam của thực dân Pháp và để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho các cuộc đấu tranh yêu nước sau này

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Tham khảo

Phong trào Cần Vương là gì? Nguồn gốc ra đời chiếu Cần Vương. "Cần Vương" là giúp vua, mang nghĩa là phò vua giúp nước. Phong trào Cần Vương thực chất là tập hợp hệ thống các cuộc khởi nghĩa vũ trang khắp cả nước từ năm 1885 đến năm 1896 với sự hưởng ứng chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi.

(Trả lời bởi Mai Trung Hải Phong)

Hướng dẫn giải

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Tham khảo

	Phong trào Cần vương (1885 - 1896)	Khởi nghĩa Yên Thế (1884 - 1914)
Tư tưởng	Chịu sự chi phối của chiếu Cần vương (ban ra ngày 13/7/1885).	Không chịu sự chi phối của chiếu Cần vương
Phương hướng đấu tranh	Đánh đuổi thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc, khôi phục lại chế độ phong kiến chuyên chế.	Chống lại chính sách cướp bóc, bình định quân sự của Pháp, bảo vệ quê hương,… => chưa đưa ra phương hướng đấu tranh rõ ràng.
Lực lượng lãnh đạo	Các văn thân, sĩ phu yêu nước chủ động đứng lên dựng cờ khởi nghĩa theo tiếng gọi Cần vương.	Các thủ lĩnh nông dân có uy tín, được nghĩa quân bầu lên.
Phạm vi, quy mô	Diễn ra trên phạm vi rộng lớn, nhất là ở Bắc Bì và Trung Kì; kéo dài 11 năm (1885 - 1896).	Diễn ra chủ yếu tại địa bàn huyện Yên Thế (Bắc Giang); kéo dài 30 năm (1884 - 1913).

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Tham khảo

	Khởi nghĩa Hương Khê	Khởi nghĩa Yên Thế
Thời gian	1885 - 1896	1884 - 1913
Người lãnh đạo	Phan Đình Phùng và Cao Thắng	Đề Nắm, sau đó là Đề Thám (Hoàng Hoa Thám).
Lực lượng tham gia	Đông đảo các tầng lớp nhân dân, nhất là nông dân	Nông dân
Địa bàn hoạt động	Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình	Chủ yếu ở vùng núi rừng Yên Thế (Bắc Giang).
Trận đánh tiêu biểu	- Trận tấn công đồn Trường Lưu (tháng 5/1890) - Trận tập kích thị xã Hà Tĩnh (tháng 8/1892) - Trận tấn công đồn Nu (1893).	- Trận đánh ở Cao Thượng (tháng 11/1890) - Trận đánh ở Hố Chuối (tháng 12/1890) - Trận đánh ở Đồng Hom (1892).

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)