Địa lý

Việt Nam có 54 dân tộc và 1 nhóm "người nước ngoài". Dân tộc đông nhất là dân tộc Kinh, chiếm 86,2% dân số. Các dân tộc thiểu số đông dân nhất bao gồm Tày, Thái, Mường, Khmer, Hoa, Nùng, H'Mông, Dao, Người Jrai, Ê Đê, Ba Na, Chăm, Sán Dìu, Ra Glai. Các dân tộc này thường sống ở miền núi và vùng sâu vùng xa ở miền Bắc, Tây Nguyên, miền Trung và đồng bằng sông Cửu Long. Các dân tộc Brâu, Ơ Đu và Rơ Măm chỉ có số lượng nhỏ.

Bảng số liệu thuộc bán cầu Bắc do vào mùa hè, bán cầu Bắc bị Mặt Trời đốt nóng => Lượng bức xạ nhận được lớn => Tổng lượng bức xạ nhận được vào mùa hạ lớn (21/3 - 22/6).

Nghệ An ở miền trung, có khí hậu nhiệt đới gió mùa, với mùa đông khô lạnh và mùa hạ nóng nực. Điều này là do vùng đất này nằm ở vị trí trung tâm của miền Trung, không có sự che chắn của dãy núi, nên bị ảnh hưởng bởi gió mùa Tây - Bắc vào mùa đông và gió mùa Đông - Nam vào mùa hạ. Để hạn chế sự khắc nghiệt của thời tiết đối với sản xuất và đời sống, nhân dân xứ Nghệ đã có nhiều biện pháp như:
- Sử dụng các loại cây trồng phù hợp với khí hậu và đất đai, như lúa, sắn, khoai, đậu, đỗ, hành, tỏi, ớt, cà chua, bí đỏ, bầu, dưa hấu, dưa leo, xoài, chôm chôm, vải, dừa, chuối, cam, quýt, chanh, thanh long, mít, dừa, ...
- Sử dụng các phương pháp tưới tiêu, chống hạn, chống đói nghèo, bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế địa phương, ...
- Sử dụng các sản phẩm nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ, du lịch, giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, ...
- Sử dụng các công nghệ tiên tiến, thông tin, truyền thông, mạng lưới, ...
- Sử dụng các chính sách, pháp luật, quy định, hướng dẫn, giám sát, đánh giá, ...

Sự phân bố dân cư ở Trung du và Miền núi Bắc Bộ phù hợp với địa hình chủ yếu do các yếu tố sau:

+ Địa hình: đa dạng, bao gồm các dãy núi, đồng bằng, sông suối và hồ nước. Địa hình đa dạng này tạo ra nhiều điều kiện thuận lợi cho sự phân bố dân cư đa dạng và phù hợp với các loại địa hình khác nhau.

+ Tài nguyên tự nhiên: nhiều tài nguyên tự nhiên quan trọng như đất fertile, nước ngọt, rừng phong phú và khoáng sản. Sự phân bố dân cư phù hợp với địa hình giúp tận dụng và khai thác hiệu quả các tài nguyên này.

+ Khí hậu: khí hậu ôn đới và nhiệt đới gió mùa, với mùa hè ẩm và mùa đông lạnh. Điều kiện khí hậu này tạo ra môi trường thuận lợi cho nhiều loại cây trồng và động vật sống. Sự phân bố dân cư phù hợp với địa hình giúp tận dụng khí hậu để phát triển nông nghiệp và chăn nuôi.

+ Giao thông: hệ thống giao thông phát triển, bao gồm các tuyến đường bộ, đường sắt và sân bay. Sự phân bố dân cư phù hợp với địa hình giúp kết nối các khu vực dân cư và tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển và giao thương.

$HaNa$

Tham khảo

Sự phân bố dân cư ở trung du và miền núi Bắc Bộ phù hợp với địa hình:

- Phía Tây Bắc có địa hình cao hơn so với vùng. Có núi cao, bị chia cắt sâu, có thung lũng, đồi núi hiểm trở, khí hậu khắc nhiệt.

 Gây khó khăn cho việc đi lại và ít tiềm năng phát triển kinh tế, nên dân cư tập trung thưa thớt.

- Phía Đông Bắc va Trung Du có địa hình thấp hơn. Có đồi núi, xen kẻ những cánh đồng, thung lũng bằng phẳng, nhiều sông ngòi.

 Thuận tiện cho việc sinh sống và phát triển kinh tế, nên dân cư tập trung đông đúc hơn.

Tham khảo

- Bão được hình thành do nước biển nóng lên, điều đó dẫn đến việc hơn nước bốc hơi, kết hợp với việc trái đất xoay tròn và nghiêng nên dẫn đến các luồng hơi nước xoắn ốc và tạo nên bão. Khi lượng nước bốc hơi càng mạnh thì năng lượng của cơn bão càng nhiều, dẫn đến sức tàn phá của nó cũng lớn theo.

- Nơi chịu ảnh hưởng mạnh nhất của bão là ven biển miền Trung. Bờ biển miền Trung dài 1200km, từ Thanh Hóa đến Bình Thuận với hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt.  Đồng bằng ở miền Trung rất hạn hẹp do dãy Trường Sơn chạy suốt theo bờ biển. Đa số các sông ở đây đều ngắn, có độ dốc lớn và lưu vực thường là đồi núi nên nước mưa đổ xuống rất nhanh. Bên cạnh đó, các cửa sông lại hay bị bồi lấp khiến việc thoát lũ cho vùng đồng bằng bị cản trở.

Các sông ngòi ở miền Trung không có hệ thống đê ngăn lũ và không có các hồ chứa nước lớn ở vùng thượng lưu để giảm thiểu lũ lụt ở vùng đồng bằng nên khi có mưa lớn thường gây ra ngập úng cho các khu đông dân cư ở hai bên bờ sông.

Tham khảo

- Bão được hình thành do nước biển nóng lên, điều đó dẫn đến việc hơn nước bốc hơi, kết hợp với việc trái đất xoay tròn và nghiêng nên dẫn đến các luồng hơi nước xoắn ốc và tạo nên bão. Khi lượng nước bốc hơi càng mạnh thì năng lượng của cơn bão càng nhiều, dẫn đến sức tàn phá của nó cũng lớn theo.

- Nơi chịu ảnh hưởng mạnh nhất của bão là ven biển miền Trung. Bờ biển miền Trung dài 1200km, từ Thanh Hóa đến Bình Thuận với hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt.  Đồng bằng ở miền Trung rất hạn hẹp do dãy Trường Sơn chạy suốt theo bờ biển. Đa số các sông ở đây đều ngắn, có độ dốc lớn và lưu vực thường là đồi núi nên nước mưa đổ xuống rất nhanh. Bên cạnh đó, các cửa sông lại hay bị bồi lấp khiến việc thoát lũ cho vùng đồng bằng bị cản trở.

Các sông ngòi ở miền Trung không có hệ thống đê ngăn lũ và không có các hồ chứa nước lớn ở vùng thượng lưu để giảm thiểu lũ lụt ở vùng đồng bằng nên khi có mưa lớn thường gây ra ngập úng cho các khu đông dân cư ở hai bên bờ sông.

So sánh đặc điểm sông ngòi các miền:

- Miền Tây Bắc: Sông Ngòi chảy qua miền Tây Bắc có đặc điểm núi non cao, địa hình đồi núi phức tạp. Sông có dòng chảy mạnh và nhanh, tạo ra nhiều thác nước và ghềnh đá. Vùng này có khí hậu lạnh giá và mưa nhiều vào mùa mưa.

- Bắc Trung Bộ: Sông Ngòi ở Bắc Trung Bộ chảy qua vùng đồng bằng và đồi núi trung bình. Sông có dòng chảy ôn đới, không quá mạnh. Vùng này có khí hậu ôn đới và mưa phân bố đều quanh năm.

- Nam Trung Bộ: Sông Ngòi ở Nam Trung Bộ chảy qua vùng đồng bằng ven biển và đồi núi thấp. Sông có dòng chảy yếu và chậm, tạo ra nhiều cửa sông và đồng bằng lớn. Vùng này có khí hậu nhiệt đới và mưa phân bố không đều, tập trung vào mùa mưa.

- Nam Bộ: Sông Ngòi ở Nam Bộ chảy qua vùng đồng bằng ven biển và đồi núi thấp. Sông có dòng chảy yếu và chậm, tạo ra nhiều cửa sông và đồng bằng lớn. Vùng này có khí hậu nhiệt đới và mưa phân bố không đều, tập trung vào mùa mưa.

Nhận xét: Sông Ngòi có đặc điểm khác nhau tại các khu vực khác nhau của Việt Nam, phụ thuộc vào địa hình, khí hậu và môi trường tự nhiên của từng vùng.

$HaNa$

Tham khảo

So sánh đặc điểm sông ngòi các miền:

- Miền Tây Bắc: Sông Ngòi chảy qua miền Tây Bắc có đặc điểm núi non cao, địa hình đồi núi phức tạp. Sông có dòng chảy mạnh và nhanh, tạo ra nhiều thác nước và ghềnh đá. Vùng này có khí hậu lạnh giá và mưa nhiều vào mùa mưa.

- Bắc Trung Bộ: Sông Ngòi ở Bắc Trung Bộ chảy qua vùng đồng bằng và đồi núi trung bình. Sông có dòng chảy ôn đới, không quá mạnh. Vùng này có khí hậu ôn đới và mưa phân bố đều quanh năm.

- Nam Trung Bộ: Sông Ngòi ở Nam Trung Bộ chảy qua vùng đồng bằng ven biển và đồi núi thấp. Sông có dòng chảy yếu và chậm, tạo ra nhiều cửa sông và đồng bằng lớn. Vùng này có khí hậu nhiệt đới và mưa phân bố không đều, tập trung vào mùa mưa.

- Nam Bộ: Sông Ngòi ở Nam Bộ chảy qua vùng đồng bằng ven biển và đồi núi thấp. Sông có dòng chảy yếu và chậm, tạo ra nhiều cửa sông và đồng bằng lớn. Vùng này có khí hậu nhiệt đới và mưa phân bố không đều, tập trung vào mùa mưa.

Nhận xét: Sông Ngòi có đặc điểm khác nhau tại các khu vực khác nhau của Việt Nam, phụ thuộc vào địa hình, khí hậu và môi trường tự nhiên của từng vùng.

Phân tích:

+ Về địa hình và khí hậu: Bắc Trung Bộ có địa hình đa dạng, từ vùng núi đến vùng đồng bằng, cung cấp điều kiện thuận lợi cho việc trồng cây, nuôi động vật và khai thác tài nguyên thuỷ sản. Khí hậu ở khu vực này cũng rất phù hợp cho nhiều loại cây trồng và chăn nuôi.

+ Về đất đai: Bắc Trung Bộ có đất đai phong phú và màu mỡ, đặc biệt là các tỉnh như Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Bình. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc trồng cây lương thực như lúa, ngô, đậu và các loại cây công nghiệp như cao su, tiêu, cà phê.

+ Về nguồn nước: Khu vực này có nhiều sông lớn như Sông Lam, Sông Gianh, Sông Ma, cung cấp nguồn nước phong phú cho việc tưới tiêu và nuôi cá. Ngoài ra, Bắc Trung Bộ cũng có nhiều hồ nước như Hồ Sông Mã, Hồ Đại Lãnh, tạo điều kiện thuận lợi cho việc nuôi trồng thủy sản.

+ Về sự đa dạng sinh học: Khu vực này có nhiều khu bảo tồn thiên nhiên và vườn quốc gia như Vườn quốc gia Pu Mat, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Đa dạng sinh học của khu vực này mang lại tiềm năng phát triển du lịch sinh thái và khai thác các loại cây, thảo dược quý hiếm.

+ Về biển và đảo: Bắc Trung Bộ có đường bờ biển dài và nhiều đảo nhỏ. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc nuôi trồng thủy sản, chế biến hải sản và phát triển ngành công nghiệp chế biến thủy sản.

Tham khảo

+ Về địa hình và khí hậu: Bắc Trung Bộ có địa hình đa dạng, từ vùng núi đến vùng đồng bằng, cung cấp điều kiện thuận lợi cho việc trồng cây, nuôi động vật và khai thác tài nguyên thuỷ sản. Khí hậu ở khu vực này cũng rất phù hợp cho nhiều loại cây trồng và chăn nuôi.

+ Về đất đai: Bắc Trung Bộ có đất đai phong phú và màu mỡ, đặc biệt là các tỉnh như Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Bình. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc trồng cây lương thực như lúa, ngô, đậu và các loại cây công nghiệp như cao su, tiêu, cà phê.

+ Về nguồn nước: Khu vực này có nhiều sông lớn như Sông Lam, Sông Gianh, Sông Ma, cung cấp nguồn nước phong phú cho việc tưới tiêu và nuôi cá. Ngoài ra, Bắc Trung Bộ cũng có nhiều hồ nước như Hồ Sông Mã, Hồ Đại Lãnh, tạo điều kiện thuận lợi cho việc nuôi trồng thủy sản.

+ Về sự đa dạng sinh học: Khu vực này có nhiều khu bảo tồn thiên nhiên và vườn quốc gia như Vườn quốc gia Pu Mat, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Đa dạng sinh học của khu vực này mang lại tiềm năng phát triển du lịch sinh thái và khai thác các loại cây, thảo dược quý hiếm.

+ Về biển và đảo: Bắc Trung Bộ có đường bờ biển dài và nhiều đảo nhỏ. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc nuôi trồng thủy sản, chế biến hải sản và phát triển ngành công nghiệp chế biến thủy sản.

1. Vẽ biểu đồ

- Dạng biểu đồ thích hợp nhất: biểu đồ miền (em có thể tham khảo hình dạng biểu đồ trong Atlat Địa lí Việt Nam trang 15 nhé).

- Xử lí số liệu: chuyển các số liệu hiện tại sang số liệu phần trăm (%). 

+ Năm 1990:

Tính tổng số dân năm 1990 = số dân thành thị  năm 1990 + số dân nông thôn năm 1990

=> Tỉ lệ dân thành thị năm 1990 = (số dân thành thị năm 1990 / tổng số dân năm năm 1990) x 100%

=> Tỉ lệ dân nông thôn năm 1990 = 100% - tỉ lệ dân thành thị năm 1990.

 + Tương tự với các năm còn lại.

2. Nhận xét và giải thích

- Nhận xét:

+ Tỉ trọng dân nông thôn luôn cao hơn tỉ trọng dân thành thị.

+ Tỉ trọng dân thành thị có xu hướng tăng (dẫn chứng số liệu).

+ Tỉ trọng dân nông thôn có xu hướng giảm (dẫn chứng số liệu).

- Giải thích:

+ Tỉ trọng dân thành thị có xu hướng tăng do kết quả quá trình công nghiệp hoá.

+ Tỉ trọng dân nông thôn còn cao do nước ta vẫn là nước nông nghiệp lâu đời.

Quần đảo : Hoàng Sa , Trường Sa , Phú Quốc , Côn Đảo

Bán đảo : Sơn Trà , Đầm Môn

Quần đảo : Hoàng Sa , Trường Sa , Côn Đảo

Bán đảo : Sơn Trà , Đầm Môn

Việt Nam có nhiều nơi phát triển sau năm 2000. Một số nơi được nhắc đến là vùng Đông Nam Bộ và Tây Nguyên. Vùng Đông Nam Bộ và Tây Nguyên có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển mạnh về ngành du lịch và kinh tế biển. Thành phố Hồ Chí Minh cũng là một đầu mối giao thông lớn nhất nước