Sức khoẻ không chỉ là tình trạng không bệnh, tật của cơ thể, mà còn là trạng thái tinh thần bình an, tâm lý thoải mái với tất cả các mối quan hệ trong cuộc sống
1- Yếu tố sinh học: là những yếu tố thuộc cơ thể con người có liên quan đến SK thể chất và tâm thần: - di truyền - phái tính - tiến trình trưởng thành và lão hoá Cơ thể người là một cấu trúc phức tạp: bộ xương, hệ thần kinh, cơ, tim mạch, nội tiết, tiêu hoá v.v. Những yếu tố ảnh hưởng đến SK liên quan đến sinh học con người rất nhiều, thay đổi, và trầm trọng, những gì không ổn có thể xảy ra là vô số, có thể đưa đến mọi loại bệnh tật tử vong: - bệnh mãn tính: viêm khớp, đái tháo đường, vữa xơ động mạch, ung thư; - những bệnh khác: rối loạn di truyền, dị tật bẩm sinh, chậm phát triển tâm thần. Những vấn đề SK nguồn gốc từ sinh học người gây ra những đau khổ không thể kể hết, tại các nước phát triển, việc chữa trị những bệnh này tiêu tốn nhiều tỉ đô la. 2- Môi trường: là những yếu tố bên ngoài cơ thể, mà con người khó kiểm soát hay thậm chí không kiểm soát được. Cá nhân con người không thể tự mình bảo đảm: Môi trường tự nhiên: - ô nhiễm không khí, nước, tiếng động; - khí hậu, TD khí hậu nhiệt đới thuận tiện cho sự phát triển trung gian truyền bệnh như ruồi muỗi, làm lan truyền bệnh truyền nhiễm; Môi trường xã hội bao gồm: - Nơi chúng ta làm việc, học tập; - Khu dân cư nơi mình sinh sống, với những điều kiện an ninh, tiện nghi, công trình vệ sinh, giải trí khác nhau; TD khu ổ chuột, các chung cư cao tầng. - Nhóm người mà ta phụ thuộc vào, TD Các nhóm người khác nhau trong xã hội, có lối sống, tập quán khác nhau (TD xì ke, dân tộc ít người, người nhập cư… ) cũng hình thành những môi trường xã hội chuyên biệt; Môi trường xã hội có thể ảnh hưởng đến bệnh tật và tử vong bên cạnh các yếu tố nguy cơ cá nhân khác. Các nghiên cứu tại Mỹ cho thấy tỷ lệ béo phì ở trẻ em nghèo cao hơn trẻ em gia đình thu nhập cao, vì trẻ em nghèo dùng thực phẩm rẻ, nhiều chất đường hơn; người gốc Phi có tỷ suất ung thư sớm hơn, người gốc Phi và Nam Mỹ có tỷ lệ đái tháo đường cao hơn… Như vậy Môi trường xã hội ảnh hưởng đến vừa SK thể chất vừa SK tâm thần. 3- Lối sống: là những gì ảnh hưởng đến SK do mỗi người quyết định, mà con người có thể ít nhiều kiểm soát được: rượu, thuốc lá, ít vận động, dinh dưỡng không đúng, tình dục không an toàn v.v. Những thói quen có hại cho SK là những nguy cơ do chính cá nhân tạo ra. Những nguy cơ này có thể dẫn đến bệnh tật, như nhiều công trình nghiên cứu đã chứng minh. Lối sống chịu ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố: trình độ học vấn, phong tục tập quán, gia đình, tôn giáo, phát triển kinh tế, đô thị hoá. 4 - Tổ chức y tế: số lượng, chất lượng, nguồn lực, cách tổ chức của ngành y tế trong việc cung ứng những chăm sóc SK. Nó bao gồm: - khám chữa bệnh - điều dưỡng - bệnh viện - chăm sóc tại nhà - dược phẩm - dịch vụ y tế công cộng và SK cộng đồng - cấp cứu - chăm sóc răng miệng công thức tính chỉ số BMI câng nặng(kg)/(chiều cao(m)*chiều cao(m))
Đúng 0
Bình luận (0)
