- Từ nửa sau những năm 70 của thế kỉ XX, Liên Xô lâm vào tình trạng khủng hoảng trầm trọng về mọi mặt
+ Do khủng hoảng kinh tế thế giới
+ Mô hình và cơ chế của chủ nghĩa xã hội tồn tại nhiều sai lầm, thiếu sót
+ Các hiện tượng tiêu cực trong xã hội dẫn đến nhân dân bất bình
- Tháng 3 - 1985, Gooc - ba - chop lên nắm chính quyền, tiến hành công cuộc cải tổ
- Kết quả: thất bại, đất nước lún sâu vào khủng hoảng
- Hậu quả:
+ Đảng Cộng sản Liên Xô ngừng hoạt động và Nhà nước Liên bang như bị tê liệt
+ Các nước cộng hòa tuyên bố li khai. Ngày 21/12/1991, thành lập cộng đồng các quốc gia độc lập ( SNG )
+ Ngày 25/12/1991: Gooc - ba - chop tuyên bố từ chức, đánh dấu sự chấm dứt của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên bang Xô Viết
