Những nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta:
Liên Xô:
- Khủng hoảng kinh tế:
+ Nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung kém hiệu quả.
+ Chạy đua vũ trang với Mỹ gây tốn kém.
+ Thiếu hụt các mặt hàng tiêu dùng.
- Khủng hoảng chính trị:
+ Hệ thống chính trị độc đảng, thiếu dân chủ.
+ Thiếu sự đổi mới, cải cách.
+ Mâu thuẫn dân tộc trong Liên bang Xô Viết.
- Sự kiện Chernobyl (1986):
+ Thảm họa hạt nhân làm mất niềm tin của người dân vào chính phủ.
+ Tăng cường sự bất mãn và phản kháng.
Mỹ:
- Chiến tranh Lạnh:
+ Chi phí cho cuộc chạy đua vũ trang quá lớn.
+ Mâu thuẫn với các đồng minh trong NATO.
+ Mất dần ảnh hưởng ở một số khu vực.
Những nguyên nhân chung:
- Sự trỗi dậy của các nước khác:
+ Nhật Bản, EU, Trung Quốc phát triển mạnh mẽ về kinh tế.
+ Xu hướng đa cực trong quan hệ quốc tế.
- Sự lan tỏa của các tư tưởng mới:
+ Tư tưởng dân chủ, tự do, nhân quyền.
+ Phong trào đòi đổi mới, cải cách.
- Vai trò của Liên hợp quốc:
+ Tăng cường vai trò trong giải quyết các tranh chấp quốc tế.
+ Thúc đẩy hợp tác quốc tế.