Refer:
- Khủng long là một nhóm bò sát thuộc nhánh Dinosauria, xuất hiện lần đầu vào kỷ Tam Điệp khoảng 243 - 233,23 triệu năm trước đây, mặc dù nguồn gốc chính xác và các mốc thời gian trong quá trình tiến hóa của chúng hiện vẫn đang tiếp tục được đào sâu nghiên cứu.
- Đầu tiên là sự kiện tuyệt chủng Ordovic-Silur vào khoảng 444 triệu năm trước. Nổi tiếng nhất là cách đây 66 triệu năm khi một tiểu hành tinh quét sạch loài khủng long. Giờ đây, các nhà khoa học lo sợ cuộc tuyệt chủng lần thứ sáu có thể xảy ra do biến đổi khí hậu.
- Về mặt giải phẫu con người hiện đại—Homo sapiens—được cho là đã có nguồn gốc xuất hiện từ khoảng 200.000 năm (hai trăm thiên niên kỷ) hay sớm hơn tại châu Phi; những hóa thạch cổ nhất có niên đại từ khoảng 160.000 năm trước.
Khủng long là một nhóm bò sát thuộc nhánh Dinosauria, xuất hiện lần đầu vào kỷ Tam Điệp khoảng 243 - 233,23 triệu năm trước đây, mặc dù nguồn gốc chính xác và các mốc thời gian trong quá trình tiến hóa của chúng hiện vẫn đang tiếp tục được đào sâu nghiên cứu.
5. Cuộc tuyệt chủng kỷ Phấn trắng-Paleogen (66 triệu năm trước)
Khoảng 98% tất cả các sinh vật từng tồn tại trên hành tinh của chúng ta đã biến mất trong quá trình lịch sử Trái đất. Nhưng không có sự tận diệt nào nổi tiếng hơn sự kết thúc của “triều đại” khủng long cách đây 66 triệu năm.
Chú thích ảnh
Cuộc tuyệt chủng gần đây nhất đã xoá sổ các loài khủng long thống trị Trái đất. Ảnh: DM
Tiểu hành tinh Chicxulub, rộng khoảng 12km, đã đâm vào Trái đất ở vùng biển ngoài khơi bán đảo Yucatán của Mexico ngày nay với vận tốc ước tính 70.000 km/h.
Nó không chỉ để lại một miệng núi lửa rộng hơn 190km, mà còn gây ra một trận sóng thần khổng lồ và đốt cháy mọi cánh rừng trên bất kỳ vùng đất nào trong vòng gần 1.500km sau vụ va chạm.
ADVERTISING
X
Bụi và các mảnh rác phun ra bầu khí quyển cũng dẫn đến sự nguội lạnh toàn cầu và khiến các hệ sinh thái gần như sụp đổ ngay lập tức. Thảm kịch đã dẫn đến việc xoá sổ khoảng 76% số loài sinh vật trên thế giới.
5. Cuộc tuyệt chủng kỷ Phấn trắng-Paleogen (66 triệu năm trước)
Khoảng 98% tất cả các sinh vật từng tồn tại trên hành tinh của chúng ta đã biến mất trong quá trình lịch sử Trái đất. Nhưng không có sự tận diệt nào nổi tiếng hơn sự kết thúc của “triều đại” khủng long cách đây 66 triệu năm.
Tiểu hành tinh Chicxulub, rộng khoảng 12km, đã đâm vào Trái đất ở vùng biển ngoài khơi bán đảo Yucatán của Mexico ngày nay với vận tốc ước tính 70.000 km/h.
Nó không chỉ để lại một miệng núi lửa rộng hơn 190km, mà còn gây ra một trận sóng thần khổng lồ và đốt cháy mọi cánh rừng trên bất kỳ vùng đất nào trong vòng gần 1.500km sau vụ va chạm
Loài người xuất hiện vào kỉ đệ tứ của Đại Tân sinh
1. Cuộc tuyệt chủng Ordovic-Silurian (444 triệu năm trước)
Lần tuyệt chủng đầu tiên xảy ra vào khoảng 444 triệu năm, xoá sổ 85% sự sống trên Trái đất, khi hầu như tất cả sự sống đều ở dưới biển và thực vật chỉ mới bắt đầu xuất hiện trên đất liền.
Các nhà khoa học tin rằng rất có thể đó là kết quả của quá trình nguội lạnh toàn cầu và mực nước biển giảm, tác động đáng kể đến nhiều loài sinh vật biển sống ở các vùng nước nông ven biển ấm áp.
Vào thời điểm bắt đầu của sự kiện Late Ordovic, thế giới là một nơi rất khác so với ngày nay, hầu hết các lục địa kè sát nhau thành một siêu lục địa duy nhất có tên là Gondwana.
Các chuyên gia cho rằng sự hạ nhiệt toàn cầu có thể được bắt đầu bởi sự trỗi dậy của dãy núi Appalachian ở Bắc Mỹ, từ đó hút carbon dioxide ra khỏi bầu khí quyển, làm lạnh hành tinh và dẫn đến mực nước biển giảm hàng chục mét.
Nhìn lại 5 cuộc đại tuyệt chủng trên Trái đất và cảnh báo lần thứ 6
Thứ Năm, 06/01/2022 10:25 |Hồ sơ
Năm cuộc đại tuyệt chủng hàng loạt đã xảy ra trên Trái đất và lần thứ sáu liệu có phải đang xảy ra ngay bây giờ không?Bắt đầu hành trình 'vén bức màn bí mật' về các lớp bên trong trái đất
Lục địa đầu tiên của Trái đất đã trồi lên từ biển vào 3,3 tỉ năm trước
Phát hiện ngạc nhiên: Trái đất có Mặt trăng thứ hai, trong ít nhất 300 năm nữa
Cuộc đại tuyệt chủng Ordovir-Silur có thể là kết quả sự lạnh đi toàn cầu và mực nước biển thấp.
Các chuyên gia cảnh báo lũ lụt, hạn hán và cháy rừng do biến đổi khí hậu có thể gây ra thiệt hại cho hành tinh của chúng ta giống như tác động của một tiểu hành tinh khổng lồ hoặc một vụ phun trào núi lửa lớn.
Trái đất đã phải chịu đựng năm sự kiện tuyệt chủng hàng loạt trong suốt lịch sử 4,5 tỷ năm. Đầu tiên là sự kiện tuyệt chủng Ordovic-Silur vào khoảng 444 triệu năm trước. Nổi tiếng nhất là cách đây 66 triệu năm khi một tiểu hành tinh quét sạch loài khủng long. Giờ đây, các nhà khoa học lo sợ cuộc tuyệt chủng lần thứ sáu có thể xảy ra do biến đổi khí hậu.
Sự kiện tuyệt chủng hàng loạt nổi tiếng nhất trên Trái đất là tiểu hành tinh khổng lồ đã quét sạch loài khủng long cách đây 66 triệu năm. Mặc dù nó rất nghiêm trọng, xóa sổ khoảng 76% số loài trên thế giới, đã có hai ngày tận thế khác tàn khốc hơn trong lịch sử 4,5 tỷ năm của Trái đất.
1. Cuộc tuyệt chủng Ordovic-Silurian (444 triệu năm trước)
Lần tuyệt chủng đầu tiên xảy ra vào khoảng 444 triệu năm, xoá sổ 85% sự sống trên Trái đất, khi hầu như tất cả sự sống đều ở dưới biển và thực vật chỉ mới bắt đầu xuất hiện trên đất liền.
Các nhà khoa học tin rằng rất có thể đó là kết quả của quá trình nguội lạnh toàn cầu và mực nước biển giảm, tác động đáng kể đến nhiều loài sinh vật biển sống ở các vùng nước nông ven biển ấm áp.
Vào thời điểm bắt đầu của sự kiện Late Ordovic, thế giới là một nơi rất khác so với ngày nay, hầu hết các lục địa kè sát nhau thành một siêu lục địa duy nhất có tên là Gondwana.
Các chuyên gia cho rằng sự hạ nhiệt toàn cầu có thể được bắt đầu bởi sự trỗi dậy của dãy núi Appalachian ở Bắc Mỹ, từ đó hút carbon dioxide ra khỏi bầu khí quyển, làm lạnh hành tinh và dẫn đến mực nước biển giảm hàng chục mét.
2. Cuộc tuyệt chủng cuối kỷ Devon (383-359 triệu năm trước)
Từ khoảng 383 triệu năm trước, một loạt các xung dẫn đến nồng độ oxy trong đại dương giảm mạnh và cuối cùng khiến 75% các loài trên Trái đất biến mất trong khoảng thời gian 20 triệu năm.
Không rõ điều gì đã gây ra sự tuyệt chủng đặc biệt này, nhưng núi lửa, một tiểu hành tinh va vào Trái đất, và thậm chí là một thời kỳ thích nghi của thực vật, là những giả thuyết nguyên nhân.
Một khu vực đá núi lửa lớn ngày nay gọi là “Bẫy Siberia” đã phun trào trong hàng triệu năm của hiện tượng Kellwasser. Nó phun ra 380.000 mét khối dung nham và giải phóng khí sulfur dioxide vào khí quyển, gây ra mưa axit, có thể đã dẫn đến cuộc tuyệt chủng.
Một khu vực đá núi lửa rộng lớn, được gọi là Siberian Traps đã phun trào trong vài triệu năm trong thời kỳ tuyệt chủng cuối kỷ Devon. Ảnh: D.M
Các nhà khoa học cho rằng thực vật cũng có thể góp phần. Điều này là do khi chúng thích nghi, nhiều loài trở nên lớn hơn, rễ của chúng sâu hơn, làm tăng tốc độ phong hóa đá. Quá trình đó làm cho các chất dinh dưỡng dư thừa chảy từ đất liền vào đại dương nhiều hơn, gây ra sự phát triển của tảo, nhưng cũng dẫn đến sự hình thành vùng chết trong nước của Trái đất vì khi tảo chết đi, nó sẽ lấy đi oxy từ các đại dương.
Các nhà khoa học cho biết không chỉ thực vật bị bệnh mà sự lan rộng của cây cối cũng sẽ hút carbon dioxide ra khỏi bầu khí quyển, và điều này có thể gây ra hiện tượng nguội lạnh toàn cầu.
3. Cuộc tuyệt chủng kỷ Permi-Trias (252 triệu năm trước)
Một vụ phun trào núi lửa lớn giải phóng các chất hóa học đã tước bỏ tầng ozone của Trái đất, khiến các sinh vật sống tiếp xúc với bức xạ chết người của Mặt trời, được cho là đã gây ra cuộc tuyệt chủng hàng loạt Permi-Trias.
Tuy nhiên, điều tồi tệ hơn vẫn sẽ xảy đến, vì sau cuộc đại tuyệt chủng hàng loạt cuối kỷ Devon, cuộc 'Đại diệt vong' (Great Dying) đã diễn ra.
Một vụ phun trào núi lửa khổng lồ có thể đã thải ra các hoá chất phá huỷ tầng ozone bảo vệ Trái đất, gây ra cuộc đại tuyệt chủng thứ ba.
Sự kiện tuyệt chủng hàng loạt cuối kỷ Permi này là sự kiện lớn nhất mà Trái đất phải đối mặt và là sự kiện ảnh hưởng sâu sắc nhất đến hệ sinh thái của hành tinh chúng ta. Nó xảy ra cách đây 252 triệu năm, chứng kiến 97% các loài (để lại hóa thạch) biến mất vĩnh viễn.
Tất cả sự sống trên Trái đất ngày nay chỉ là nguồn gốc của khoảng 10% động vật, thực vật và vi sinh vật sống sót sau cuộc đại tuyệt chủng kỷ Permi.
Trước đây, người ta tin rằng một vụ phun trào khổng lồ đã bao phủ Trái đất trong lớp sương mù dày đặc, ngăn tia Mặt trời chiếu tới bề mặt hành tinh.
Tuy nhiên, những phát hiện mới cho thấy một vụ phun trào núi lửa lớn kéo dài gần một triệu năm đã giải phóng một lượng lớn các chất hóa học chết người vào bầu khí quyển, phá hỏng tầng ozone của Trái đất. Lớp bảo vệ duy nhất chống lại tia UV của Mặt trời bị phá huỷ, đã gây ra làn sóng tuyệt diệt các sinh vật.
4. Cuộc tuyệt chủng kỷ Jura-Trias (201 triệu năm trước)
Cuộc tuyệt chủng hàng loạt vào cuối kỷ Trias cách đây 201 triệu năm là do một vụ phun trào quy mô lớn ở mảng Magma Trung Đại Tây Dương, báo trước sự phân tách của siêu lục địa Pangea (trái, ảnh dưới) và sự mở đầu của nơi sẽ trở thành Đại Tây Dương (phải, ảnh dưới).
Quá trình axit hóa các đại dương do Vùng Magma Trung Đại Tây Dương phun trào, khiến nhiệt độ trên Trái đất tăng lên.
Sau khi hồi phục từ cuộc 'Đại diệt vong', sự sống một lần nữa tiếp tục phát triển và đa dạng hóa, nhưng lại phải hứng chịu một bước lùi khác vào khoảng 201 triệu năm trước.
Lần này, có tới 80% tất cả các loài sinh vật biển và đất liền bị xóa sổ, phần lớn là do quá trình axit hóa các đại dương trong kỷ Trias.
Vào cuối thời kỳ đó, Trái đất nóng lên, có khả năng là do lượng khí nhà kính khổng lồ bị đẩy vào bầu khí quyển bởi Vùng Magma Trung Đại Tây Dương, nơi có dung tích dung nham có thể bao phủ nước Mỹ.
Sự gia tăng khí CO2 đã làm axit hóa các đại dương và khiến các sinh vật biển khó tạo vỏ từ canxi cacbonat (CaCo3) hơn. Nó cũng khiến cá sấu, loài động vật có xương sống thống trị vào thời điểm đó, chết hết. Sau đó, những loài khủng long sớm nhất bắt đầu xuất hiện trên khắp thế giới.
5. Cuộc tuyệt chủng kỷ Phấn trắng-Paleogen (66 triệu năm trước)
Khoảng 98% tất cả các sinh vật từng tồn tại trên hành tinh của chúng ta đã biến mất trong quá trình lịch sử Trái đất. Nhưng không có sự tận diệt nào nổi tiếng hơn sự kết thúc của “triều đại” khủng long cách đây 66 triệu năm.
Cuộc tuyệt chủng gần đây nhất đã xoá sổ các loài khủng long thống trị Trái đất. Ảnh: DM
Tiểu hành tinh Chicxulub, rộng khoảng 12km, đã đâm vào Trái đất ở vùng biển ngoài khơi bán đảo Yucatán của Mexico ngày nay với vận tốc ước tính 70.000 km/h.
Nó không chỉ để lại một miệng núi lửa rộng hơn 190km, mà còn gây ra một trận sóng thần khổng lồ và đốt cháy mọi cánh rừng trên bất kỳ vùng đất nào trong vòng gần 1.500km sau vụ va chạm.
ADVERTISING XBụi và các mảnh rác phun ra bầu khí quyển cũng dẫn đến sự nguội lạnh toàn cầu và khiến các hệ sinh thái gần như sụp đổ ngay lập tức. Thảm kịch đã dẫn đến việc xoá sổ khoảng 76% số loài sinh vật trên thế giới.
6. Cuộc tuyệt chủng thứ sáu – Ngày nay?
Trái đất đang trải qua một cuộc khủng hoảng đa dạng sinh học do biến đổi khí hậu, các hoạt động của con người như phá rừng, săn bắn và đánh bắt quá mức. Điều đó đã dẫn đến lo ngại rằng một cuộc tuyệt chủng hàng loạt lần thứ sáu đang xảy ra
Biến đổi khí hậu là một trong những lý do chính khiến các chuyên gia lo ngại về một cuộc tuyệt chủng hàng loạt tiếp theo. Ảnh: DM
Thế giới đã trải qua 5 lần tuyệt chủng hàng loạt trong suốt lịch sử của mình và các chuyên gia khẳng định chúng ta đang chứng kiến một vụ tuyệt chủng khác xảy ra ngay bây giờ. Các nhà nghiên cứu cho rằng Trái đất có thể đang trải qua một cuộc đại tuyệt chủng hàng loạt thứ sáu do con người gây ra bằng sự "tiêu diệt sinh học" nhằm vào động vật hoang dã.
Một nghiên cứu năm 2017 tuyên bố "sự tuyệt diệt sinh học" của động vật hoang dã trong những thập kỷ gần đây đã gây ra sự tuyệt chủng hàng loạt lần thứ sáu và cho biết Trái đất đang hướng tới một "cuộc khủng hoảng toàn cầu".
Các nhà khoa học cảnh báo việc loài người tiêu thụ và tàn phá bừa bãi là nguyên nhân cho sự kiện này. Đây có thể là cuộc đại tuyệt chủng đầu tiên kể từ thời khủng long. Hiện nay khoảng 41% các loài lưỡng cư và hơn một phần tư các loài động vật có vú đang bị đe dọa tuyệt chủng.
Trái đất đang trải qua một cuộc khủng hoảng đa dạng sinh học do các hoạt động của con người. Ảnh: DM
Ước tính có khoảng 8,7 triệu loài động thực vật trên hành tinh của chúng ta, với khoảng 86% loài trên cạn và 91% loài ở biển vẫn chưa được khám phá. Trong số những loài chúng ta biết, 1.204 loài động vật có vú, 1.469 loài chim, 1.215 loài bò sát, 2.100 loài lưỡng cư và 2.386 loài cá đang bị đe dọa.
Chưa hết, cùng bị đe dọa là 1.414 côn trùng, 2.187 loài nhuyễn thể, 732 loài giáp xác, 237 loài san hô, 12.505 loài thực vật, 33 loài nấm và 6 loài tảo nâu. Hơn 25.000 loài trong số 91.523 loài được đánh giá trong bản cập nhật 'Sách Đỏ' năm 2017 đã được xếp vào loại 'bị đe dọa'. Số lượng động vật không xương sống có nguy cơ tuyệt chủng cũng đã lên đến đỉnh điểm.
Các nhà khoa học dự đoán các loài côn trùng có thể tuyệt chủng trong vòng 100 năm do kết quả của sự suy giảm số lượng ở mức tê liệt.
Họ lo ngại rằng bình minh của sự tuyệt chủng hàng loạt trùng với sự bắt đầu của kỷ Anthropocene (kỷ Nhân sinh) - thời đại địa chất được xác định bởi hoạt động của con người với những ảnh hưởng chi phối đến khí hậu và môi trường.
Nhìn lại 5 cuộc đại tuyệt chủng trên Trái đất và cảnh báo lần thứ 6
Thứ Năm, 06/01/2022 10:25
|
Hồ sơ
Năm cuộc đại tuyệt chủng hàng loạt đã xảy ra trên Trái đất và lần thứ sáu liệu có phải đang xảy ra ngay bây giờ không?
Bắt đầu hành trình 'vén bức màn bí mật' về các lớp bên trong trái đất
Lục địa đầu tiên của Trái đất đã trồi lên từ biển vào 3,3 tỉ năm trước
Phát hiện ngạc nhiên: Trái đất có Mặt trăng thứ hai, trong ít nhất 300 năm nữa
Chú thích ảnh
Cuộc đại tuyệt chủng Ordovir-Silur có thể là kết quả sự lạnh đi toàn cầu và mực nước biển thấp.
Các chuyên gia cảnh báo lũ lụt, hạn hán và cháy rừng do biến đổi khí hậu có thể gây ra thiệt hại cho hành tinh của chúng ta giống như tác động của một tiểu hành tinh khổng lồ hoặc một vụ phun trào núi lửa lớn.
Trái đất đã phải chịu đựng năm sự kiện tuyệt chủng hàng loạt trong suốt lịch sử 4,5 tỷ năm. Đầu tiên là sự kiện tuyệt chủng Ordovic-Silur vào khoảng 444 triệu năm trước. Nổi tiếng nhất là cách đây 66 triệu năm khi một tiểu hành tinh quét sạch loài khủng long. Giờ đây, các nhà khoa học lo sợ cuộc tuyệt chủng lần thứ sáu có thể xảy ra do biến đổi khí hậu.
Sự kiện tuyệt chủng hàng loạt nổi tiếng nhất trên Trái đất là tiểu hành tinh khổng lồ đã quét sạch loài khủng long cách đây 66 triệu năm. Mặc dù nó rất nghiêm trọng, xóa sổ khoảng 76% số loài trên thế giới, đã có hai ngày tận thế khác tàn khốc hơn trong lịch sử 4,5 tỷ năm của Trái đất.
1. Cuộc tuyệt chủng Ordovic-Silurian (444 triệu năm trước)
Lần tuyệt chủng đầu tiên xảy ra vào khoảng 444 triệu năm, xoá sổ 85% sự sống trên Trái đất, khi hầu như tất cả sự sống đều ở dưới biển và thực vật chỉ mới bắt đầu xuất hiện trên đất liền.
Các nhà khoa học tin rằng rất có thể đó là kết quả của quá trình nguội lạnh toàn cầu và mực nước biển giảm, tác động đáng kể đến nhiều loài sinh vật biển sống ở các vùng nước nông ven biển ấm áp.
Vào thời điểm bắt đầu của sự kiện Late Ordovic, thế giới là một nơi rất khác so với ngày nay, hầu hết các lục địa kè sát nhau thành một siêu lục địa duy nhất có tên là Gondwana.
Các chuyên gia cho rằng sự hạ nhiệt toàn cầu có thể được bắt đầu bởi sự trỗi dậy của dãy núi Appalachian ở Bắc Mỹ, từ đó hút carbon dioxide ra khỏi bầu khí quyển, làm lạnh hành tinh và dẫn đến mực nước biển giảm hàng chục mét.
2. Cuộc tuyệt chủng cuối kỷ Devon (383-359 triệu năm trước)
Từ khoảng 383 triệu năm trước, một loạt các xung dẫn đến nồng độ oxy trong đại dương giảm mạnh và cuối cùng khiến 75% các loài trên Trái đất biến mất trong khoảng thời gian 20 triệu năm.
Không rõ điều gì đã gây ra sự tuyệt chủng đặc biệt này, nhưng núi lửa, một tiểu hành tinh va vào Trái đất, và thậm chí là một thời kỳ thích nghi của thực vật, là những giả thuyết nguyên nhân.
Một khu vực đá núi lửa lớn ngày nay gọi là “Bẫy Siberia” đã phun trào trong hàng triệu năm của hiện tượng Kellwasser. Nó phun ra 380.000 mét khối dung nham và giải phóng khí sulfur dioxide vào khí quyển, gây ra mưa axit, có thể đã dẫn đến cuộc tuyệt chủng.
Chú thích ảnh
Một khu vực đá núi lửa rộng lớn, được gọi là Siberian Traps đã phun trào trong vài triệu năm trong thời kỳ tuyệt chủng cuối kỷ Devon. Ảnh: D.M
Các nhà khoa học cho rằng thực vật cũng có thể góp phần. Điều này là do khi chúng thích nghi, nhiều loài trở nên lớn hơn, rễ của chúng sâu hơn, làm tăng tốc độ phong hóa đá. Quá trình đó làm cho các chất dinh dưỡng dư thừa chảy từ đất liền vào đại dương nhiều hơn, gây ra sự phát triển của tảo, nhưng cũng dẫn đến sự hình thành vùng chết trong nước của Trái đất vì khi tảo chết đi, nó sẽ lấy đi oxy từ các đại dương.
Các nhà khoa học cho biết không chỉ thực vật bị bệnh mà sự lan rộng của cây cối cũng sẽ hút carbon dioxide ra khỏi bầu khí quyển, và điều này có thể gây ra hiện tượng nguội lạnh toàn cầu.
3. Cuộc tuyệt chủng kỷ Permi-Trias (252 triệu năm trước)
Một vụ phun trào núi lửa lớn giải phóng các chất hóa học đã tước bỏ tầng ozone của Trái đất, khiến các sinh vật sống tiếp xúc với bức xạ chết người của Mặt trời, được cho là đã gây ra cuộc tuyệt chủng hàng loạt Permi-Trias.
Tuy nhiên, điều tồi tệ hơn vẫn sẽ xảy đến, vì sau cuộc đại tuyệt chủng hàng loạt cuối kỷ Devon, cuộc 'Đại diệt vong' (Great Dying) đã diễn ra.
Chú thích ảnh
Một vụ phun trào núi lửa khổng lồ có thể đã thải ra các hoá chất phá huỷ tầng ozone bảo vệ Trái đất, gây ra cuộc đại tuyệt chủng thứ ba.
Sự kiện tuyệt chủng hàng loạt cuối kỷ Permi này là sự kiện lớn nhất mà Trái đất phải đối mặt và là sự kiện ảnh hưởng sâu sắc nhất đến hệ sinh thái của hành tinh chúng ta. Nó xảy ra cách đây 252 triệu năm, chứng kiến 97% các loài (để lại hóa thạch) biến mất vĩnh viễn.
Tất cả sự sống trên Trái đất ngày nay chỉ là nguồn gốc của khoảng 10% động vật, thực vật và vi sinh vật sống sót sau cuộc đại tuyệt chủng kỷ Permi.
Trước đây, người ta tin rằng một vụ phun trào khổng lồ đã bao phủ Trái đất trong lớp sương mù dày đặc, ngăn tia Mặt trời chiếu tới bề mặt hành tinh.
Tuy nhiên, những phát hiện mới cho thấy một vụ phun trào núi lửa lớn kéo dài gần một triệu năm đã giải phóng một lượng lớn các chất hóa học chết người vào bầu khí quyển, phá hỏng tầng ozone của Trái đất. Lớp bảo vệ duy nhất chống lại tia UV của Mặt trời bị phá huỷ, đã gây ra làn sóng tuyệt diệt các sinh vật.
4. Cuộc tuyệt chủng kỷ Jura-Trias (201 triệu năm trước)
Cuộc tuyệt chủng hàng loạt vào cuối kỷ Trias cách đây 201 triệu năm là do một vụ phun trào quy mô lớn ở mảng Magma Trung Đại Tây Dương, báo trước sự phân tách của siêu lục địa Pangea (trái, ảnh dưới) và sự mở đầu của nơi sẽ trở thành Đại Tây Dương (phải, ảnh dưới).
Chú thích ảnh
Quá trình axit hóa các đại dương do Vùng Magma Trung Đại Tây Dương phun trào, khiến nhiệt độ trên Trái đất tăng lên.
Sau khi hồi phục từ cuộc 'Đại diệt vong', sự sống một lần nữa tiếp tục phát triển và đa dạng hóa, nhưng lại phải hứng chịu một bước lùi khác vào khoảng 201 triệu năm trước.
Lần này, có tới 80% tất cả các loài sinh vật biển và đất liền bị xóa sổ, phần lớn là do quá trình axit hóa các đại dương trong kỷ Trias.
Vào cuối thời kỳ đó, Trái đất nóng lên, có khả năng là do lượng khí nhà kính khổng lồ bị đẩy vào bầu khí quyển bởi Vùng Magma Trung Đại Tây Dương, nơi có dung tích dung nham có thể bao phủ nước Mỹ.
Sự gia tăng khí CO2 đã làm axit hóa các đại dương và khiến các sinh vật biển khó tạo vỏ từ canxi cacbonat (CaCo3) hơn. Nó cũng khiến cá sấu, loài động vật có xương sống thống trị vào thời điểm đó, chết hết. Sau đó, những loài khủng long sớm nhất bắt đầu xuất hiện trên khắp thế giới.
5. Cuộc tuyệt chủng kỷ Phấn trắng-Paleogen (66 triệu năm trước)
Khoảng 98% tất cả các sinh vật từng tồn tại trên hành tinh của chúng ta đã biến mất trong quá trình lịch sử Trái đất. Nhưng không có sự tận diệt nào nổi tiếng hơn sự kết thúc của “triều đại” khủng long cách đây 66 triệu năm.
Chú thích ảnh
Cuộc tuyệt chủng gần đây nhất đã xoá sổ các loài khủng long thống trị Trái đất. Ảnh: DM
Tiểu hành tinh Chicxulub, rộng khoảng 12km, đã đâm vào Trái đất ở vùng biển ngoài khơi bán đảo Yucatán của Mexico ngày nay với vận tốc ước tính 70.000 km/h.
Nó không chỉ để lại một miệng núi lửa rộng hơn 190km, mà còn gây ra một trận sóng thần khổng lồ và đốt cháy mọi cánh rừng trên bất kỳ vùng đất nào trong vòng gần 1.500km sau vụ va chạm.
ADVERTISING
X
Bụi và các mảnh rác phun ra bầu khí quyển cũng dẫn đến sự nguội lạnh toàn cầu và khiến các hệ sinh thái gần như sụp đổ ngay lập tức. Thảm kịch đã dẫn đến việc xoá sổ khoảng 76% số loài sinh vật trên thế giới.
6. Cuộc tuyệt chủng thứ sáu – Ngày nay?
Trái đất đang trải qua một cuộc khủng hoảng đa dạng sinh học do biến đổi khí hậu, các hoạt động của con người như phá rừng, săn bắn và đánh bắt quá mức. Điều đó đã dẫn đến lo ngại rằng một cuộc tuyệt chủng hàng loạt lần thứ sáu đang xảy ra
Chú thích ảnh
Biến đổi khí hậu là một trong những lý do chính khiến các chuyên gia lo ngại về một cuộc tuyệt chủng hàng loạt tiếp theo. Ảnh: DM
Thế giới đã trải qua 5 lần tuyệt chủng hàng loạt trong suốt lịch sử của mình và các chuyên gia khẳng định chúng ta đang chứng kiến một vụ tuyệt chủng khác xảy ra ngay bây giờ. Các nhà nghiên cứu cho rằng Trái đất có thể đang trải qua một cuộc đại tuyệt chủng hàng loạt thứ sáu do con người gây ra bằng sự "tiêu diệt sinh học" nhằm vào động vật hoang dã.
Một nghiên cứu năm 2017 tuyên bố "sự tuyệt diệt sinh học" của động vật hoang dã trong những thập kỷ gần đây đã gây ra sự tuyệt chủng hàng loạt lần thứ sáu và cho biết Trái đất đang hướng tới một "cuộc khủng hoảng toàn cầu".
Các nhà khoa học cảnh báo việc loài người tiêu thụ và tàn phá bừa bãi là nguyên nhân cho sự kiện này. Đây có thể là cuộc đại tuyệt chủng đầu tiên kể từ thời khủng long. Hiện nay khoảng 41% các loài lưỡng cư và hơn một phần tư các loài động vật có vú đang bị đe dọa tuyệt chủng.
Chú thích ảnh
Trái đất đang trải qua một cuộc khủng hoảng đa dạng sinh học do các hoạt động của con người. Ảnh: DM
Ước tính có khoảng 8,7 triệu loài động thực vật trên hành tinh của chúng ta, với khoảng 86% loài trên cạn và 91% loài ở biển vẫn chưa được khám phá. Trong số những loài chúng ta biết, 1.204 loài động vật có vú, 1.469 loài chim, 1.215 loài bò sát, 2.100 loài lưỡng cư và 2.386 loài cá đang bị đe dọa.
Chưa hết, cùng bị đe dọa là 1.414 côn trùng, 2.187 loài nhuyễn thể, 732 loài giáp xác, 237 loài san hô, 12.505 loài thực vật, 33 loài nấm và 6 loài tảo nâu. Hơn 25.000 loài trong số 91.523 loài được đánh giá trong bản cập nhật 'Sách Đỏ' năm 2017 đã được xếp vào loại 'bị đe dọa'. Số lượng động vật không xương sống có nguy cơ tuyệt chủng cũng đã lên đến đỉnh điểm.
Các nhà khoa học dự đoán các loài côn trùng có thể tuyệt chủng trong vòng 100 năm do kết quả của sự suy giảm số lượng ở mức tê liệt.
Họ lo ngại rằng bình minh của sự tuyệt chủng hàng loạt trùng với sự bắt đầu của kỷ Anthropocene (kỷ Nhân sinh) - thời đại địa chất được xác định bởi hoạt động của con người với những ảnh hưởng chi phối đến khí hậu và môi trường.
Trả lời câu hỏi đầu tiên:
- Khủng long là một nhóm bò sát thuộc nhánh Dinosauria, xuất hiện lần đầu vào kỷ Tam Điệp khoảng 243 - 233,23 triệu năm trước đây, mặc dù nguồn gốc chính xác và các mốc thời gian trong quá trình tiến hóa của Khủng long bị xóa sổ khỏi trái đất do thiên thạch chứ không phải do hoạt động của núi lửa, theo nghiên cứu mới.
Vụ va chạm của thiên thạch là nguyên nhân khủng long tuyệt chủng. Ảnh: shropshirestar.com.
Thiên thạch, va chạm với trái đất ngoài khơi Mexico vào cuối kỷ Phấn trắng cách đây 66 triệu năm, từ lâu được cho là nguyên nhân gây ra sự tuyệt chủng của tất cả các loài khủng long. Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu cho rằng, hàng chục nghìn năm phun trào núi lửa có thể là nguyên nhân thực sự của sự kiện tuyệt chủng.
Mới đây, các nhà nghiên cứu từ Đại học Hoàng gia London, Đại học Bristol và Đại học London, Anh chỉ ra rằng, chỉ có tác động của thiên thạch mới có thể tạo ra những điều kiện khiến trái đất trở thành nơi không thể sinh sống được với loài khủng long.
Các nhà nghiên cứu cũng cho rằng, về mặt dài hạn, các núi lửa khổng lồ cũng có thể giúp sự sống hồi sinh sau vụ va chạm của thiên thạch.
Trưởng nhóm nghiên cứu - Tiến sĩ Alessandro Chiarenza - đã tiến hành nghiên cứu này khi đang học tiến sĩ tại Đại học Hoàng gia London cho hay: "Chúng tôi cho thấy rằng, thiên thạch là nguyên nhân gây ra mùa đông kéo dài nhiều thập kỷ và những tác động môi trường đó hủy hoại môi trường phù hợp với loài khủng long.
Ngược lại, ảnh hưởng của các vụ phun trào núi lửa dữ dội không đủ mạnh để phá vỡ đáng kể các hệ sinh thái toàn cầu".
"Nghiên cứu của chúng tôi xác nhận, lần đầu tiên về mặt định lượng, rằng lời giải thích hợp lý duy nhất cho sự tuyệt chủng là mùa đông tác động dẫn tới xóa sổ môi trường sống của khủng long trên toàn thế giới" - trưởng nhóm nghiên cứu nhấn mạnh.
Các nhà nghiên cứu gợi ra rằng, vụ va chạm của thiên thạch sẽ giải phóng các bụi khí vào bầu khí quyển, chặn ánh sáng mặt trời trong nhiều năm và gây ra mùa đông kéo dài.
Các vụ phun trào núi lửa cũng tạo ra các bụi khí và chặn ánh sáng mặt trời, đồng thời trong khoảng thời gian tuyệt chủng hàng loạt, các sự kiện phun trào đã xảy ra hàng chục nghìn năm ở khu vực Deccan Traps - Ấn Độ ngày nay.
Để xác định xem thiên thạch hay núi lửa có năng lực biến đổi khí hậu nhiều hơn, các nhà nghiên cứu thường sử dụng các dấu địa chất của khí hậu và các mô hình toán học. Trong nghiên cứu mới lần này, các nhà nghiên cứu đã kết hợp những phương pháp trên với thông tin về các yếu tố môi trường, như lượng mưa và nhiệt độ, mà các loài khủng long cần để phát triển.
Sau đó, các nhà nghiên cứu lập bản đồ để xác định nơi những điều kiện này vẫn còn tồn tại trên trái đất sau vụ va chạm thiên thạch hoặc tác động của núi lửa.
Kết quả cho thấy, chỉ có vụ va chạm của thiên thạch mới xóa sổ môi trường sống của khủng long. Trong khi đó, núi lửa phun trào để lại một số khu vực có thể sinh sống được ở quanh đường xích đạo, theo nghiên cứu xuất bản trên tạp chí khoa học PNAS của Mỹ.
Đồng tác giả nghiên cứu - Tiến sĩ Philip Mannion - Đại học London cho biết thêm: "Trong nghiên cứu này, chúng tôi bổ sung một phương pháp mô hình hóa cho dữ liệu địa chất và khí hậu quan trọng cho thấy tác động tàn phá của vụ va chạm thiên thạch đến môi trường sống toàn cầu. Về cơ bản, nó tạo ra một "màn hình xanh chết chóc" cho loài khủng long". chúng hiện vẫn đang tiếp tục được đào sâu nghiên cứu.
- Đầu tiên là sự kiện tuyệt chủng Ordovic-Silur vào khoảng 444 triệu năm trước. Nổi tiếng nhất là cách đây 66 triệu năm khi một tiểu hành tinh quét sạch loài khủng long. Giờ đây, các nhà khoa học lo sợ cuộc tuyệt chủng lần thứ sáu có thể xảy ra do biến đổi khí hậu.
- Về mặt giải phẫu con người hiện đại—Homo sapiens—được cho là đã có nguồn gốc xuất hiện từ khoảng 200.000 năm (hai trăm thiên niên kỷ) hay sớm hơn tại châu Phi; những hóa thạch cổ nhất có niên đại từ khoảng 160.000 năm trước.
Trả lời câu hỏi ở giữa
Khủng long bị xóa sổ khỏi trái đất do thiên thạch chứ không phải do hoạt động của núi lửa, theo nghiên cứu mới.
Vụ va chạm của thiên thạch là nguyên nhân khủng long tuyệt chủng. Ảnh: shropshirestar.com.
Thiên thạch, va chạm với trái đất ngoài khơi Mexico vào cuối kỷ Phấn trắng cách đây 66 triệu năm, từ lâu được cho là nguyên nhân gây ra sự tuyệt chủng của tất cả các loài khủng long. Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu cho rằng, hàng chục nghìn năm phun trào núi lửa có thể là nguyên nhân thực sự của sự kiện tuyệt chủng.
Mới đây, các nhà nghiên cứu từ Đại học Hoàng gia London, Đại học Bristol và Đại học London, Anh chỉ ra rằng, chỉ có tác động của thiên thạch mới có thể tạo ra những điều kiện khiến trái đất trở thành nơi không thể sinh sống được với loài khủng long.
Các nhà nghiên cứu cũng cho rằng, về mặt dài hạn, các núi lửa khổng lồ cũng có thể giúp sự sống hồi sinh sau vụ va chạm của thiên thạch.
Trưởng nhóm nghiên cứu - Tiến sĩ Alessandro Chiarenza - đã tiến hành nghiên cứu này khi đang học tiến sĩ tại Đại học Hoàng gia London cho hay: "Chúng tôi cho thấy rằng, thiên thạch là nguyên nhân gây ra mùa đông kéo dài nhiều thập kỷ và những tác động môi trường đó hủy hoại môi trường phù hợp với loài khủng long.
Ngược lại, ảnh hưởng của các vụ phun trào núi lửa dữ dội không đủ mạnh để phá vỡ đáng kể các hệ sinh thái toàn cầu".
"Nghiên cứu của chúng tôi xác nhận, lần đầu tiên về mặt định lượng, rằng lời giải thích hợp lý duy nhất cho sự tuyệt chủng là mùa đông tác động dẫn tới xóa sổ môi trường sống của khủng long trên toàn thế giới" - trưởng nhóm nghiên cứu nhấn mạnh.
Các nhà nghiên cứu gợi ra rằng, vụ va chạm của thiên thạch sẽ giải phóng các bụi khí vào bầu khí quyển, chặn ánh sáng mặt trời trong nhiều năm và gây ra mùa đông kéo dài.
Các vụ phun trào núi lửa cũng tạo ra các bụi khí và chặn ánh sáng mặt trời, đồng thời trong khoảng thời gian tuyệt chủng hàng loạt, các sự kiện phun trào đã xảy ra hàng chục nghìn năm ở khu vực Deccan Traps - Ấn Độ ngày nay.
Để xác định xem thiên thạch hay núi lửa có năng lực biến đổi khí hậu nhiều hơn, các nhà nghiên cứu thường sử dụng các dấu địa chất của khí hậu và các mô hình toán học. Trong nghiên cứu mới lần này, các nhà nghiên cứu đã kết hợp những phương pháp trên với thông tin về các yếu tố môi trường, như lượng mưa và nhiệt độ, mà các loài khủng long cần để phát triển.
Sau đó, các nhà nghiên cứu lập bản đồ để xác định nơi những điều kiện này vẫn còn tồn tại trên trái đất sau vụ va chạm thiên thạch hoặc tác động của núi lửa.
Kết quả cho thấy, chỉ có vụ va chạm của thiên thạch mới xóa sổ môi trường sống của khủng long. Trong khi đó, núi lửa phun trào để lại một số khu vực có thể sinh sống được ở quanh đường xích đạo, theo nghiên cứu xuất bản trên tạp chí khoa học PNAS của Mỹ.
Đồng tác giả nghiên cứu - Tiến sĩ Philip Mannion - Đại học London cho biết thêm: "Trong nghiên cứu này, chúng tôi bổ sung một phương pháp mô hình hóa cho dữ liệu địa chất và khí hậu quan trọng cho thấy tác động tàn phá của vụ va chạm thiên thạch đến môi trường sống toàn cầu. Về cơ bản, nó tạo ra một "màn hình xanh chết chóc" cho loài khủng long".
Trả lời câu hỏi cuối
Con người xuất hiện khi nào? Ở kỷ nào?
Nhiều kết quả cho rằng, con người được cho là đã xuất hiện từ khoảng 200.000 năm. Thậm chí, có một vài dấu tích chứng minh con người xuất hiện sớm hơn tại châu Phi; những hóa thạch cổ nhất có niên đại từ khoảng 160.000 năm trước.
Vì thế, tuy biết rất rõ quá trình tiến hóa nhưng con người xuất hiện khi nào vẫn là thắc mắc chưa có câu giải đáp rõ ràng.
Con người xuất hiện như thế nào?
Con người xuất hiện khi nào và như thế nào sẽ được GiaiNgo tóm gọn sau đây:
Khoảng 6.000.000 năm trước đây, một loài khỉ họ người đã xuất hiện tại châu Phi. Đây được xem là loài vật cuối cùng có con cháu gồm cả loài người hiện đại và loài tinh tinh. Hay nói cách khác, chúng là họ hàng gần nhất của con người.
Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học cho rằng, hai nhánh trong cây dòng họ của nó là có hậu duệ tồn tại tới ngày nay. Ngay sau khi phân nhánh, các giống khỉ họ người trong một nhánh đã phát triển khả năng đứng thẳng.
Kích thước não tăng nhanh chóng và từ đó, những động vật đầu tiên được xếp loại con người đã xuất hiện
