Tham khảo:
Trong đình:
- Quan phụ mẫu ngồi đánh tổ tôm cùng các nha lại.
- Quan phụ mẫu:
+ Ngồi uy nghi, chễm chệ.
+ Tay tựa gối xếp.
+ Chân phải duỗi thẳng.
+ Vừa nhâm nhi bát yến đường phèn vừa đánh tổ tôm.
+ Mắt ngồi trông vào đĩa nọc.
- Khi đê vỡ: gắt gỏng, nạt nộ, đòi cắt cổ, bỏ tù,....
→ Thái độ vô trách nhiệm, tàn nhẫn, hách dich, thích hưởng thụ cá nhân.
Ngoài đê:
+ Sắp vỡ:
+ Nhốn nháo, căng thẳng.
+ Nước sông ngày càng lên cao (nghệ thuật tăng tiến)
+ Có nguy cơ vỡ.
- Khi vỡ đê:
+ Nước tràn lênh láng.
+ Xoáy thành vực.
+ Nhà cửa trôi, lúa ngập.
+ Kẻ sống không chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn.
→ Lòng ai oán, cảm thương của tác giả trước cảnh đê vỡ.
| Dân | < Tương phản > | Quan |
| "Gội gió tắm mưa", ra sức chống đỡ đến mức tuyệt vọng trước nguy cơ đê vỡ | Cảnh hộ đê | Vui cuộc tổ tôm trong ngôi đình cao ráo, có người hầu kẻ hạ, của ngon vật lạ xung quanh |
| Rơi vào tình cảm thảm sầu "nhà cửa trôi băng, lúa má ngập hết, kẻ sống chỗ ở, người chết không nơi chôn, lênh đênh mặt nước, chiếc bóng bơ vơ" | Cảnh đê vỡ | Vui sướng cực độ vì được ù ván bài to, không màng gì đến tình cảnh nhân dân ở bên ngoài. |
