Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:
Một trong những ẩn dụ cổ xưa nhất trong việc con người tương tác với công nghệ chính là mối quan hệ giữa chủ và nô lệ. Aritstolte đã từng tưởng tượng rằng công nghệ có thể thay thế chế độ nô lệ nếu như khung dệt trở nên hoàn toàn tự động. Vào thế kỉ XIX, Oscar Wilde đã nhìn thấy tương lai khi các cỗ máy đã thực hiện tất cả các chức năng lao động ngu si và đần độn, giải phóng cho nhân loại để tự do làm nên “ những điều tuyệt vời nhất” hay chỉ đơn giản là “chinh phục thế giới với tấm lòng ngưỡng mộ và thích thú”. Marx và Engels đã nhìn ra sự khác biệt. “ Đám đông đang từng ngày từng giờ bị lệ thuộc vào máy móc”, họ đã viết như thế trong tác phẩm Communist Manifesto (Tuyên ngôn Cộng sản). Máy móc không hề giúp chúng ta khỏi ách nô lệ mà ngược lại chúng đã trở thành một phương tiện nô lệ.
Ngày nay, những chiếc máy tính thường đóng cả 2 vai trò. Ông Nicholas Carr, tác giả quyển sách Atlantic năm 2008 với tựa đề sách “ Liệu Google” đang khiến chúng ta ngu muội đi, và cuốn sách mới nhất của ông mang tựa đề “ Chiếc lồng kính”: Tự động hóa và chúng ta, phân tích nhiều lĩnh vực đương đại trong đó các phần mềm có khả năng tăng cường nhận thức của con người, từ các chẩn đoán y học cho đến các chương trình mô hình kiến trúc. Như chính tiêu đề của nó, quyển sách cũng đang hoài nghi rằng liệu công nghệ đang giam hãm hay giải phóng người sử dụng. Nicholas Carr khẳng định rằng, chúng ta đang ngày càng bị giam cầm nhưng chính vì sự vô hình của cảm giác công nghệ cao đã khiến cho chúng ta lầm tưởng mình đang tự do.
Để chứng minh, ông Nicholas Carr đã lấy bằng chứng về những thợ săn Inuit ở miền Bắc Canada. Các thế hệ thợ săn lớn tuổi thường theo dõi dấu vết của các con tuần lộc sinh sống trên khắp vùng lãnh nguyên với độ chính xác kinh ngạc, do họ đã ghi nhận kĩ lưỡng sự thay đổi của gió, hình dạng dấu tuyết, các ngôi sao và tập tính thói quen của loài động vật. Nhưng các thợ săn trẻ tuổi bắt đầu sử dụng các loại xe trượt tuyết và thiết bị định vị GPRS, sức mạnh hoa tiêu của họ đã bị từ chối. Thay vì theo kinh nghiệm bản thân, họ đã tin chắc vào các thiết bị định vị GPRS và đã bỏ qua những nguy hiểm đang chờ đón mình, tốc độ di chuyển trên các vách đá núi hay trượt trên bề mặt băng mỏng. Và khi GPRS bị bể hay pin bị đóng băng, tất sẽ dẫn đến việc cánh thợ săn trẻ bị tổn thương.
Ông Carr còn nghiên cứu bao gồm các trường hợp khác: Ông mô tả cánh bác sĩ ngày nay trở nên quá lệ thuộc vào những phần mềm hỗ trợ ra quyết định khi họ quan sát các tín hiệu quan trọng từ bệnh nhân, song đôi khi họ cũng có gây ra các quyết định thiếu chính xác. Khả năng vẽ
mô hình của các kiến trúc sư cũng bị ảnh hưởng nặng nề khi vẽ bằng tay trần thì họ chuyển sang các nền tảng kĩ thuật số. Và ông Carr kể lại những trường hợp đáng sợ khi các phi công máy bay thương mại thường tỏ ra lúng túng khi thực hiện các thao tác đơn giản trong những trường hợp khẩn cấp , bởi vì họ quá lệ thuộc vào những hệ thống lái tự động. Bản thân ông Carr cũng thừa nhận rằng những công nghệ này thường nhấn mạnh và hỗ trợ đắc lực cho các kĩ năng của con người.
( Trích Google khiến cho học sinh ngày càng kém thông minh? báo Giáo dục và thời đại , số 269, 2014, t6)
1. Đoạn trích đề cập vấn đề gì? (1 điểm)
2. Hai vai trò - được bàn đến trong đoạn trích- của những chiếc máy tính là gì? (2 điểm)
3. Chỉ ra thao tác lập luận chính được vận dụng trong đoạn trích? (1 điểm)
4. Vì sao Marx và Engels lại cho rằng máy móc đang trở thành một phương tiện nô lệ?(1 điểm)
5. Đọc xong đoạn trích, em nhận thấy mình nên sử dụng công nghệ như thế nào? Viết câu trả lời thành một đoạn văn 7 dòng có sử dụng thao tác lập luận bác bỏ. (5 điểm)
