Hướng dẫn soạn bài Khái quát văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng Tám 1945 đến hết thế kỉ XX

Nền văn học chủ yếu vận động theo hướng cách mạng hóa, gắn bó sâu sắc với vận mệnh chung của đất nước + Nền văn học được kiến tạo theo mô hình: “Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận" (Hồ Chí Minh), nhà văn là chiến sĩ. + Đề tài phản ánh: đề tài tổ quốc và đề tài chủ nghĩa xã hội. + Nhân vật trung tâm: những chiến sĩ trên mặt trận vũ trang, dân quân du kích, thanh niên xung phong. + Tác phẩm tiêu biểu: tác phẩm của Tố Hữu, Chế Lan Viên, Giang Nam, Than Hải, Thu Bồn... - Nền văn học hướng về đại chúng + Thể hiện cái nhìn mới của người sáng tác về nhân dân: lấy nhân dân làm tối tượng để hướng tới đồng thời cũng là nguồn gốc bổ sung lực lượng sáng tác văn học. + Nội dung: quan tâm đến đời sống nhân dân lao động, phản ảnh những số phận bất hạnh trong xã hội cũ, niềm vui sướng tự hào về cuộc đời mới. - - Nền văn học chủ yếu mang khuynh hưởng sử thi và cảm hứng lãng mạn * Khuynh hướng sử thi + Đề tài: đề cập tới những vấn đề có ý nghĩa lịch sử gắn bó với số phận chung của dân tộc. + Nhân vật trung tâm tiêu biểu cho lý tưởng chung của dân tộc và kết tinh những phẩm chất cao đẹp của cộng đồng.

Quá trình và thành tựu của văn học Việt Nam năm 1975 đến cuối thế kỷ XX -Nước nhà hoàn toàn độc lập và thống nhất nhưng gặp nhiều khó khăn và thử thách +1986 :công cuộc đổi mới toàn diện trên tất cả các lĩnh vực —> văn học có điều kiện giao lưu tiếp xúc mới mẻ—> Đổi mới văn học phù hợp với quy luật khách quan và nguyện vọng của nghệ sĩ * những chuyển biến và một số thành tựu + thơ : không tạo được sự lôi cuốn như giai đoạn trước cũng có những tác phẩm đáng chú ý(Chế Lan Viên với khát vọng đổi mới qua các tập Di Cảo, Xuân Quỳnh Thanh Thảo....)+ Văn xuôi có nhiều khởi sắc hơn thơ ca - Ý thức đổi mới cách tiếp cận hiện thực đời sống cách viết về chiến tranh tạo được sự chú ý cách viết về chiến tranh tạo được sự chú ý với bạn đọc(Đất trắng- Nguyễn Trọng Oánh , gặp gỡ cuối năm- Nguyễn Khải) kịch nói: phát triển mạnh mẽ ( Hồng Trương Ba, da hàng - thịt - Lưu Quang Vũ Mùa hè ở biển- Xuân Trình....) Nhận xét : văn học vận động theo hướng dân chủ hóa mang tính nhân văn và nhân bản sâu sắc * Đề tài: phong phú đa dạng + cách tiếp cận và khám phá con người: mối quan hệ phức tạp của đời sống cá nhân thậm chí cả đời sống tâm linh quan tâm đến đời sống cá nhân > hướng nội là cái mới tiêu biểu của văn học thời kỳ này +Tuy nhiên văn học còn nảy sinh một số xu hướng tiêu cực.