Thế nào là đất chua, đất mặn và đất bạc màu? Nguyên nhân nào là cho đất bị chua, bị mặn, bị bạc màu? Cần làm gì để cải tạo các loại đất đó?
Hãy tìm hiểu và kể tên một số loại cây trồng phù hợp với từng loại đất theo thành phần cơ giới (đất cát, đất thịt, đất sét)
- Một số loại cây phù hợp trồng trên đất cát là: cà rốt, củ cải, khoai tây, xà lách, rau cải xanh, cà chua, bí ngòi, ngô, măng tây, dưa hấu, dưa chuột, hành hoa, nho,...
- Một số loại cây phù hợp trồng trên đất thịt là: lúa mì, mía, bông, tía tô, cây rau thơm, húng quế, hồ tiêu, điều, cao su, cà phê, ...
- Một số loại cây phù hợp trồng trên đất sét là: lúa nước, lúa nếp, rau muống dây, chuối tây, xà lách...
Giải thích cơ sở khoa học của việc luân canh, trồng xen, trồng gối và bố trí thời vụ thích hợp.
* Cơ sở lí luận
- Trồng thuần một giống cây nhiều năm, nhất là trên đất dốc làm dinh dưỡng đất cạn kiệt, rửa trôi, xói mòn, sâu bệnh phát triển, giảm năng suất, chất lượng.
- Trồng xen canh, luân canh để tăng thu nhập, cải tạo đất, chống xói mòn, rửa trôi, giảm sâu bệnh hại.
- Để ổn định nâng cao năng suất, tăng thu nhập, là yêu cầu bắt buộc
* Cơ sở thực tiễn
Trên thế giới mô hình này đạt hiệu quả rất cao
Sử dụng internet, sách, báo để tìm hiểu thêm về các biện pháp cải tạo đất chua.
Ngoài các biện pháp bón phân, thủy lợi và canh tác, còn có thể cải tạo đất chua bằng cách:
- Trong đất chua còn có nhiều lưu huỳnh ở các dạng khác nhau, trong đó có những dạng gây độc cho cây trồng như sunfua, sunfit, sunfat, ... do đó không nên bón những loại phân có chứa lưu huỳnh như đạm sunfat hay phân 16 – 16 – 8 – 13S.
- Bón phân lân: bón lân ngoài cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng còn có tác dụng hạ độc phèn rất hiệu quả. Có thể sử dụng super lân hoặc kết hợp phun phân bón lá có chứa lân.
- Bón phân hữu cơ đã hoai mục: bón phân hữu cơ hoai mục rất quan trọng do phân hữu cơ cũng có tác dụng cải tạo đất tơi xốp, … Ngoài ra, phân hữu cơ còn có tác dụng như lân là khi bón vào đất sẽ kết hợp với các độc chất làm hạ độc phèn giảm độc đối với cây trồng.
Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu thêm về các vùng đất nhiễm mặn của nước ta, nguyên nhân đất bị nhiễm mặn và tác hại của đất nhiễm mặn.
* Các vùng đất bị nhiễm mặn ở nước ta:
Chủ yếu ở ven biển đồng bằng sông Cửu Long.
* Nguyên nhân đất bị nhiễm mặn:
+ Vùng ven biển có địa hình thấp do thủy triều, vỡ đê hoặc nước biển theo các cửa sông vào bên trong đất liền mang theo muối hòa tan
+ Nước ngầm chứa hàm lượng muối hòa tan thấm lên tầng đất mặt
* Tác hại của đất bị nhiễm mặn:
- Mất cân bằng môi trường sống tự nhiên
- Loài động vật nhỏ sẽ bị chết
- Thực vật bị chết khô do không thể hấp thụ nước.
- Làm giảm chất lượng nước ngầm và tài nguyên nước mặt
Theo em, trong các biện pháp cải tạo đất mặn, biện pháp nào quan trọng nhất? Vì sao?
Biện pháp thủy lợi là biện pháp cải tạo đất mặn quan trọng nhất. Vì nó mang tính phòng tránh, có hiệu quả nhất, nếu không có biện pháp này các biện pháp sau xử lí sẽ mất công rất nhiều và không hiệu quả do nước biển liên tục xâm nhập.
Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu về các vùng đất xám bạc màu của nước ta và nguyên nhân làm đất bị bạc màu ở những vùng đó.
Xói mòn thường xảy ra ở vùng đồi núi vì có độ dốc lớn.
Đất lâm nghiệp chịu tác động của quá trình xói mòn mạnh hơn vì đất lâm nghiệp đa số ở vùng có độ dốc lớn hơn đất đất nông nghiệp (thường ở vùng đồng bằng, nếu ở vùng đồi núi thì đa số thiết kế theo dạng bậc thang để giảm xói mòn).
Nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu:
- Hình thành do quá trình rửa trôi các hạt sét, keo và các chất dinh dưỡng ở những vùng có địa hình dốc.
- Do canh tác lạc hậu và trồng lúa lâu đời.
Giải thích cơ sở khoa học của các biện pháp cải tạo đất xám bạc màu.
- Biện pháp bón phân: Bón phân hữu cơ, phân vô cơ, phân xanh, đặc biệt là phân hữu cơ để vừa nâng cao độ phì nhiêu của đất, vừa cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng, giúp cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt, cho năng suất cao. Bón vôi để nâng cao độ pH đất và cải tạo tính chất vật lí của đất.
- Biện pháp thủy lợi: Tưới, tiêu hợp lí nhằm tránh rửa trôi các dinh dưỡng trong đất.
- Biện pháp canh tác: Bố trí hệ thống cây trồng, sử dụng giống ngắn ngày thích hợp. Sử dụng công thức luân canh, tăng vụ, trồng xen cây họ đậu để vừa tăng thu nhập, vừa cải tạo đất.
Thế nào là đất chua, đất mặn và đất xám bạc màu? Các loại đất đó ảnh hưởng như thế nào đến cây trồng?
* Khái niệm đất chua, đất mặn, đất bạc màu là:
- Đất chua: là đất trong dung dịch có nồng độ H+ > nồng độ OH-, nhiều Al3+, Fe3+ tự do.
- Đất mặn: là đất có nồng độ muối hòa tan trên 2,56%.
- Đất bạc màu: là đất trồng có tầng canh tác mỏng, thành phần cơ giới nhẹ, nghèo chất dinh dưỡng, đất chua, vi sinh vật có ích hoạt động kém
* Nguyên nhân làm cho đất bị chua, bị mặn, bị bạc màu là:
- Nguyên nhân đất bị chua:
+ Nước mưa làm rửa trôi các cation kiềm trong đất
+ Cây trồng lấy đi một lượng cation kiếm trong đất mà không hoàn trả.
+ Bón phân hóa học chua sinh lí vào đất
+ Phân giải chất hữu cơ trong điều kiện kị khí.
- Nguyên nhân đất bị mặn:
+ Vùng ven biển có địa hình thấp do thủy triều, vỡ đê hoặc nước biển theo các cửa sông vào bên trong đất liền mang theo muối hòa tan
+ Nước ngầm chứa hàm lượng muối hòa tan thấm lên tầng đất mặt
- Nguyên nhân đất bị bạc màu:
+ Quá trình rửa trôi diễn ra mạnh mẽ
+ Tập quán canh tác lạc hậu khiến đất mất cân đối và nghèo chất dinh dưỡng, bị chua.
* Biện pháp cải tạo đất chua, đất mặn, đất bạc màu:
+ Biện pháp cải tạo đất chua
- Biện pháp vôi
- Biện pháp thủy lợi
- Biện pháp canh tác
+ Biện pháp cải tạo đất mặn
- Biện pháp bón phân
- Biện pháp thủy lợi
- Biện pháp canh tác
- Chế độ làm đất thích hợp
+ Biện pháp cải tạo đất bạc màu
- Biện pháp bón phân
- Biện pháp thủy lợi
- Biện pháp canh tác
Tại sao phải cải tạo đất? Kể tên một số biện pháp cải tạo đất.
* Phải cải tạo và bảo vệ đất vì:
- Những loại đất có tính chất xấu như chua, phèn, mặn, bạc màu,… cần phải cải tạo để làm giảm những tính chất xấu đó đi để cây trồng phát triển tốt hơn.
- Cải tạo đất để khai thác tiềm năng của đất.
* Một số biện pháp cải tạo đất:
- Biện pháp bón phân
- Biện pháp canh tác
- Biện pháp thủy lợi
* Khái niệm đất chua, đất mặn, đất bạc màu là:
- Đất chua: là đất trong dung dịch có nồng độ H+ > nồng độ OH-, nhiều Al3+, Fe3+ tự do.
- Đất mặn: là đất có nồng độ muối hòa tan trên 2,56%.
- Đất bạc màu: là đất trồng có tầng canh tác mỏng, thành phần cơ giới nhẹ, nghèo chất dinh dưỡng, đất chua, vi sinh vật có ích hoạt động kém
* Nguyên nhân làm cho đất bị chua, bị mặn, bị bạc màu là:
- Nguyên nhân đất bị chua:
+ Nước mưa làm rửa trôi các cation kiềm trong đất
+ Cây trồng lấy đi một lượng cation kiếm trong đất mà không hoàn trả.
+ Bón phân hóa học chua sinh lí vào đất
+ Phân giải chất hữu cơ trong điều kiện kị khí.
- Nguyên nhân đất bị mặn:
+ Vùng ven biển có địa hình thấp do thủy triều, vỡ đê hoặc nước biển theo các cửa sông vào bên trong đất liền mang theo muối hòa tan
+ Nước ngầm chứa hàm lượng muối hòa tan thấm lên tầng đất mặt
- Nguyên nhân đất bị bạc màu:
+ Quá trình rửa trôi diễn ra mạnh mẽ
+ Tập quán canh tác lạc hậu khiến đất mất cân đối và nghèo chất dinh dưỡng, bị chua.
* Biện pháp cải tạo đất chua, đất mặn, đất bạc màu:
+ Biện pháp cải tạo đất chua
- Biện pháp vôi
- Biện pháp thủy lợi
- Biện pháp canh tác
+ Biện pháp cải tạo đất mặn
- Biện pháp bón phân
- Biện pháp thủy lợi
- Biện pháp canh tác
- Chế độ làm đất thích hợp
+ Biện pháp cải tạo đất bạc màu
- Biện pháp bón phân
- Biện pháp thủy lợi
- Biện pháp canh tác