Bài 20. Hoạt động kinh tế của con người ở hoang mạc

Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (3)

Hoạt động kinh tế cổ truyền dựa vào sự thích nghi của con người với môi trường hoang mạc khắc nghiệt, các hoạt động như chăn nuôi du mục, trồng trọt trong các ốc đảo, chuyên chở hàng hoá và buôn bán.
- Hoạt động kinh tế hiện đại: con người cải tạo hoang mạc như đưa nước tới bằng kênh đào hay giếng khoan để trồng trọt, chăn nuôi, xây dựng đô thị, khai thác tài nguyên, phát triển du lịch, ...

Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (3)

Biện pháp: đào giếng nước cổ truyền, đào kênh mương dẫn nước, sử dụng kĩ thuật khoan sâu để khai thác hoang mạc.
- Trồng cây gây rừng để vừa chống cát bay, vừa cải tạo khí hậu hoang mạc, hạn chế quá trình hoang mạc hoá.

Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (3)

Ngoài chăn nuôi du mục, ở hoang mạc còn có hoạt động kinh tế cổ truyền là trồng trọt trong các ốc đảo (chà là, cam , chanh, lúa mạch…) dùng lạc đà để vận chuyển và buôn bán xuyên qua các hoang mạc rộng lớn.

Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (3)

- Hình 20.3:là cảnh trồng trọt ở những nơi có dàn nước tưới tự động xoay tròn của Li-bi. Cây cối chỉ mọc nơi có nước tưới, hình thành nên những vòng tròn xanh, bên ngoài vòng tròn là hoang mạc. Để có nước tưới như vậy, phải khoan đến các vỉa nước ngầm rất sâu nên rất tốn kém.

- Hình 20.4: là cảnh dàn khoan dầu mỏ với các cột khói của khí đồng hành đang bốc cháy. Các giếng dầu này được khoan từ rất sâu.

Như vậy, với kĩ thuật khoan sâu người ta có thể khoan đến các túi nước ngầm hay các túi dầu nằm sâu bên dưới các hoang mạc. Nhờ đó, con người đã tiến vào khai thác và làm biến đổi bộ mặt của nhiều vùng đất hoang mạc ( như bán đảo A-rập, ở Tây Nam Hoa Kì, ở Bắc Phi và Trung Á, Trung Đông... ), một số đô thị hiện đại đã mọc lên giữa hoang mạc,làm xuất hiện một ngành kinh tế mới là du lịch qua hoang mạc.

Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (3)

Trả lời :

- Ở một sô' khu dân cư trên hoang mạc Xa-ha-ra, do chặt phá cây xanh quá mức để lấy củi đun nấu, cát đã lấn dần vào khu dân cư, mở rộng hoang mạc.

- Ở một số đồng bằng duyên hải miền Trung Việt Nam ít mưa, mùa khô kéo dài, đất đai bị khai thác cạn kiệt, không được chăm sóc làm cho vùng đất trồng trọt trở thành hoang mạc.

Câu 4. Nêu một số biện pháp nhằm hạn chế sự phát triển của hoang mạc. Trả lời: Một số biện pháp nhằm hạn chế sự phát triển của hoang mạc:

- Đưa nước vào hoang mạc bằng giếng khoan hay bằng kênh đào.

- Trồng cây gây rừng chống cát bay, cải tạo khí hậu.

Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (3)

Một số biện pháp nhằm hạn chế sự phát triển của hoang mạc:

- Khai thác nguồn nước ngầm bằng giếng khoan sâu hoặc kênh đào.

- Trồng cây gây rừng để chống nạn cát bay, cải tạo khí hậu.

- Cải tạo hoang mạc.