Bài 2: Liên hệ giữa cung và dây

Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

a) Vẽ đường tròn (O; R). Vẽ góc ở tâm có số đo . Goc này chắn cung có số đo (hình a).

Tam giác AOB cân có = nên tam giác đều, suy ra Ab = R.

b) Theo câu a, ta có góc ở tâm bằng sđ = . Số đo góc ở tâm vẽ được theo cách này là : = 6. Suy ra được 6 cung tròn bằng nhau trên đường tròn.

Từ đó suy ra cách vẽ như sau:

Vẽ 6 dây cung bằng nhau và bằng bán kính R:

A1A2 = A2A3 = A3A4 = A4A5 = A5A6 = A6A1 = R

Từ đó suy ra 6 cung bằng nhau:

= = = cung A4A5= = = (hình b)



Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

a) Nối C đến D.

Ta có 2 đường tròn bằng nhau => AC = AD

=> ∆ ACD cân tại A

Lại có góc ABC = 90°; do có OB = OC = OA = R ( tính chất trung tuyến ứng với cạnh huyền )

Tương tự có góc ABD = 90°

=> ABC + ABD = 180°

=> C; B; D thẳng hàng và AB ⊥ CD

=> BC = BD

=> cung BC = cung BD

b) Nối E đến D; từ B hạ BH ⊥ ED Ta có góc DEA = 90° ( chứng minh tương tự theo (a) )

=> BH // EC

Mà theo (a) ta có BE = BD

=> BH là đường trung bình tam giác CDE

=> HE = HD mà BH ⊥ ED => B là điểm chính giữa cung EBD


Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

O K A B H C D

a) Trong ∆ABC, có BC < BA + AC.

Mà AC = AD suy ra BC < BD.

Theo định lí về dây cung và khoảng cách từ dây đến tâm, ta có OH > Ok.

b) Ta có BC < BD (cmt)

Nên suy ra BC < BD ( liên hệ cung và dây)

Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (2)

Giả sử AB và CD là các dây song song của đường tròn (O).

Kẻ OI ⊥ AB (I ∈ AB) và OK ⊥ CD (K∈CD).

Do AB //CD nên I,O,K thẳng hàng.

Do các tamgiác OAB, OCD là các tam giác cân đỉnh O nên các đường cao kẻ từ đỉnh đồng thời là phân giác.

Vì vậy ta có: Góc ∠O1 = ∠O2, ∠O3 = ∠O4

Giả sử AB nằm ngoài góc COD, ta có: ∠AOC = 1800 – (∠O1 + ∠O3) = 1800 -(∠O2 + ∠O4) = ∠BOD

Suy ra cung AC= cung BD.

Nghĩa là hai cung bị chắn giữa hai dây song song thì bằng nhau. Các trường hợp khác ta chứng minh tương tự.

Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

a) Giả sử đường kính CD của đường tròn (O) có C là điểm chính giữa của cung AB, nghĩa là cung AC = cung CB suy ra ∠O1 = ∠O2

Gọi I là giao điểm của CD và AB. Khi đó OI là phân giác, đồng thời là trung tuyến của tam giác OAB (Do ΔOAB cân đỉnh O)

Vậy I là trung điểm của AB.

+ Mệnh đề đảo không đúng vì nếu dây cung AB cũng là một đường kính thì dây CD đi qua trung điểm của dây AB nhưng không đi qua điểm chính giữa của cung AB.

+ Để mệnh đề đảo chúng ta cần bổ sung thêm: Đường kính đi qua trung điểm một dây không đi qua tâm của đường tròn thì đi qua điểm chính giữa của cung bị căng bởi dây ấy.

b) Thuận: Giả sử đường kính CD đi qua C là điểm chính giữa cung AB ⇒ cungAC = cungCB ⇒ AOC = COB ⇒ OC là tia phân giác của góc ∠AOB

Vì ΔOAB cân đỉnh O nên đường phân giác đồng thời là đường cao.

Vậy: OC ⊥ AB hay CD ⊥ AB.

Đảo: Giả sử đường kính AB ⊥ CD tại I.

Khi đó: OI là tia phân giác của góc ∠AOB ⇒ AOC = BOC ⇒ AC= BC

⇒ C là điểm giữa cung AB.

Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

Liên hệ giữa cung và dây

Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

Liên hệ giữa cung và dây

Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

Liên hệ giữa cung và dây

Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

Vì I là điểm chính giữa của cung AB nên IA=IB

=>I nằm trên đường trung trực của AB(1)

Ta có: HA=HB

nên H nằm trên đường trung trực của AB(2)

Ta có: OA=OB

nên O nằm trên đường trung trực của AB(3)

Từ (1), (2) và (3) suy ra O,H,I thẳng hàng

Sách Giáo Khoa
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

Liên hệ giữa cung và dây