Bài 7. Phong trào công nhân quốc tế cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

I. Phong trào công nhân quốc tế cuối thế kỉ XIX. Quốc thế thứ hai

1. Phong trào công nhân quốc tế cuối thế kỉ XIX 

- Nguyên nhân: vào 30 năm cuối thế kỉ XIX, trong các nước tư bản Âu - Mĩ, mâu thuẫn giữa tư sản và vô sản ngày càng trở nên sâu sắc. Giai cấp công nhân đã tiến hành các cuộc đấu tranh chống lại mọi thủ đoạn áp bức của giai cấp tư sản.

- Các phong trào tiêu biểu:

- Tác động: dẫn đến sự thành lập các tổ chức chính trị độc lập của giai cấp công nhân ở mỗi nước.

2. Quốc tế thứ hai (1889 - 1914) 

a. Hoàn cảnh 

- Sự ra đời của những tổ chức công nhân ở các nước đòi hỏi thành lập một tổ chức quốc tế mới thay thế cho Quốc tế thứ nhất.

- Ngày 14/7/1889, Quốc tế thứ hai được thành lập.

b. Quá trình hoạt động

- Giai đoạn 1889 - 1895: dưới sự lãnh đạo của Ăng-ghen, Quốc tế thứ hai đã có những đóng góp quan trọng và việc phát triển của phong trào công nhân thế giới.

- Giai đoạn 1895 - 1914: sau khi Ăng-ghen từ trần, các đảng hoạt động xa rời đường lối đấu tranh, thỏa hiệp với tư sản, không tích cực chống chiến tranh đế quốc... Khi Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ vào năm 1914, Quốc tế thứ hai phân hóa và tan rã. Ngọn cờ đấu tranh từ đây thuộc về Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga với lãnh tụ là Lê-nin.

II. Phong trào công nhân và cuộc cách mạng 1905 - 1907

1. Lê-nin và việc thành lập đảng vô sản kiểu mới ở Nga

- Lê-nin (1870 - 1924) sinh ra trong một gia đình nhà giáo tiến bộ. Ngay từ thời sinh viên, Lê-nin đã tham gia phong trào cách mạng chống Nga hoàng.

- Năm 1903 Lê-nin thành lập Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga với Cương lĩnh cách mạng.

- Nội dung Cương lĩnh của Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga:

- Khẳng định nhiệm vụ chủ yếu của Đảng là tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa. Đánh đổ chính quyền của giai cấp tư sản, thành lập chuyên chính vô sản.

- Trước mắt là đánh đổ chế độ Nga hoàng thành lập nước cộng hòa, thi hành những cải cách dân chủ, giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân.

=> Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga là Đảng kiểu mới.

2. Cách mạng Nga 1905 - 1907

a. Nguyên nhân

- Đầu thế kỉ XX, nước Nga lâm vào tình trạng khủng hoảng, đời sống của nông dân và nhân dân lao động khốn khổ, mâu thuẫn xã hội phát triển gay gắt, nhân dân chán ghét chế độ Nga hoàng.

- Nga hoàng đẩy nước Nga vào cuộc chiến tranh với Nhật Bản và thất bại.

b. Diễn biến

c. Ý nghĩa lịch sử

- Đối với nước Nga:

+ Giáng một đòn chí tử vào nền thống trị của địa chủ và tư sản.

+ Làm suy yếu chế độ Nga hoàng.

+ Đây là bước chuẩn bị cho cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa sẽ diễn ra vào năm 1917.

- Đối với thế giới: ảnh hưởng đến phong trào giải phóng dân tộc ở thuộc địa và phụ thuộc.